مقاله و مبانی نظری طرحواره درمانی ,

مباني نظري و پيشينه پژوهش طرحواره درمانی

در قالب word, ودر 26 صفحه و قابل ویرایش

4-2-طرحواره درمانی
1-4-2-مفا هیم طرحواره
2-4-2-منشأ طرح‌واره‌ها
3-4-2-طرحواره درمانی یانگ
4-4-2-حیطه‌های طرحواره‌ها
حیطه‌ی یک: بریدگی و طرد
1- رها شدگی ـ بی‌ثباتی
2- محرومیت هیجانی
3- بی‌اعتمادی ـ بد رفتاری
4- نقص ـ شرم
5- انزوای اجتماعی ـ بیگانگی
حیطه دو: خودگردانی و عملکرد مختل
6- وابستگی ـ بی‌کفایتی
7- آسیب‌پذیری نسبت به صدمه یا بیماری
8- گرفتار ـ خودتحول نایافته
9 - شکست
حیطه‌ی سه: حد و مرزهای مختل ( محدودیت های مختل)
10- استحقاق ـ بزرگ منشی
11- خودکنترلی بی‌کفایت ـ خود قانون‌مندی ناکارآمد (خویشتن داری و خود انضباطی ناکافی)
حیطه‌ی چهار: هدایت شدن توسط دیگران ( دیگر جهت مندی)
12- اطاعت
- ایثار
14- پذیرش جویی ـ جلب توجه
2-2-4-5 حیطه‌پنج: گوش به زنگی بیش از حد و بازداری
15- منفی گرایی ـ بدبینی
16- بازداری هیجانی
17- معیارهای سرسختانه/ عیب‌جوبی افراطی
8- تنبیه
5-4-2-سبکهای طرحواره
6-4-2-انواع سبکهای طرحواره ای :
7-4-2-کنش های طرحواره
8-4-2-طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه
5-2-پیشینه پژوهش
منابع

5-4-2-سبکهای طرحواره
باید توجه داشت که غالب بیماران ترکیبی از طرحواره های مختلف و پاسخهای مقابله ای دارند یعنی گاه اجتناب، گاه تسلیم و برخی اوقات نیز جبران افراطی را بکار می‌گیرند. بنابر این می‌توان گفت سبک طرحواره شبکه ای منسجم و یکپارچه از مولفه های شناختی، هیجانی، انگیزشی و رفتاری یک یا چند طرحواره ناسازگار اولیه و راهبردهای مقابله ای مختلفی است که فرد در پاسخ به این طرحواره ها برمی گزیند.آنچه مهم است آنست که درمانگر درصدد چرخش بر می‌آید یعنی حرکت بین سبکها و خروج از یک سبک ناکارآمد به سمت یک سبک طرحواره ای کارآمدتر و سالمتر تا بدین وسیله در مسیر فرآیند ترمیم طرحواره گام بر دارد.

4-4-2-حیطه‌های طرحواره‌ها
یانگ 18 طرح‌واره‌ را در قالب پنج حیطه‌ی اصلی طبقه‌بندی کرده است و آن‌ها را به عنوان حیطه‌های طرح‌واره‌ معرفی می‌کند (یانگ و همکاران، 2003؛ بارلو، 2002؛ سیموس، 2002؛ تاریر و همکاران، 2008) این حیطه‌ها عبارتند از:
حیطه‌ی یک: بریدگی و طرد
افرادی که در این حیطه قرار می‌گیرند قادر نیستند دلبستگی‌های ارضاکنننده و ایمن را با دیگران شکل بدهند. خانواده‌های این افراد که ریشه‌ی شکل‌گیری این حیطه در کودکی هستند، معمولاًٌ ناپایدار، آزاردهنده، سرد، طردکننده و منزوی از دنیای اطراف خود می‌باشند. در این افراد نیازهای بنیادین امنیت، آرامش خاطر، پذیرش، حمایت، ثبات، همدلی و راهنمایی به سبک قابل پیش‌بینی برآورده نشده است.
طرحواره‌هایی که در این حیطه قرار می‌گیرند، عبارتند از :
1- رها شدگی ـ بی‌ثباتی
درک ناپایداری و غیرواقعی بودن حمایت و ارتباطات فرد با دیگران، در این نوع طرحواره‌ می‌گنجد. افراد دارای این نوع طرحواره‌ بر این باورند که افراد مهم در زندگی آنها ارتباطات خود را با آنها ادامه نمی‌دهند و انتظار ترک شدن از جانب دیگران را دارند. این افراد معتقدند که افراد مهم زندگی‌شان قادر نخواهند بود که به حمایت هیجانی و ارتباط قوی و مستمر با آنها ادامه دهند، چون باور دارند که این افراد، بی ثبات و غیرقابل پیش‌بینی هستند و آنها را به خاطر فرد دیگری ترک خواهند کرد.
2- محرومیت هیجانی
افراد دارای این طرحواره‌ انتظار دارند که نیازهای هیجانی آنها توسط افراد مهم زندگی‌شان، به طور کافی برآورده نخواهد شد. سه شکل محرومیت هیجانی وجود دارد:
الف) محرومیت از مراقبت : فقدان توجه، عاطفه، گرمی یا محبت؛
ب) محرومیت از همدلی : فقدان درک، عدم خودافشاگری و تبادل دو طرفه احساسات، نداشتن شنونده؛
ج) محرومیت حمایت : فقدان هدایت و راهنمایی دیگران.

2-4-2-منشأ طرح‌واره‌ها
الف) نیازهای هیجانی بنیادین
پنج نیاز هیجانی بنیادین در انسان وجود دارد که باید ارضا شوند، و عدم ارضا و ناکامی در برآورده شدن این نیازها در فرد، موجب شکل‌گیری طرحواره‌های مختل می‌شوند. این نیازها عبارتند از:
1-    دلبستگی‌های ایمن به دیگران (شامل امنیت، ثبات، پرورش و تربیت، پذیرش)؛
2-    استقلال، کارآمدی و تجربه‌های ذهنی هویت؛
3-    آزادی بیان نیازها و هیجانات قابل قبول؛
4-    خودانگیختگی؛
5-    محدودیت‌های واقع‌گرایانه و خودبازداری (خودکنترلی)؛
ب) تجربه‌های اولیه زندگی
چهار نوع تجربه‌ی اولیه زندگی موجب به وجود آمدن طرح‌واره‌های ناسازگارانه اولیه می‌شوند که عبارتند از:
1- ناکام شدن دردناک نیازها؛
2-مورد ضربه (تروما) واقع شدن یا قربانی شدن؛
3-ارضای بیش از حد برخی از نیازها؛
4-درونی‌سازی انتخابی یا همانند سازی با افراد مهم (یانگ، کلوسکو و ویشار،2003).
ج) سرشت هیجانی
هر کودکی سرشت هیجانی خاص خود را دارد و والدین به زودی این مساله را در می‌یابند. تحقیقات بسیاری وجود دارد که تأیید کننده‌ی عوامل بیولوژیک زیربنایی شخصیت هستند. سرشت هیجانی با رویدادهای دردناک کودک در شکل‌گیری طرح‌واره‌ها با یکدیگردر تعامل هستند. سرشت های هیجانی مختلف به طور انتخابی کودک را در معرض شرایط مختلف زندگی قرار می‌دهند و این خود موجب شکل‌گیری طرح‌واره‌های مختلف در هر فردی می‌شوند.