مقاله و مبانی نظری تصادفات رانندگی ,

مبانی نظری و ادبیات پژوهشی تعاریف مفهومی تصادفات و علل تصادفات (فصل دوم)

در قالب WORD ودر 47 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه ....11
2-2- تعاریف مفهومی...12
2-2-1 وسايل نقليه.12
2-3 تصادفات..14
2-3-1 تعريف تصادف رانندگي.14
2-3-2 تصادف هاي ترافيکي.15
2-4 تحلیل تصادف.16
2-4-1 شناخت تصادف...16
2-4-2 سطوح تحلیل...16
2-4-2-1 تحلیل تفصیلی..17
2-4-2-2 سناریوهای تصادفات..17
2-4-2-3 تحلیل آماری18
2-5 پلیس و جمع آوری اطلاعات..18
2-5-1 اطلاعات کلیدی و مطلوب..20
2-5-2 دسته بندی تصادفات جاده ای....21
2-6 علل تصادفات21
2-6-1 علل فني تصادفات.21
2-6-1-1 انواع علل فني تصادفات 22
2-6-1-2 اجزا ء ترافيک....22
2-7 تعريف علل واسط..23
2-8 تصادفات جاده اي..24
2-8-1 عوامل موثر بر تصادفات جاده اي25
2-9 تاثيرات فني خودرويي....25
2-9-1 علل فني...25
2-9-2 عيب و نقص فنی حادث26
2-9-3 عيب و نقص فنی مستمر....26
2-10 تاثيرات غيرفني خودرويي27
2-10-1 علل غير فني..27
2-10-2 تعداد محورهاي خودرو....27
2-11 عوامل انسانی تصادفات... 28
2-11-1آموزش و فرهنگ سازي رانندگان. 28
2-11-1-1تکنولوژي آموزشي.. 28
2-11-2 تاثيرات خستگي و خواب آلودگي رانندگان... 29
2-11-3 ساعات رانندگي...29
2-12 نقش فاکتورهاي زمان و نوع راه... 30
2-12-1 زمان. 30
2-12-2 نوع راه. 31
2-13 مهندسی ترافیک.... 32
2- 14 عوامل جاده ای تصادفات... 33
2-15 تاثيرات ناشی از شرايط آب و هوايی 35
2- 16 نصب علائم و تجهيزات ايمني راه... 35
2-17 پیشینه داخلی.. 38
2-18 پیشینه خارجی.. 39

منابع

2-1 مقدمه
نیاز به حمل و نقل، به تاریخ تمدن بر می‌گردد.اولین یا ابتدایی ترین تسهیلات حمل و نقل، گذرگاههایی بودند که از طریق باز کردن مسیر، در جنگل ها ساخته شدند. و نیزبرای عبور حیوانات اهلی راه ها عریض تر و پهنتر گردیدند. با اختراع چرخ و استفاده از آن راه سازی پیشرفت کرد. اکثر راه های اولیه به واسطه رومیها ساخته شد. تا قرن هفده و هجده روشهای راه سازی رومیان در بسیاری از کشورها و به ویژه اروپا، مورد استفاده قرار گرفت. اولین اصول راه سازی مدرن بوسیله تل فورد مکدام و تری ساجت  توسعه یافت. این افراد روشهای سنتی راه را بهبود بخشیدند. حوادث ترافيکي در سراسر دنيا به عنوان علت اصلي معلوليت و مرگ و مير شناخته شده است(جرج و همکاران ،2006ص16). تخمين زده مي شود سالانه ۱/۲ميليون نفر در سراسر دنيا در اثر حوادث ترافيکي مي ميرند و ۵۰ ميليون نفر دچار جراحت مي شوند (سازمان سلامت جهانی ،2004) از بعد اقتصادي، صدمات ناشي از سوانح رانندگي در کشورهاي با درآمد پايين يک درصد، و در کشورهاي با درآمد بالا و در کشورهاي با در آمد متوسط ۵/۲ درصد از توليد ناخالص ملي اين کشورها را تشکيل مي دهد(پدن ،2004).
تعداد موارد مصدوميت و مرگ و مير ناشي ازحوادث ترافيکي درکشورهاي با درآمد پايين به طور نامتناسبي بالاست، در حالي که فقط ۴۰ درصد از وسا يل نقليه در ا ين کشورها وجود دارد. صدمات ناشي از حوادث ترافيکي تا سال ۲۰۲۰ دومين علت معلوليت در کشورهاي در حال توسعه و سومين علت مرگ و معلوليت در سراسر د نيا خواهد بود (میکلونی ،2004،ص124). در سال هاي اخير، ميزان بالايي از حوادث ترافيکي جدي در کشورهاي حوزه خليج فارس گزارش شده است(مائوری، 1997،ص394) .در کشورهاي در حال توسعه مانند امارات متحده عربي، مرگ و مير ناشي از وسايل نقليه موتوري بالاتر از کشورهاي صنعتي شمال آمريکا و اروپا است در قطر در سال ۲۰۰۰، حوادث ترافيکي سومين علت مرگ و مير بوده است و ۴۳ درصد از رانندگاني که در اثر حوادث ترافيکي مي ميرند، در گروه سني ۱۰-۱۹ سال و فاقد گواهينامه رانندگي هستند(عبدالله،2004،ص33).
2-2 تعاريف مفهومي:
2-2-1 وسايل نقليه:
در قرن هجدهم ميلادي حمل و نقل بار و مسافر اغلب در مسيرهاي بين شهري با گاري و يا حيوانات انجام مي گرفت. کاروان هاي مسافرتي مسيرهاي سخت و طاقت فرسا را با زحمت و ريسک بالا طي مي کردند و مسافرين در صورتيکه در بين راه با مشکلات همچون دزدان و راهزنان يا بيماري روبرو نمي شدند، در طي سفرهاي چند روزه يا گاه چند ماهه براي تجارت، زيارت و ديدن زيبايي هاي شهرهاي مختلف به حرکت در مي آمدند. اما لذت سفر همواره در پشت اين سختي ها براي کودکان و پيران مطلوب نبوده و در اغلب موارد باعث مرگ و مير در حين سفر مي شد. در اين خصوص افراد کهنسال نقل مي‌کنند که براي سفر به مشهد چندين روز يا براي سفر کربلا چندين ماه در حرکت بودند و اين سختي ها باعث مي شد که با توجه به زمان زياد و سختي سفر اغلب مشتاقين را حتي از سفرهاي زيارتي دور مي داشت.
با انقلاب صنعتي و تأثيرات شگرف آن بر علوم، سهم صنعت حمل و نقل نيز از اين تحول، ايجاد موتور هاي احتراقي و به دنبال آن ورود انواع وسايل نقليه باري و مسافري به زندگي مردم بود که تأثير بسزايي در نحوه زندگي، ساخت منازل، طراحي شهري و حمل و نقل درون شهري و برون شهري داشت. حرکت خودروها نيازمند تصويب قوانين خاص خود بود که به مرور زمان اين قوانين با توجه به مشکلات تکميل و بهينه گرديد.
اولين خودروها در شهر لندن ساخته شد و جاي وسايل ديگر حمل و نقل را گرفت. اما شخصي بودن اتومبيل ها و معابر ايجاد شده براي گذر و درخواست و تقاضاي بازار براي ساخت وسايل نقليه عمومي با قيمت پايين تر، کارخانجات اتومبيل سازي را به سمت توليد خودروهایي با گنجايش بيشتر چه از نظر مسافري و چه از نظر باري، کاهش قيمت محصول و افزايش توليد سوق داد. اولين وسايل نقليه نيز در شهر لندن بکار گرفته شدند و پس از مدت کمي تمامي وسايل نقليه سنگین حمل و نقل را از صحنه رقابت به بيرون راندند.
در قرن نوزدهم ايران نيز با توجه به چاه هاي نفت کشف شده مورد علاقه زياد روس ها و اروپايي ها قرار گرفت و هر کدام با روش هاي گوناگون در ايران به دنبال اهداف اقتصادي خود بودند که اين روش ها گاه نيز به صورت بررسي سرمايه گذاري آزاد صورت مي گرفت. صنعت حمل و نقل نيز جزء سرمايه گذاري آزاد محسوب مي شد که با توجه به نو بودن آن صنعت بايد در کشور مورد بررسي قرار مي گرفت. اغلب اتوبوس‌هاي شاغل با توجه به مسافت طي شده از اروپا تا مقصد بکارگيري در ايران بعلت بعد مسافت و زمان حمل، مستهلک شده و هزينه حمل و نقل بالايي را طلب مي کردند. اين مشکلات پايه گذار صنعت اتومبيل سازي در ايران شد. به تدريج صنعت حمل و نقل بار و مسافر در کشور پيشرفت کرده و کارخانجات مونتاژ متعددي در استانهاي مختلف کشور تأسيس و مشغول به کار شدند.
امروزه حمل و نقل جاده اي بار و مسافر نقش عمده‌اي در اقتصاد کشور و رشد و شکوفايي آن برعهده دارد و از اين رو نيازمند برنامه ريزي و مديريت جدي است. يکي از مهمترين شاخص هاي سلامت و پويايي اقتصاد يک کشور، ايمني، سلامت و رفاه حمل و نقل است که در واقع نبض اقتصادي، اجتماعي و سياسي آن کشور محسوب مي شود. به مرور زمان و با پيشرفت جوامع و گسترش ارتباطات بين آنها، حمل ونقل نيز به عنوان يک موضوع پيچيده و با ابعاد متنوع شناخته شده است. در يک اقتصاد شکوفا و پايدار، جابجايي بار و خصوصا مسافر نبايد به کندي و با پذيرش ريسک بالا همراه باشد)پژوهشکده حمل نقل،1388).
وسیله نقلیه : هر نوع وسایل موتوری و غیر موتوری و موتورسیکلت که برای جابجایی انسان و کالا در راه به کار می‌رود را وسایل نقلیه می‌گویند.
خودرو : به وسیله نقلیه چرخداری گفته می‌شود که موتور خود را حمل می‌کند.اصولا برای تمام وسایلی که دارای منبع قدرت باشند و به خودی خود بتوانند حرکت کنند، می‌توان واژه خودرو را بکار برد. لیکن کاربرد این واژه در زبان ما دارای محدوده مشخصی است که معمولاً به وسایل متحرکی گفته می‌شود که همگی دارای حرکت بوده و با زمین در تماس هستند. بنابراین به وسایلی مثل قطار، کشتی و هواپیما خودرو گفته نمی‌شود. نمونه‌های بارز خودرو عبارت‌اند از:
ماشین‌های سواری، کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها و جدیداً ماشینهایی در دنیا ساخته شده اند که با سوخت برق کار میکنند و به محیط زیست صدمه‌ای نمی‌رسانند و خیلی عالی هستند.

2-3 تصادفات :
درفرهنگ عميد از نظر لغوي تصادف چنين بيان شده است. تصادف از باب تفاعل به معني به هم برخورد کردن، با هم روبرو شدن، به هم رسيدن و برخورد برحسب اتفاق مي باشد. تصادم نيز از همين باب و از جهت معناي لغوي يعني، به هم زده شدن به هم کوفته شدن، سخت به هم خوردن دو چيز و کوفته شدن دو جسم به يکديگر است (آئين‌نامه طرح هندسي راهها ،1377،ص54)

2-3-1 تعريف تصادف رانندگي:
در رابطه با تصادفات رانندگي، اساتيد و صاحب نظران کارشناس تصادفات، تعاريف زيادي را نقل کرده اند؛ که قريب به اتفاق آنان از نظر مفهوم يکسان بوده و در ذيل چند نوع از تعاريف مربوط به تصادفات رانندگي را ذکر مي کنيم:
1- تصادف عبارتست از برخورد يک وسيله نقليه با وسيله نقليه ديگر يا حيوان، انسان، اشياء يا خروج وسايل نقليه از جاده و يا واژگون شدن آن که منجر به جرح، قتل و خسارت گردد (آئين‌نامه طرح هندسي راهها ،1377،ص55)
2- تصادف عبارتست از انجام عمل و واقعه اي در رابطه با ترافيک واحدهاي ترافيکي در کوچه، خيابان و جاده و بطور کلي در راه که در نتيجه آن خودرو يا خودروهايي با ساير اشياء ديگر خسارت ديده و يا شخص يا اشخاص مجروح يا فوت نموده اند(فرایک،1383،ص142).
3- تصادف عبارتست از برخورد يک وسيله نقليه با يک شيء ثابت يا متحرک و يا جاندار يا خروج از جاده و يا واژگون شدن وسيله نقليه، که نهايتا موجب خسارت، جرح يا قتل مي گردد (عباسلو،1386).
4- تصادف عبارتست از وقوع سانحه منجر به جرح، فوت، خسارت يا ترکيبي از آنها، که در نتيجه برخورد يک يا چند وسيله نقليه از راه واژگوني آن را نيز بايد به موارد مذکور اضافه نمود (فرایک،1383،ص143).
5- برخورد يک يا چند واحد عبور و مرور با يکديگر و اشياء ثابت که منجر به ضرر و زيانهاي مالي و جاني گردد. که واژگوني و خروج از جاده هم به آنها اضافه مي گردد (عباسلو،1386).
6- تعريف ديگر، تعريفي است که مجمع ملي ايمني راه ها از تصادفات رانندگي به عمل آورده است و آن اين است: تصادف، آن واقعه اي در بين يک مجموعه از وقايع است که مرگ، جراحت يا خسارتهاي ماشيني را به طور غيرعمدي به دنبال دارد (فرایک،1383،ص143).
در اين زمينه تعاريف ديگري نيز مي باشد، مثل:
تصادف وسيله نقليه: به تصادفي گفته مي شود که وسيله نقليه اي در حرکت، دچار خسارت و جرح و قتل شده يا به ديگري تحميل کند.

2-3-2 تصادف هاي ترافيکي:
تصادف هايي هستند که در يک مسير و يا يک نقطه، بر سر راه عموم اتفاق مي افتد و بين تصادف وسيله نقليه و تصادف ترافيکي جاده اي تفاوت دارد. بازسازي صحنه تصادف برخوردي که در مقابل گاراژ شخصي يا پارکينگ خودروها روي مي دهد، از نوع تصادف وسيله نقليه بوده زيرا در سر راه عمومي واقع شده است.
در وقوع يک تصادف رانندگي علل و عوامل بسياري دخالت دارد. بعضي از اين علل ناشي از اشتباهات و کوتاهي ها و يا عدم آموزش عوامل انساني دخيل در ترافيک مي باشد. بعضي ديگر از قصور عوامل دولتي و سازمان هاي مربوطه است که نسبت به ايمن سازي راه ها اهميتي قائل نميشوند. دراين موضوع مي توان علل و عوامل طبيعي برف و بوران و شرايط اقليمي و محيطي را نيز به آن به عنوان يک اصل اضافه کرد. آخرين علتي را که مي توان موجب بروز يک تصادف دانست مربوط به وسيله نقليه مي باشد که در نتيجه نقص فني و بار غير متعارف و امثال آنها رخ مي دهد ( معاونت آموزش ناجا،1377).
با اين وجود قبل از وقوع تصادف يا واقعه اصلي حقايقي موجود است که ريشه يابي. کشف آنها کمک مؤثري جهت رسيدن به علت تامه تصادف مي نمايد. به همين علت يک کارشناس
مي بايست، سير وقايعي که نهايتا منتج به وقوع تصادف مي شود.، را پيگيري کند تا به علت اصلي برسد (معاونت آموزش ناجا،1377).
2-4 تحلیل تصادف:
2-4-1 شناخت تصادف:
برای تشخیص صحیح مشکلات ایمنی،تحلیل گر در ابتدا بایستی فهم درستی از مکانیزم تصادف داشته باشد.
هر تصادف، نتیجه نهایی وقوع یک سری حوادث متوالی در یک شرایط خاص است.
هر حادثه و هر شرایطی به یکی از چهار جزء اصلی سیستم ایمنی (انسان، جاده، وسیله نقلیه و شرایط محیطی) برمی گردد. هر تصادف تحت تاثیر شدید اقدامات قبلی و نتایج آنها قرار دارد.