مقاله و مبانی نظری تعاریف و انواع توجه ,

مقاله و مبانی نظری تعاریف و انواع توجه

در قالب word و در 22 صفحه و قابل ویرایش و دارای منابع 1402 و 2022

فهرست مطالب

2-5. توجه 
2-5-1. تعریف توجه 
2-5-2. انواع توجه 
2-5-2-1. توجه تقسیم‌شده 
2-5-2-2. توجه متناوب 
2-5-2-3. توجه مستمر یا گوش‌به‌زنگی 
2-5-2-4. توجه انتخابی 
2-5-3. نظریه‌های توجه 
2-5-3-1. نظریه کوال  
2-5-3-2. نظریه میرسکی و همکاران 
2-5-3-3. نظریه پردازش اطلاعات 
2-5-3-4. نظریه لزاک  
2-5-4. نظریه‌های توجه انتخابی  
2-5-4-1. الگوی بردوبنت 
2-5-4-2. الگوی تضعیف تریزمن  
2-5-4-3. الگوی صافی متأخر داچ و نورمن 
2-9. مرور سوابق تجربی و نظری پژوهش 
2-9-1. پیشینه‌های پژوهش داخلی  
2-9-2. پیشینه‌های پژوهش خارجی 

منابع

2-5. توجه
2-5-1. تعریف توجه
      سازه توجه متغیر مهمی است که به‌صورت علمی در حوزه‌های مختلف روانشناسی و عصب‌شناختی از قبیل آگاهی، آمادگی و مراقبت، کارکردهای اجرایی و یادگیری بررسی‌شده و تعاریف متفاوتی از آن در بافت‌های تخصصی رشته‌های مختلف آمده است. این سازه صرفاً سطح کلی هوشیاری یا توانایی مشارکت با عوامل محیطی است (لیندسی، 2020).
      توجه وسیله است که با آن، میزان محدودی از اطلاعات را از میان حجم عظیم اطلاعاتی که حواس، حافظه ذخیره‌شده و سایر فرآیندهای شناختی ما را در اختیار دارد، به‌صورت فعال پردازش می‌کنیم. توجه شامل فرآیند هوشیار و غیر هوشیار است. فرآیندهای هوشیار را نسبتاً به‌راحتی می‌توان در بسیاری از موارد مطالعه کرد اما مطالعه فرآیندهای غیر هوشیار به این دلیل که شما از آن‌ها آگاه نیستید، دشوار است. برخورداری از فرآیندهای توجه مزایای زیادی دارد؛ به نظر می‌رسد منابع ذهنی ما حداقل با محدودیت‌هایی روبه‌رو است. همچنین میزان اطلاعاتی که می‌توانیم در هر زمان منابع ذهنی خود را بر آن متمرکز کنیم، محدود است. پدیده روان‌شناختی توجه این امکان را برای ما فراهم می‌آورد که از منابع محدود ذهنی خود را به‌صورت معقول استفاده کنیم. ما می‌توانیم با کاهش توجه بسیاری از محرکات بیرونی (اطلاعات حسی) و درونی (افکار و حافظه)، محرک‌های موردعلاقه خود را عمده کنیم. با این تمرکز افزوده احتمال اینکه بتوانیم به محرک‌های موردعلاقه خود به‌سرعت و دقت پاسخ دهیم، افزایش می‌یابد. توجه بیشتر همچنین مسیر را برای فرآیندهای حافظه هموار می‌سازد. در آن صورت با احتمال بیشتر، اطلاعاتی را که بدان توجه کردیم در مقایسه با اطلاعاتی که نادیده گرفتیم، به یاد می‌آوریم (استرنبرگ، 2016).
      توجه یک تجربه شناختی و روشن است ولی هنوز تعریف آن دشوار است، ما میدانیم که توجه چیست تمرکز بر منابع درونی‌مان و حالت هوشیاری؛ اصطلاح توجه قسمتی از حرف‌های روزانه ما است. کلمه توجه از قدیم تاکنون برای توضیح مجموعه گوناگونی از تجربیات روان‌شناختی ذهنی به‌کاربرده شده است و منجر شد بعضی از دانشمندان علوم رفتاری به این یافته برسند که سازه توجه ازلحاظ نظری تناقض دارد. توجه مفهوم مفیدی است که باعث می‌شود تا رفتار را طبقه‌بندی نماییم ولی قدرت توضیح کمی دارد (کوهن، 2014).

2-5-2. انواع توجه
      توجه یکی از مهم‌ترین عملکردهای اساسی در مغز انسان است که مؤلفه‌های آن پایه‌ای برای فرایند شناختی دیگر است. مؤلفه‌های اساسی توجه عبارت‌اند از:

2-5-2-1. توجه تقسیم‌شده
      سطح بالایی از توجه که شامل توانایی پاسخ‌دهی هم‌زمان به وظایف چندگانه است (فسنقری و همکاران ۱۳۹۳). به‌عبارت‌دیگر تقسیم توجه از طریق تمرکز به بیش از یک محرک در یک‌زمان است و به توانایی فرد در پاسخ دادن هم‌زمان به چند محرک و انجام چند تکلیف به‌طور هم‌زمان اشاره دارد (سولبرگ و ماتیر ۲۰۱7).
2-5-2-2. توجه متناوب
      توانایی انعطاف‌پذیری روانی که به فرد اجازه می‌دهد تا کانون توجهش را تغییر دهد و بین کارهایی جابجا کند که نیازهای شناختی متفاوتی دارند (فسنقری و همکاران، ۱۳۹۳)؛ بنابراین این سطح از توجه نیز دربرگیرنده حافظه فعال است (سولبرگ و ماتیر ۲۰۱۷).

2-9. مرور سوابق تجربی و نظری پژوهش
2-9-1. پیشینه‌های پژوهش داخلی
      در پژوهشی که ناظریه و نیکنام (1402) تحت عنوان حافظه کاری کودکان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی: مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر توان بخشی شناختی با بازی های رایانه ای شناختی انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که بازی‌های رایانه‌ای شناختی و بازی‌درمانی مبتنی بر توان‌بخشی شناختی بر حافظه کاری کودکان دارای نقص توجه- بیش‌فعالی مؤثر هستند و مداخله بازی‌های رایانه‌ای شناختی مؤثرتر از بازی‌درمانی مبتنی بر توان‌بخشی بود.
      کرمی و لرستانی (1401) در پژوهش خود با عنوان اثربخشی مداخله بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر آلکسیتایمیا و فرسودگی تحصیلی در کودکان با اختلال ناتوانی یادگیری خاص دریافتند که این مداخله موجب کاهش آلکسیتایمیا و فرسودگی تحصیلی در سطح (001/0>p) در این کودکان شد.

2-9-2. پیشینه پژوهشی خارجی
      استوارت و همکاران (۲۰۲۲) در پژوهشی با عنوان علوم اعصاب و جادوی بازی‌درمانی به این نتیجه رسیدند بازی‌درمانی روشی قدرتمند و مناسب برای هدایت توجه کودک به محیط، گسترش آگاهی و دگرگونی کودکان و نوجوانان است.
      هالیمن و همکاران (۲۰۲۲) در پژوهشی با عنوان بازی‌درمانی و پیشرفت تحصیلی دریافتند که میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحت بازی‌درمانی از پیش‌آزمون تا پس‌آزمون بسیار زیاد بوده است و دراین‌بین، دخترها نسبت به پسرها پیشرفت بیشتری داشتند.

فهرست منابع و مآخذ

ابراهیمی شاهد، امید؛ قادری، داود (1399). اختلالات یادگیری (تشخیص، سبب‌شناسی و درمان). تهران: آزمون یار پویا.
آذریان، آلما؛ اکبری، بهمن، کریمی لیچاهی، رقیه (1398). تأثیر بازی‌درمانی بر عملکرد خواندن، مهارت‌های سازشی و مشکلات رفتاری دانش آموزان نارساخوان. مجله سلامت روان کودک، 6(3)، 201-214.
اوبالاسی، آناهیتا؛ حسینی نسب، سید داوود (1393). بررسی تأثیر آموزش روش مونته سوری بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی 4 و 5 ساله شهر تبریز. آموزش و ارزشیابی )علوم تربیتی)، 7(28)، 98-71.
آقابابائی، سارا؛ ملک پور، مختار؛ عابدی، احمدی (1390). مقایسه کنش‌های اجرایی در کودکان با و بدون ناتوانی یادگیری املا: عملکرد نسبی در آزمون عصب-روان شناختی نپسی. نشریه روانشناسی بالینی، 4(3)، 40-35.
اعتمادزاده، مژگان، هومن، فرزانه؛ ماکوندی، بهنام (1402). اثربخشی بازی‌درمانی در بهبود توجه و حافظه کاری دانش آموزان با اختلالات یادگیری خاص. مجله بین المللی بهداشت مدارس، 10(1)، 33-26.
اکبری، اکرم؛ منیرپور، نادر؛ میرزاحسینی؛ حسن (1400). اثربخشی بازی‌درمانی والد محور بر پرخاشگری و علائم اختلال نافرمانی مقابله‌ای. فصلنامه سلامت روان کودک، 8(1)، 140-126.
اصل فتاحی، بهرام؛ تقی پور معصومی، حکیمه (1399). بررسی تأثیر بازی‌درمانی بر روی شادکامی و خلاقیت کودکان پیش‌دبستان در تبریز. فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان، 3(10)، 128-109.
امیری مورچگانی، امیر؛ لهرابی، بهاره (1399). بررسی بازی‌درمانی کوتاه‌مدت ساختاری بر کاهش علائم اختلال ADHD و اختلال کاستی توجه و بیش فعالی در شهرستان لاران. فصلنامه رویکردی نو در علوم تربیتی، 2(1)، 108-95.
امیدوار، علی؛ دانا، احمد.، حمزه سبزی، امید و پورپناهی کل تپه (۱۳۹۷). تأثیرآموزش براساس تربیت بدنی رشدی بر حافظه کاری دانش آموزان مقطع ابتدایی. روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، ۷(۱)، ۱۰۱-۸۳.
انجمن روانپزشکی آمریکا (۲۰۱۳). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، ویرایش پنجم (ترجمه فرزین رضاعی، علی فخرایی، آتوسا فرمند، علی نیلوفری، یانت هاشمی آذر، فرهاد شاملو). تهران: ارجمند.
بارلو، دیوید اچ؛ مارک دیورند، وی؛ هافمن، استفان جی (1398). آسیب شناسی روانی (ترجمه مهرداد فیروزبخت). تهران: رسا
بیسی، وحید؛ غلامی، عاطفه (1400). راهکارهای پیشنهادی جهت بهبود اختلال نوشتن. فصلنامه رویکردی نو در علوم تربیتی، 4(2)، 33-27.
بهتجی اردکانی، فاطمه؛ فلاح، فاطمه؛ رضاپور میرصالح، یاسر (1400). اثربخشی بازی‌درمانی آدلری بر مهارت‌های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی. مجله پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، 11(24)، 16-1.