مقاله و مبانی نظری محافظه کاری سود و محافظه کاری ,

مبانی نظری و پیشینه پزوهشی محافظه کاری سود و محافظه کاری ترازنامه ای(فصل دوم)

در قالب WORD و در 88 صفحه وقابل ویرایش

فهرست مطالب

فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق.17
2-1: مبانی نظری18
2-1-1: مقدمه18
2-1-2: محافظه کاری و گزارشگری مالی21
2-1-2-1: تعریف محافظه کاری21
2-1-2-2: انتقادات به محافظه کاری27
2-1-2-3: بیان و تشریح محافظه کاری30

2-1-2-3-1: بیان قراردادی.36
2-1-2-3-2: بیان دعاوی حقوقی سهامداران.44
2-1-2-3-3: بیان مالیات46
2-1-2-3-4: بیان قوانین و مقررات حسابداری.47
2-1-2-4: معیارهای ارزیابی محافظه کاری48
2-1-2-4-1: معیارهای خالص دارایی-ها48
2-1-2-4-2: معیارهای سود و اقلام تعهدی.50
2-1-2-4-3: معیارهای رابطه سود و بازده سهام51
2-1-3: طبقه بندی محافظه کاری حسابداری52
2-1-3-1:محافظه کاری سود و زیانی52
2-1-3-2: محافظه کاری تراز نامه-ای53
2-1-4: محافظه کاری حسابداری و سودمندی اطلاعات.53
2-1-4-1: قابلیت تایید و اطلاعات گزارشگری مالی55
2-1-4-2: محافظه کاری و محیط اطلاعاتی57
2-1-4-2-1: اطلاعات سخت در مورد عملکرد جاری.57
2-1-4-2-2: شاخص اطلاعات "نرم" در مورد عملکرد جاری و آتی.57
2-1-5: عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری از محافظه کاری.58
2-1-5-1: واکنش به هنگام سود و اقلام تعهدی60
2-1-5-2: واکنش به هنگام سود و جریان وجه نقد64
2-1-6: رابطه عدم تقارن زمانی سود با نسبت (p/B)66
2-2: پیشینه تحقیق71
2-2-1: مقدمه.71
2-2-2: تحقیقات انجام شده در خارج از ایران.72
2-2-3: تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور.94
2-3: خلاصه فصل دوم.99

منابع

2-1. مبانی نظری
2-1-1. مقدمه:
براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی مفید است که دارای خصوصیت کیفی مرتبط با ماهیت و محتوای اطلاعات باشد که شامل مربوط بودن و قابلیت اتکاست. احتیاط یا محافظهکاری یکی از ویژگیهای اصلی قابلیت اتکاست. لازمه قضاوت حرفهای جهت دستیابی به اطلاعات و صورتهای مالی سودمند، قدرت مانور و مقدار اختیارات مدیر در زمینه حسابداری مالی است.
هیئت تدوین استانداردهای بین المللی احتیاط را این گونه تعریف میکند «لحاظ کردن میزانی از هوشیاری در قضاوت بههنگام برآورد در شرایط غیرقطعی بطوریکه داراییها یا درآمدها بیشتر از واقع و تعهدات و مخارج کمتر از واقع جلوه نکنند.»
واضح است که ویژگی احتیاط، از برآوردهای حسابداری فرصت جویانهی مدیریت که ممکن است، قابل اطمینان بودن صورتهای مالی و حتی در طولانی مدت، استمرار و تداوم فعالیت را مختل کند، جلوگیری میکند. فروپاشی شرکت انرون در دسامبر 2001 در ایالات متحده و کلاهبرداری مالی 2003 در شرکت پارمالت در ایتالیا و و ورلد کام، از نمونههای به مخاطرهافکندن موجودیت شرکت به دلیل برآوردهای حسابداری فرصت جویانه و نامشروع است
(Wendt, 2010, 5).
از طرف دیگر، در صورتی که مدیریت تصمیم بگیرد تا دائماً درآمدها و سودها را دست کم و مخارج و زیانها را دست بالا بگیرد، آنگاه این مساله یک نمایش بیش از حد محافظهکارانه از موقعیت و کارایی مالی خواهد بود.
شرکتهایی که سهام آنها کمتر از واقع قیمتگذاری شدهاند بیشتر در معرض ادغام و یا تحصیل دیگر شرکتها قرار دارند که باعث میشود حسابداری محافظهکارانه به صورت تهدیدی علیه تداوم فعالیت آنها به نظر آید. علاوهبراین، در هر موقعیتی تصمیمات حسابداری مدیریت که به ویژگی احتیاط مربوط میشوند با ویژگی کیفی بیطرفی در تضادند. یک شکل افراطیتر لحاظ کردن احتیاط در صورتهای مالی، عملکرد محافظه کاری در حسابداری (حسابداری محافظهکارانه) توسط مدیریت است. یک تعریف محافظهکاری حسابداری رایج : تمایل حسابداران به بازبینی بیشتر جهت شناسایی اخبار خوب بهجای اخبار بد در صورتهای مالی است(Wendt, 2010, 5).
محافظهکاری حسابداری یک رویکرد محتاطانه غالب نسبت به قضاوت حرفهای در برآوردها و روشهای حسابداری است. مدیریت در مورد چگونگی لحاظ کردن مسئولیت اختیاری خود از طریق بهکارگیری معیارهای سختگیرانهتر برای شناسایی سود نسبت به زیان، یک دیدگاه محافظهکارانه اتخاذ میکند. بهدلیل وجود این عدم تعادل در زمان شناسایی اخبار بد در برابر اخبار خوب (زیان در برابر سود)، ارزش دفتری و درآمدهای حسابداری در حسابهای مالی کمتر از واقع در نظر گرفته می-شوند.
از جمله مقالاتی که در این سالها به طور ویژه خود را معطوف به محافظهکاری کرده اند، می-توان به باسو (1997)، بیور و ریان  (2000) و واتز  (a,b 2003) اشاره نمود(Price, 2005).
استانداردگذاران، سرمایهگذاران و دانشگاهیان به خاطر تاثیر قابل توجه محافظهکاری بر حسابداری توجه زیادی به محافظهکاری دارند(Watts,2003a, 208).
اصل تطابق هزینه با درآمد، به شناسایی و اندازهگیری درست سود هر دوره مالی توجه دارد و با اندازه گیری درآمد هر دوره مالی هزینههای انجام شده برای کسب این درآمد مشخص و با آن مقابله میشود، تا سود دوره مالی تعیین شود. به عبارت دیگر، به موجب اصل تطابق هزینه با درآمد، هنگامی که رویداد مالی موجب درآمد در دوره مالی میشود، تاثیر آن رویداد بر هزینه همان دوره مالی شناسایی میشود (حساس یگانه، 1381، 226).
وقتی که شرکتی روش حسابداری محافظهکارانه را برمی-گزیند، تاحدی درآمدهای دوره جاری با هزینههای دوره آتی منطبق میشوند. چنین تطابق محافظهکارانهای نوسان بیشتری را در سود ایجاد میکند، در نتیجه ممکن است سودها ناپایدارتر شوند(Paek, Chen and Sami, 2006, 1).
در ادبیات حسابداری دو ویژگی مهم محافظهکاری مورد بررسی قرار گرفته است: یکی وجود جانبداری در ارائه کمتر از واقع ارزش دفتری سهام نسبت به ارزش بازار آن که توسط فلتهام و اولسون (1995) مطرح شده است و دیگری، تمایل به تسریع بخشیدن در شناسایی زیانها و به تعویق انداختن شناسایی سودها که توسط باسو (1997) عنوان شده است(Price, 2005, 9).
معیاری که توسط فتهام و اولسون (1995) بیان گردید، بیانکننده نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام است و معیاری که باسو (1997) ارائه نمود معیار عدم تقارن زمانی سود است. بدین استدلال که بازدههای سالانه سهام دربردارنده اخبار به دست آمده درطول سال هستند، این تعریف از محافظهکاری رابطه سود- بازده را تحت تاثیر قرار میدهد. باسو با استفاده از رگرسیون بین سود و بازده سالانه نشان میدهد که واکنش سود نسبت به بازده های منفی ( اخبار بد ) بیشتر و بههنگامتر از واکنش سود نسبت به بازدههای مثبت ( اخبار خوب ) است. محافظهکاری عبارت است از شیوه و روشی که سود در پاسخ و واکنش به اخبار بد کاهش مییابد ولی در پاسخ به اخبار خوب افزایش نمییابد(Ryan, 2006). هدف این تحقیق بررسی وجود رابطه بین معیار عدم تقارن زمانی سود بهعنوان معیار محافظه-کاری سود و زیانی و نسبت (P/B) بعنوان معیار محافظهکاری ترازنامهای، بعنوان دو تعریف اصلی از محافظهکاری است.
2-1-2. محافظهکاری و گزارشگری مالی
2-1-2-1. تعریف محافظه کاری
مفهوم محافظهکاری در تحقیقات حسابداری متعددی تعریف شده است. به عنوان مثال: باسو (1997) آن را این گونه تعریف میکند: «جلب توجه حسابداران به بازبینی بیشتر صورت-های مالی برای شناسایی اخبار خوب به جای اخبار بد». این عدم تقارن در تشخیص باعث ایجاد تفاوتهای نظاممند میان دوره اخبار خوب و اخبار بد به لحاظ زمانی و پایداری درآمدها میگردد. بلیس (1924) تعبیر برتری از این مفهوم دارد که بدین صورت بیان میشود: «منتظر سود نباش ولی منتظر همه زیانها باش» و یا به عبارت دیگر «هیچ سودی را پیشبینی نکن، ولی تمام زیانها را پیشبینی کن»(Wendt, 2010, 20).
هیئت استانداردهای حسابداری مالی، محافظهکاری را این گونه تعریف میکنند: «محافظهکاری یک واکنش محتاطانه نسبت به شرایط ابهام است و سعی دارد، ابهام و ریسکهای ذاتی موجود در موقعیتهای تجاری، به اندازه کافی مورد توجه واقع شوند و مراقبت لازم از آنها به عمل آید»(FASB, 1980, 2).
درمجموع محافظهکاری حسابداری یک برخورد محتاطانه نسبت به حسابداری مالی است که با شناسایی دقیقتر سود بهجای زیان حاصل میگردد. پیامد شناسایی نامتقارن سود در برابر زیان، کم ارزش انگاشتی خالص دارایی انباشته و درآمدهای حسابداری انباشته است(Wendt, 2010, 21).