مقاله ابعاد روانشناختی باغ ایرانی و ضرورت بازآفرینی آن در دوره معاصر ,

مقاله ابعاد روانشناختی باغ ایرانی و ضرورت بازآفرینی آن در دوره معاصر

در قالب word, و در 23 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب::

چکیده
1- مقدمه
باغ و باغ سازی پدیده ای فرهنگی
رویکردهای تحلیلی باغ ایرانی در پژوهش های پنجاه سال اخیر:
رویکرد سوم : بررسی تاثیر متقابل شناسنده و موضوع مورد شناسایی(باغ)
چارچوب نظری پژوهش روانشناسی اکولوژیک:
علوم رفتار محیطی
مفهوم ازدحام
هزینه ها و پیامدهای ازدحام
مفهوم خلوت
نظریه خود ارزیابی
مدل نیازهای انسانی
ماهیت محیط از دیدگاه روانشناسی اکولوژیک
مدل بوم شناختی ادراک و شناخت
مقایسه تطبیقی مدل بوم شناختی ادراک با فرایند ادراک محیط باغ ایرانی:
نظام جهت دهنده اصلی:
تشکیل نظام تمرکز حواس - پیکره مندن شدن محرک های محیطی حواس پنج گانه در باغ ایرانی
تاثیر نظام تمرکز حواس بر احساس محصوریت در باغ ایرانی
تبیین فرایند ادراک گسست محیطی- پیوند معنایی
باغ ایرانی و افزایش رشد خلاقیت کودکان
نتیجه گیری:
مراجع

باغ و باغ سازی پدیده ای فرهنگی
هر عنصر فضایی، مانند فضای سبز سازمان یافته، هرگاه که در مکان ها و زمان های مختلف تکرار شود و فرم مشابهی را به نمایش گذارد، باید واجد یک بستر معنایی شناختی باشد. اگر بپذیریم که مردم، بخش مهمی از هویت خود را از محیط می‌گیرند و نسبت دادن خود به محیط و الگوهای غالب در آن، افراد را به عده خاصی شبیه و نزدیک می‌کند، آنگاه می‌توان اهمیت نقش الگوهایی چون "باغ ایرانی" را بیشتر درک کرد. پس، عملکرد باغ ایرانی از حوزه تلطیف هوا و زیبایی شناسی صرف بسیار فراتر رفته است. "باغ ایرانی" از جمله عناصر و عواملی است که ما را به عنوان یک ملت در کنار هم قرار داده است و پدیده ای فرهنگی، تاریخی، کالبدی در سرزمین ایران استکه معمولا به صورت محدوده ای محصور که در آن گیاه، آب و ابنیه در نظام معماری مشخصی با هم تلفیق می‌شوند و محیطی مطلوب، ایمن و آسوده برای انسان به وجود می‌آورد، ساخته می‌شود. (نعیما، 1871، 81)
رویکردهای تحلیلی باغ ایرانی در پژوهش های پنجاه سال اخیر:
آنچه بازخوانی و بازاندیشی باغ ایرانی در تحقیقات معاصر را از دوران پیشین متمایز می‌کند، آن است که در آثار مکتوب گذشته مانند سفرنامه های سیاحان بیشتر با توصیفی از این پدیده و جوانب آن روبه رو هستیم، اما در دنیای کنونی عرصه تحقیق در علوم گوناگون برای تدقیق موضوع تحقیق، محقق با رویکرد و یا نگرش خاص به اثر معماری می‌نگرد، از جمله نگرش شکلی، فضا گرا، اقلیمی، معنا گرا و کارکرد گرا.
به طور کلی پژوهش های معاصر درباره باغ ایرانی را می‌توان در 2 دسته از رویکردهای مشخص معرفی نمود. 1- استقلال شناسنده از باغ 2- این همانی شناسنده و باغ و در آخرین تحقیقات، در دسته سوم بازخوانی و باز اندیشی باغ ایرانی با رویکرد تاثیر متقابل شناسنده و باغ انجام گرفته است.
آن چه در جمع بندی بازخوانی باغ ایرانی در رویکرد استقلال شناسنده از باغ حاصل می‌شود ایجاد نوعی چند نگری است. بنابراین به نظر می‌رسد جایگاه انسان در باغ را در خلال تحقیقات در رویکرد هایی که شناسنده و باغ را از هم جدا نمی‌داند باید جست. در تحقیقات با رویکرد نوع دوم نوعی هم نگری دیده می‌شود، که در آن، چه در فلسفه هایدگر، سهروردی و ملاصدرا، با عالمی یکپارچه که همه اجزاء آن در تعامل با یکدیگر پیوند یافته و یک کل را پدید می‌آورند، مواجه هستیم، به تعبیری هر یک یکپارچگی عالم هستی و وحدت وجود را در چهره ای می‌بیند.
رویکرد سوم : بررسی تاثیر متقابل شناسنده و موضوع مورد شناسایی(باغ)
در این رویکرد ویژگی های هر کدام از موضوعات انسان و باغ هم جداگانه و هم در ارتباط با هم مد نظر است. به طوری که از یافته های علم روان شناسی محیط در مطالعه چگونگی این تاثیر و تاثر استفاده می‌گردد. تحقیقاتی که شناسنده را از باغ مستقل فرض می‌کنند (رویکرد اول) ویژگی های باغ را در اختیار محقق می‌گذارد و تحقیقات علوم انسانی نیز ویژگی هایی از انسان با وجوه مختلفی مثل فرهنگ، نیازها، و خواسته هایش را مطرح می‌کند. در نهایت چگونگی تاثیر متقابل انسان و باغ بر یکدیگر مورد مطالعه قرار میگیرد.
این تحقیق با تاکید بر رویکرد سوم انجام شده است زیرا آگاهی از چگونگی تاثیر متقابل انسان و باغ است که می‌تواند هم راهکارهایی برای اصلاح شیوه های طراحی در اختیار طراحان قرار دهد هم امکان بازآفرینی باغ را در محیط های کالبدی کنونی (به ویژه در شهرها و کلان شهرها) را بررسی کند و جایگاه آنرا در مدل های برنامه ریزی و توسعه ای مشخص نماید
از یافتههای پژوهشهای اخیر در حوزه روانشناسی محیط (بخصوص روانشناسی اکولوژیک) می‌توان در فهم و بیان چگونگی تاثیر باغ ایرانی و انسان بر یکدیگر استفاده کرد. (شاه چراغی، 1839، 22)
چارچوب نظری پژوهش روانشناسی اکولوژیک:
درحالی که در قرن 21 میلادی، نظریه گشتالت بیشترین تاثیر را بر انگاره های طراحان محیط داشته است، در دوران اخیر این نظریه از سوی نظریه ی مبتنی بر روانشناسی اکولوژیک مورد سوال قرار گرفته است (عینی فر، 1380، 79). به بیان دیگر روانشناسی اکولوژیک هم در تبیین نظریه های علوم رفتاری و هم علوم ادراک و شناخت محیط، ضمن آنکه در برخی از موارد از یافته ها در روانشناسی گشتالت استفاده می‌کند، راهکارهای ملموس تری برای فهم فرایند ادراک شناخت و رفتار محیطی در اختیار طراحان قرار می‌دهد.
چهار بحث رفتار، ادراک، زیبایی شناسی و معنای محیط را می‌توان از دیدگاه روانشناسی اکولوژیک و به طور مجزا از هم بیان نمود. (شاهچراغی، 1839، 82)