مقاله و مبانی نظری اجمالی گویش ها ,

مقاله و مبانی نظری اجمالی گویش ها

در قالب word و در 22 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

2-1 مقدمه
2-2 پژوهشهای ایرانی
2-2-1 پژوهشهای استان کرمان
2-2-2 بررسی اجمالی گویشها
2-2-3 پژوهشهای حوزهی صرف و نحو
2-2-4 پژوهشهای حوزهی واژگان
2 -2-5 پژوهشهای حوزهی واجشناسی و آواشناسی
2-3 پژوهش های خارج از ایران
منابع

2-1 مقدمه
گویششناسی از موضوعاتی است که در تمام زبانهای دنیا پژوهشهایی در حوزهی آن موجود است. عمدهی استفاده از نتایج کارهای گویشی مختص کشوری است که گویش مذکور گویشی از زبان آن کشور است. در این فصل ابتدا به ارائهی نمونه-هایی از کارهای گویشی که در حوزهی لهجهها و گویشهای زبان فارسی در ایران انجام شدهاند می‌پردازیم. در بخش بعد تعدادی از پژوهشهای گویشی که خارج از ایران و بر پایهی زبانهای دیگری انجام شدهاند را بررسی خواهیم کرد.
  باید دانست که پژوهشهای گویشی خود دارای تنوعات بسیاری هستند و از دیدگاههای متفاوتی گونهها و یا حتی یک گونهی زبانی را بررسی می‌کنند. ممکن است یک پژوهش گویشی تنها به ارائهی نظام واجی یگ گونهی زبانی بپردازد. پژوهشی دیگر ممکن است فرایندهای واجی گویش را بررسی کند. ممکن است پژوهشگری واژگان گویش را که به یک حوزهی خاص فرهنگی مربوط هستند بررسی کند و شخص دیگری به مطالعهی ساختواژه (صرف) یا نحو گویش بپردازد.
  برخی از پژوهشهای گویشی ممکن است پژوهشهای میان رشته-ای باشند. به عنوان مثال پژوهشهایی که جنبهی مردمشناختی را نیز علاوه بر مسائل زبانی وارد می‌کنند یا مسائل مربوط به بقا یا زوال گویشها. این قبیل مطالعات گرچه به حوزهی گویششناسی مرتبط هستند اما از آن جهت که با موضوع مورد مطالعهی ما در این تحقیق رابطه ی کمتری دارند، از ذکر مقالات و پژوهشهای این چنین در این فصل خودداری میکنیم.
  در این فصل ابتدا به تعدادی از پژوهشهای گویشی پرداخته میشود که در استان کرمان و در مورد گونههای زبانی این استان انجام گرفتهاند. سپس شماری از پژوهشهای حوزهی گویش شناسی که بر روی دیگر گونههای زبانی و گویش-های مناطق مختلف ایران انجام شده است معرفی و بررسی خواهد شد. در پایان به تعدادی از مطالعات گویشی انجام شده در خارج از ایران اشاره خواهد شد.

2-2 پژوهشهای ایرانی
2-2-1 پژوهشهای استان کرمان
محمد جواد اسدی گوکی (1379) "فرهنگ عامیانهی گلباف" را گردآوری و تهیه کرده است. کتاب مشتمل است بر لغات و اصطلاحات، امثله و کنایات، باورهای محلی و برخی ترانه‌های محلی مردم گلباف. پس از مقدمهی مؤلف، مطالبی درباره ساختار اجتماعی، فرهنگی، آثار باستانی و زیارت‌گاه‌های شهرستان گلباف درج گردیده است. سپس توضیحاتی در باب کتاب مانند اهداف نگارش، ساختار آن و نحوهی گردآوری مطالب ذکر شده است. متن اصلی کتاب شامل 'امثله و کنایات' و 'لغات و اصطلاحات 'است که به ترتیب حروف الفبا تدوین شده و ذیل آن ترجمه و آوانگاری آمده است. بخش بعدی به باورهای مختلف مردم گلباف و بخش انتهایی به ترانه‌های محلی مردم گلباف اختصاص یافته است. این بخش نیز شامل ترجمه و آوانگاری است .
  ولی ا... آئینه نگینی (1381) در کتاب "نگین سبز کرمان" واژهنامهی گویش رابر بافت، از شهرستانهای کرمان، را بررسی و ارائه کرده است. نگینی پس از معرفی منطقهی رابر و بیان تاریخچهای بر آن و نیز معرفی ایلهای عشایری این منطقه، لغات و اصطلاحات منطقهی رابر را در فهرستی کاملی به همراه آوانگاری و معنی ارائه کرده است. وی در ادامه مجموعهای از اشعار محلی رابر را به همراه آوانگاری و معنی آورده است. نگینی در بخش بعد فرهنگ و آداب و رسوم منطقه رابر را از جمله مراسم عقد و ازدواج، اعیاد و عزاداریها ارائه کرده است. در بخش بعدی این کتاب نویسنده لالاییهای محلی منطقه را آورده است.
  علی بابک (1375) در کتاب "بررسی زبانشناختی گویش زرند" جنبههای زبانی و زبانشناختی این گویش را به شکل بسیار دقیق بررسی و ارائه کرده است. بابک پس از ارائهی تعاریف مفاهیم به کار رفته در درازای کتاب، در فصل دوم از کتاب خود تحت عنوان توصیف واجی، به توصیف همخوانها و واکههای گویش زرند پرداخته است. وی در ادامه در فصل سوم به پدیدههای زبرزنجیری، از جمله تکیه و آهنگ، در گویش فوق پرداخته است. بخش دوم از فصل سوم به فرایندهای واجی گویش از جمله ابدال، حذف، افزایش و قلب اختصاص دارد. فصل چهارم کتاب تحت عنوان دستور توصیفی شامل 8 بخش است که عبارتند از: شبه جمله، جمله، گروه فعلی، گروه اسمی، قید، حرف، واژه و تکواژ. فصل پنجم و پایانی کتاب تحت عنوان واژگان، تعدادی از واژههای محلی منطقهی زرند را ارائه کرده است.
  زهرا حسینی موسی (1384) در کتاب "فرهنگ واژگان و کنایات شهر بابک" پس از ارائهی سیمای شهربابک در بخشی تحت عنوان صرف (ساخت شناسی) به معرفی تفاوتهای ساخت واژه در گونهی شهربابکی با گونهی معیار پرداخته است. این بخش شامل زیربخشهای اسم، صفت، قید، ضمیر، نشانهی مفعول، ساختمان فعل، زمان فعل، ابدالها، حذف، افزایش و جابجایی است. حسینی در بخش بعدی کتاب واژههای محلی گونهی شهربابکی را به همراه آوانگاری و معادل آنها در فارسی معیار در فهرست کاملی ارائه کرده است.
  اکبر نقوی (1385) در کتابی تحت عنوان "فرهنگ گویش گوغر بافت" به گردآوری و بررسی ویژگیهای زبانی و همچنین ادبیات عامهی گویش منطقهی گوغر بافت پرداخته است. فصل اول این کتاب به واژهنامهی این گویش اختصاص دارد که واژه-های محلی گویش را به همراه آوانگاری و معادل آنها در فارسی معیار گردآوری کرده است. نقوی در فصل دوم اصطلاحات و کنایات گویش گوغر را به همراه معنی و آوانگاری ارائه کرده است. فصل سوم کتاب به ضربالمثلهای گویش گوغر اختصاص دارد. در فصل چهارم ترانههای عامیانهی گویش گوغر آورده شدهاند. نقوی در فصل پنجم از کتاب خود تحت عنوان دستگاه آوایی فرایندهای آوایی فعال در این گویش را که شامل ابدال، حذف، افزایش و قلب هستند ارائه و بررسی کرده است. در فصل ششم با عنوان ویژگیهای دستوری به بیان تفاوتهای صرفی و نحوی گویش گوغر با گونهی معیار پرداخته است. در بخش ضمائم تعدادی از اسناد و عکسهای قدیمی از منطقهی گوغر ارائه شدهاند.
  یوسف فرهادی راد (1382) در کتابی با عنوان "بررسی ریشه شناسانهی گویش بافت" به بررسی این گویش پرداخته است. فرهادی راد پس از معرفی مختصر دیار بافت و شیوهی کار، به ارائهی مختصری درباره جغرافیا، تاریخ، آثار باستانی و فرهنگ پرداخته است. وی در ادامه دستگاه واجی گویش منطقهی بافت را با توصیف همخوانها و واکهها ارائه کرده است. فصل چهارم این کتاب به واژهنامهی گویش بافت تعلق دارد. مؤلف در بخش پایانی به مقایسهی واژههای گویش با گروه زبانهای باستانی و میانه پرداخته است. همچنین در این فصل فرایندهای آوایی همچون ابدال، حذف و قلب موجود در گویش بافتی بررسی شدهاند.
  عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا (1381) در مقالهی "فرایندهای واجی مشترک در گویشهای استان کرمان" فرایندهای واجی چهار گویش «کرمانی»، «زرندی»، «بردسیری» و «سیرجانی» واقع در استان کرمان مورد بررسی قرار گرفته است. کرد زعفرانلو درا این پژوهش تعدادی از فرایندهای واجی را در تعدادی واژه بررسی کرده است. تلفظ این واژهها در چهار گویش فوق گردآوری و با یکدیگر مقایسه شدهاند. شماری از فرایندهایی که در این پژوهش در گونههای مختلف زبانی مشاهده شدند عبارتند از: تضعیف، حذف همخوانهای چاکنایی، تبدیل خوشههای /ɑn/ و /ɑm/ به /un/ و /um/، تبدیل /r/ به /l/ و درج واکه در ابتدای خوشهی همخوانی آغازی.