مقاله و مبانی نظری استرس و اضطراب ,

مقاله و مبانی نظری استرس و اضطراب

در قالب word و در 45 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

. استرس
2-2-1. تعاریف استرس
2-2-2. مفهوم استرس
2-2-3. نظریه‌های استرس
2-2-3-1. استرس به عنوان پاسخ درونی
2-2-3-2.استرس به عنوان عوامل محیطی
2-2-3-3. استرس به عنوان کنشی متقابل
2-2-4. رویکردها و دیدگاه‌های مختلف در مورد استرس
2-2-4-1. نظریه‌ی روان تحلیل‌گری
2-2-4-2. نظریه‌ی ضعف جسمانی
2-2-4-3. نظریه تکوین و تعامل کاژ
2-2-4-4. نظریه پردازش اطلاعات
2-2-5. نشانه‌های استرس در نوجوانی
1-    علائم جسمانی:
2-    علائم روانی
3-    علائم رفتاری
2-2-4-4. علل استرس
2-2-5. منابع استرس
2-2-6. عوامل ایجاد کننده استرس
2-3. اضطراب   
2-3-1. تعاریف اضطراب
2-3-2. دیدگاه‌های نظری درباره اضطراب
2-3-2-1. روانکاوي
2-3-2-2.نظريه‌هاي رفتاري
2-3-2-3. نظريه‌هاي انسان‌گرایی
2-3-2-4. نظريه‌هاي زيست‌شناختي
2-3-3. ديدگاههاي نظري دربارة روانشناختي اضطراب
2-3-4. نظریه‌های اضطراب
2-3-4-1. زيگموند فرويد
2-3-4-2. ملاني‌کلاين
2-3-4-3. آنا فرويد
2-3-4-4. هارتمن، کريس ‌و لومن‌شتاين
2-3-4-5. رنه‌اشپيتز
2-3-4-6. هري استاک ساليوان
2-3-4-7. جان بالبي
2-3-5. سن بروز و شیوع اختلال اضطراب
2-3-6. بحران اضطراب در نوجوانی
2-4. احساس تعلق
2-4-1. نظریههای احساس تعلق
2-4-1-1. نظریه آدلر
2-4-1-1-1. علاقه اجتماعی
2-4-1-1-2. سبک زندگی
2-4-1-2. نظریه آبراهام مازلو
2-4-1-3. نظریه ویلیام گلاسر
2-4-1-3-1. گلاسر و نظریه نیازها
2-4-1-4. نظریه بالبی
2-4-1-4-1. دلبستگی
2-4-1-4-1-1. موضوعهای دلبستگی- به چه کسی دلبسته شویم؟
2-4-1-4-2. انواع دلبستگی
2-4-1-4-3. ثبات دلبستگی
2-4-2. احساس تعلق در نوجوانی
2-5. بررسی پژوهشها
2-5-1. بررسی پژوهش های خارجی
2-5-2. بررسی پژوهش های داخلی
منابع
 

2-2-2. مفهوم استرس
اصطلاح فشار روانی که برای استرس پیشنهاد شده است و متداول گشته، در برگیرنده تعریف عملی و دقیق استرس نیست. تعریف استرس دشوار است و نظریه‌پردازان مختلف آن را به شیوه‌های متعددی به کار برده‌اند. هدف اصلی تحقیقاتی که در زمینه استرس انجام گرفته است روشن کردن و فهمیدن پدیده‌های مربوط به استرس است، نه تعریف لغوی آن. به هر حال، تعریف ارائه شده از استرس باید دارای دو ویژگی باشد: الف) تعریف به گونه‌ای باشد که بتوان توسط تحقیقات علمی آن را توصیف کرد ب) عواملی که بر روی آنها تأثیر دارند به طور مجزا بررسی نمود «توماس هولمز » (1979). استرس را واقعه محرکی تعریف می‌کند که لازم است شخص با آن سازگار شود. بنابراین استرس به عنوان یک محرک موقعیتی است که درخواست‌های غیرمعمول داشته و نیازمند تغییر الگوی فعلی فرد است (هولمز و راهه،2001).
امتحان، بلایای طبیعی، طلاق و شغل‌های مخاطره‌آمیز مواردی از استرس به عنوان یک محرک هستند، زیرا فرد را مجبور می‌کنند رفتارهای سازگارانه‌ای برای کنار آمدن با درخواست‌های تحمیلی محیط انجام دهد و نیز سلامتی فرد توسط پیشامدهای محیطی تهدید شده و سازگاری با چنین وقایعی دشوار و خطرناک است. از لحاظ زیستی موقعیت فشارزا، یعنی موقعیتی که از نظر شخص همراه با خطر است و مجموعه‌ای از فعل و انفعالات در بدن به وجود می‌آورد که باعث سازگاری و مقاومت و یا فرار فرد می‌گردد. طبق نظریه «هانس سلیه» الگوی نامتمایز فعالیت زیستی ما ذاتا ناگوار است، زیرا موجب تغییرات خودکار بدن می‌شود. «لازاروس و همکاران» بر فرایندهای شناختی که بین شرایط محیطی و واکنش‌های فیزیولوژیکی میانجی هستند تأکید می‌کنند (ریو، 2001).
جین کران ول معتقد است هنگامی که ظرفیت یک فرد برای تأمین نیازها و مقتضیات یک موقعیت ناکااست، استرس به وجود می‌آید، به عبارت دیگر ما استرس نتیجه‌ای از عدم توازن است (کران ول، 1986).

).
2-2-4-2. نظریه‌ی ضعف جسمانی
بر اساس نظریه‌ی ضعف جسمانی، استرس در کنار اختلال خاص روانی – فیزیولوژیکی موجب ضعف در اندام جسمی خاص می‌شود. عوامل ژنتیکی، بیماری‌های قلبی، رژیم غذایی و غیره ممکن است دستگاه عضوی خاصی را مختل سازند. این دستگاه در برابر استرس‌های آتی، حتی استرس‌های ضعیف و ملایم آسیب‌پذیر خواهد بود. بر اساس این نظریه، بیماری ناشی از تعامل بین فیزیولوژی فرد و استرس خواهد بود. (لو، 1937ا).
2-2-4-3. نظریه تکوین و تعامل کاژ
در بدن سالم، همیشه باید توازن ظریف و پیچیده‌ی اعمال دو دستگاه سمپاتیک و پاراسمپاتیک حفظ شود. شلیک با شروع فعالیت دستگاه سمپاتیک باید به زودی با فعالیت افزایش یابد و با پاراسمپاتیک جبران شود. برای اینکه رگ‌های خونی و غدد صدمه نبیند، نباید هیچ یک از دستگاه‌ها انرژی خود را به مدت طولانی یا بیش از حد به جریان بیندازد. خطر جسمی واقعی به طور معمول گذراست، ولی از خطرهای اجتماعی، تفکر منفی در مورد گذشته‌ها و نگرانی در مورد آینده، به راحتی نمی‌توان گریخت، آن‌ها می‌توانند دستگاه سمپاتیک را تا مدت‌ها برانگیخته نگه دارند و بدن را در حالت اضطراری مداوم باقی نگهدارند، چنین وضعیتی به عدم توازن دستگاه سمپاتیک و پاراسمپاتیک دامن می‌زند و موجب بروز تغییرات بدنی می‌شود که ممکن است فراتر از توازن جسمانی ارگانیسم باشد، در نتیجه اختلال‌های روانی – فیزیولوژیکی بروز می‌کنند. (دیویدس و نیل، 1990)

2-2-5. نشانه‌های استرس در نوجوانی
1-    علائم جسمانی:
بعضی از نشانه‌های فیزیولوژیکی استرس قبل از بیماری، احساس خستگی دائم، اختلال در خواب و .... بعضی بیماری‌های ناشی از استرس از این قرارند: بیماری‌های پوستی، زخم معده، میگرن، حمله قلبی، دیابت، آسم
2-    علائم روانی
از علائم روانی استرس می‌توان به بی‌قراری، عصبانیت، حساسیت و تحریک‌پذیری زیاد، احساس عدم اعتماد به دیگران، زودرنجی و ... نام برد.
3-    علائم رفتاری
شتابزدگی در صحبت کردن، تعجیل در انجام دادن کار، بی‌خوابی یا خواب بیش از اندازه ما بی‌اشتهایی یا اشتهای زیاد به غذا و ... (لمانی کینگ1989).
2-2-4-4. علل استرس
1-    فشارهای اجتماعی که شامل
-    الزامات اجتماعی
-    الزامات فیزیکی
-    الزامات نقش
-    الزامات مراده با دیگران
2-    فشارهای زندگی که شامل
-    تغییر زندگی
-    فاجعه زندگی (ملانی کینگ،1989)

دیدگاه‌های نظری درباره اضطراب
2-3-2-1. روانکاوي
تکامل تدريجي نظريه‌هاي زيگموندفرويد را در مورد اضطراب از مقاله وسواس‌ها و فوبيها که در سال 1895 نوشت تا مطالعاتي در هيستري و بالاخره مقاله مهارها، علائم و اضطراب که در سال 1926 به رشته تحريري درآورده مي‌توان يافت. درمقاله آخر، فرويد اضطراب را هشداري براي ايگو معرفي مي‌کند که از فشار يک سائق نامقبولي براي تظاهر آگاهانه و تخليه خبر مي‌دهد. اضطراب بعنوان يک هشدار ايگو را براي اقدامات دفاعي در مقابل فشارهاي دروني تحريک مي‌کند. اگر سطح اضطراب بالاتراز آنچه بعنوان هشدار لازم است نرود ممکن است با شدت يک حمله هراس خودنمايي کند. در بهترين شرايط استفاده از واپس‌زدن به تنهايي بايد بدون پيدايش علائم به بازگشت تعادل رواني منجر شود، چون واپس زدن مؤثر تمام انگيزه‌ها و عواطف همراه آنها و خيالات را با راندن به ناخودآگاه در بر مي‌گيرد. اگر واپس زدن درمقام دفاع ناموفق باشد، ساير مکانيسمهاي دفاعي( ميل تبديل، جابجايي، پسرفت) ممکن است موجب پيدايش علائم گردند و به اين ترتيب شکل باليني يک اختلال نوروتيک کلاسيک( مثل هيستري، فوبي، وسواس) بوجود آيد. (ساراسون،1976)
اضطراب در روانکاوي بسته به ماهيت نتايج ترسناک به چهار طبقه عمده تقسيم مي‌شود:
اضطراب سوپرايگو، اضطراب اختگي اضطراب جدايي واضطراب ايد يا تکانه.
چنين تصور مي‌شود که انواع مختلف اضطراب در طول طيف رشد و نمو اوليه در نقاط متفاوتي بوجود مي‌آيند. اضطراب ايد يا تکانه چنين فرض مي‌شود که با ناراحتي ابتدايي و منتشر نوزادان به هنگام احساس مغلوب شدن در مقابل نيازها و محرکهائي که خود هيچ کنترلي بر آنها ندارند پديد مي‌آيد. اضطراب جدايي به مرحله‌اي کمي ديرتر از دوره اديپال مربوط مي‌گردد که در آن کودک از اينکه نتواند تکانه‌هاي خود را کنترل نموده و با معيارها و تقاضاهاي والدين هماهنگ سازد نگران بوده ومي‌ترسد که محبت آنها را از دست بدهد يا از جانب آنها طرد شود. خيالات اختگي که از مشخصات کودک دوره اديپال است، بخصوص در ارتباط با تکانه‌هاي جنسي در حال رشد او، دراضطراب اختگي بزرگسالي تجلي مي‌کند اضطراب سوپرايگو نتيجه مستقيم رشد انتهايي سوپرايگو است که سپري شدن عقده اديپ و ظهور دوره پيش از بلوغ نهفتگي را خبر مي‌دهد.
در مورد منبع و ماهيت اضطراب در روانکاوي اختلاف عقيده وجود دارد. مثلاً اوتورانيک پيدايش اضطراب را به فرآيندهايي مربوط به ضربه تولد مربوط مي‌سازد. هاري استک ساليوان روي روابط اوليه مادر و کودک و انتقال اضطراب مادر به کودک تأکيد نموده است. معهذا، صرف نظر از مکتب خاص روانکاوي، درمان اختلالات اضطرابي در محدوده اين مدل معمولاً مستلزم رواندرماني دراز مدت بينش‌گرا يا روانکاوي معطوف به پيدايش انتقال است که تجربه مجدد مسائل مربوط به رشد و انحلال علائم نوروتيک را امکانپذير مي‌سازد.