مقاله و مبانی نظری مفاهیم گردشگری و صنعت گردشگری ,

مبانی نظری و پیشینه پژوهش مفاهیم گردشگری و صنعت گردشگری (فصل دوم)

در قالب WORD ودر 59 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه          13
1 2 پیشینه پژوهش          13
1 1 2 بررسی اجمالی صنعت گردشکری ایران و جهان از گذشته تاکنون    13
2 1 2 تاریخچه سفر و گردشگری در ایران    15
3 1 2 بررسی دیدگاهها      17
2 2 مبانی نظری            23
1 2 2 مفاهیم گردشگری      23
2 2 2 شناخت اثرات گردشگری          24
1 2 2 2 اثرات اقتصادی      24
2 2 2 2 اثرات فرهنگی و اجتماعی        24
3 2 2 2 اثرات سياسي      26
4 2 2 2 اثرات گردشگری بر محیط فیزیکی    28
3 2 ساختارها و راهکارهاي توسعه گردشگري  29
1 3 2 مديريت استراتژيک گردشگري      29
2 3 2 مدیریت توسعه منابع انسانی        30
3 3 2 مديريت بازاريابي      31
4 3 2 مديريت دستگاه دولتي امور گردشگري            33
5 3 2 مديريت توسعه محصول            33
6 3 2 مدیریت اطلاع رسانی            36
4 2 چارچوب نظری تحقیق    39
5 2 مطالعه تطبیقی          41
6 2 صنعت گردشگری مالزی    45
7 2 صنعت گردشگری ایران    55

منابع

مقدمه
می توان گفت صنعت گردشگری، امروز به یکی از اصلی ترین ارکان اقتصادی، تجاری جهان تبدیل شده است، به نحوی که از کارشناسان توسعه این صنعت به عنوان محور توسعه پایدار یاد می‌کنند که در تاریخ اقتصاد جهان، قرن بیست و یکم را بنام خود فتح خواهد کرد. طی سالیان گذشته بسیاری از کشورهای جهان با درک موقعیت برتر این صنعت در الگوهای مختلف توسعه اقتصادی، در پی آن هستند تا امکانات و توان گردشگری خود را گسترش دهند. به نظر می‌رسد کشورهای صاحب نفت و یا کشورهای دیگری که تنها یک منبع درآمدی در اختیار دارند باید به راحتی از کنار صنعت گردشگری نگذرند، چرا که این صنعت مولفه ی بسیار مطلوبی برای تنوع درآمدی این کشورها است.
دراین تحقیق می‌کوشیم تا با مطالعه ساختارهای توسعه جهانگردی در کشور مالزی ساختار مناسبی را با توجه به شرایط کشورمان و از دیدگاه خبرگان ارائه دهیم. این امر ابتدا مستلزممطالعه درخصوص پیشینه گردشگری و نگاهی گذرا به وضعیتاین صنعت در کشورمان و همچنین نیازمند انجام مطالعه در خصوص ادبیات نظری این ساختارها و راهبردهای آن است.
1-2- پیشینه پژوهش
1-1-2- بررسی اجمالی صنعت گردشکری ایران و جهان از گذشته تاکنون
تاریخچه گردشگری و تفسیرهای جامعه شناسی در مورد تغییر نیازهای مسافران در دوره های مختلف یکی از مطمئن ترین منابع شناخت انگیزه های مسافرت در اعصار گوناگون است. به منظور درک محیط نوین گردشگری و درک مسئله ها و چالش هایی که پیش روی دست اندرکاران این صنعت قرار دارد مروری گذرا بر روند تاریخی ای صنعت از اهمیت خاصی برخوردار است.
•    عهد باستان
مردم متعلق به تمدنهای ما قبل تاریخ با انگیزه مسافرت می‌کردند که بتوانند غذا بدست آورند،از خطر دوری جویند یا با مناطقی که دارای آب و هوای مساعد تری است نقل مکان کنند. با افزایش مهارت و کسب فنون، نیاز انسان به زندگی بدوی و خانه بدوشی کاهش یافت و در دوره های بعد انسان با انگیزه تجارت و تبادل کالا مسافرت می‌کرد. در حالی که امپراتور های عهد باستان در قاره های آفریقا، آسیا و خاورمیانه رشد می‌کردند، ساختار زیر بنائی ایجاب می‌کرد که جاده سازی شود و راههای آبی بوجود آید و برای ساده تر شدن وسایل نقلیه تهیه گردد. آغاز مسافرت های رسمی دولتی نتیجه مستقیم اقدامات حکام مناطق مختلف بود که نمایندگان خود را به مکانهای دور دست اعزام می‌نمودند تا جنگهای قبیله ای را اداره کنند و از شهروندان مالیات بگیرند.
در دوره های حکومت خانواده های سلطنتی در مصر مسافرت بیشتر با قصد تجارت و تفریح انجام می‌گرفت و این گونه مسافرت ها رونق زیادی یافت. در آن زمان دولت ها اقدام به جاده سازی کردند و در نقاط مختلف علامت هایی نصب گردید که نشان دهنده فاصله نقاط بود. یونانیان باستان در امر پیشبرد وتوسعه مسافرت و گردشگری در دو زمینه خاص پیشرفت چشمگیر کردند. نخست با ضرب سکه و جایگزین کردن آن بجای کالای مشکل مسافران را در امر حمل کالا برای انجام معاملات حل کردند. دوم زبان یونانی در سراسر حوزه مدیترانه رواج یافت و ارتباطات به صورت راحت تری انجام می‌شد. فردی به نام پوسانیاسکه اهل یونان بود در سال 170 میلادی کتابی به نام راهنمای یونان منتشر کرد که این کتاب مشتمل بر 10 جلد بود و مسافران را راهنمایی می‌کرد.
تمدن های آسیایی هم تاریخ بلند بالایی از سیاحت دارند که نمونه های بارز آن وجود تفریحگاهایی در مناطق خوش آب و هوای چین و ژاپن در مناطق تابستانی است.
•    قرون وسطی
سده پنجم تا چهاردهم میلادی را قرون وسطی می‌نامند. در این دوره مسافرت و تجارت رونق خود را از دست داد زیرا جاده ها تقریبا از بین رفته و شرایط مسافرت بسیار دشوار و خطرناک شده بود. در سده چهاردهم مسافرت به قصد زیارت به صورت یک پدیده انبوه درآمده بود .مسیحیان به بیت المقدس و روم مسافرت می‌کردند. مسئول کاروان در ازای مبلغ مشخصی که دریافت می‌کرد همه هزینه های مربوط به رفت و برگشت را می‌پرداخت که عبارت بودند از کارت عبور،غذا، خوابگاه و استراحتگاه حیوان برای حمل مسافران و رهایی از دیوان سالاری این اشخاص رشوه پرداخت می‌کرند. از مشهورترین جهانگردان این دوره می‌توان به مارکوپولو و سرجان مندویل اشاره کرد.(مرسولند،7 ،1376)
•    رنسانس
از سده چهاردهم تا هفدهم بیشتر مسافرتها با هدف کسب دانش و تجربه آموزی انجام می‌شد. اروپاییان در قرن 15 و 16 میلادی به اکتشاف دریایی مهم دست یافتند و پس از عبور از مغرب و جنوب آفریقا سرانجام به جنوب شرقی آسیا راه یافتند. در انگلستان ملکه الیزابت اول برای تربیت نمایندگان خارجی برای گروهی از اشراف گذرنامه صادر می‌کرد و این افراد برای کسب دانش و تجربه های جدید معمولاً به چین مسافرت می‌کردند.
نجبا و اشراف زادگان فرانسوی نیز برای تکمیل تحصیلات و کسب تجربه اقدام به مسافرت می‌کردند و آنها را توریست می‌خواندند. (منشی زاده،1378، 16)
•    انقلاب صنعتی
انقلاب صنعتی که از سال 1750 تا 1850 ادامه یافت پایه و اساس گردشهای دسته جمعی را به وجود آورد. در این دوره کارگران ساده کشاورزی که در مناطق روستائی وجود داشتند رهسپار شهرها و کارخانه های تولیدی شدند و همین مسئله باعث تغییرات ژرف اقتصادی و اجتماعی شد. بروز انقلاب در امر حمل و نقل ابتدا در راههای آهن و کشتیهای بخار اتفاق افتاد و سپس با ساخت اتومبیل ادامه یافت و در نهایت باعث استفاده جهانگردان از هواپیما و مسافرت به نقاط دور دست دنیا شد. این تحولات منجر به پیدایش اولین تشکیلات سازمان یافته گردشگری شد.
تدوین قوانین و مقررات در زمینه حق مرخصی برای کارمندان و از طرف دیگر بالا رفتن سطح زندگی مردم و علاقه مندی به بهبود وضع زندگی و کنجکاوی نسبت به وضع زندگی و پیشرفت سایر ملل کمک شایانی به توسعه این صنعت نمود. گردشگری انبوه پیام منطقی تغییرات کلیدی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و تکنولوژیکی پس از جنگ جهانی دوم بود. مسافرت با جت در سال 1958 نقطه عطف سفرهای انبوه به شمار می‌رود. گردشگری انبوه تا اواسط سالهای 1970 موضوع روز بود و از آن پس به تدریج گردشگری نوین جایگزین آن شد. باید اذعان کرد که گردشگری انبوه یکباره ناپدید نمی‌شود و یا گردشگری نوین کاملاٌ جایگزین نمی‌شود، معهذا نرخ رشد گردشگری نوین از این زمان از گردشگری قدیم پیشی می‌گیرد.( ضرغام، 21، 1376)
2-1-2- تاریخچه سفر و گردشگری در ایران
•    سفر و گردشگری در ایران باستان
هر چند که گذشت زمان و هجوم اقوام بیگانه به ایران موجب از بین رفتن منابع غنی تمدن کهن پارسی گردیده، لیکن از لا بلای اوراق به جا مانده و گفته های اقوام همسایه این طور استنباط می‌شود که ایرانیان مردمانی بوده اند شاد زیست، آزاده، متمدن و اهل دانش اندوزی وتبادل فرهنگی. در دوران ایران باستان اندیشه های ایرانی در سراسر گیتی پراکنده بود و این عامل خود نشانی از سیر و سفر دارد. در اوستا کتاب دینی ایرانیان باستان، موجبات آسایش فراهم نکردن برای مسافران جزو گناهان کبیره به شمار می‌آمده است. آئینها و آدابی که از ایرانیان باستان به جا مانده نیز نمایشگر آن است که این قوم مردمانی اهل سیر و سفر و گشت و گذار بوده اند که آئین سیزده نوروز از آن جمله است. (مرسولند، 1376، 9)
•    سفر و گردشگری در دوران اسلامی
بعد از غلبه اعراب، تجارت رونق خود را از دست داد و به دلیل اغتشاشات داخلی فرصت آبادانی و راه سازی نبود ولی بعد از طی بحران های آل بویه، آل زیاد و غزنویان به مرمت جاده ها و احداث و تعمیر کاروانسراها همت گماشتند بطوریکه در آن زمان سیر و سیاحت در سرزمین های اسلامی و به خصوص ایران بسیار آسان بود و نظیر آن در آن زمان در هیچ جای دیگر دنیا میسر نبود.
•    سفر و گردشگری در دوران مغول
در سال 616 هجری قمری مغول به ایران یورش آورد و شهرهای آباد ایران از بین رفت. مغولها در حملات و تعقیب فتوحات خود به اروپای شرقی هم یورش بردند. این دوره را باید نقطه عطفی در روابط غرب وشرق به حساب آوردکه باعث شد قطب تمدن دنیا پس از دوران طولانی به غرب متصل شود.
•    سفر و گردشگری در دوران صفوی
در دوره قاجار روابط سیاسی گسترش یافت و از طرفی راهها و جاده های بسیاری احداث شد و عصر اتومبیل آغاز گشت که با ورود آن به ایران سیر وسیاحت افزایش یافت.بدنبال آن خطوط راه آهن و هوائی در ایران احداث شد که در بهبود و پیشرفت اقتصادی و گردشگری کشور موثر شد. تا قبل از جنگ جهانی دوم گردشگری در ایران به صورت رسمی و برنامه ریزی شده نبود ولی با ایجاد راههای ارتباطی به ویژه راههای زمینی ایران به صورت یکی از ممالک پذیرائی گردشگران خارجی درآمد. از این رو در وزارت کشور شورائی بنام شورای عالی جهانگردی بوجود آمد که تا سال 1342 به امور گردشگری می‌پرداخت و بدنبال آن سازمان جلب سیاحان وابسته به نخست وزیری تاسیس شد. سازمان جلب سیاحان از همان ابتدا تاسیس یک واحد آماری به منظور مطالعه خصوصیات جامعه گردشگران خارجی و بازارهای گردشگری تشکیل داد و این واحد با اجرای چند طرح آماری توانست بسیاری از خصوصیات آنها را مورد سنجش قرار دهد و آمارهای لازم را تحصیل نماید. در سال 1353 سازمان جلب سیاحان با وزارت اطلاعات ادغام گردید و پس از انقلاب اسلامی وزارت اطلاعات و جهانگردی با تغییرات بنیادی به وزارت ارشاد ملی و سپس به وزارت ارشاد اسلامی و سرانجام به فرهنگ و ارشاد اسلامی تغییر یافت. به موازات این تغییرات اداری امکانات پذیرائی از گردشگرانبه سرعت افزایش یافت. در سال 1341 تعداد گردشگران خارجی به معادل 74هزار نفر بود و در سال 1356 به 678 هزار نفر رسید.در سالهای به غیر از سالهای 1359 تا 1366 به دلیل وقوع جنگ تحمیلی،با رشد تعداد جهانگردان مواجه بودیم.(نوینی، 27، 1376)