مقاله و مبانی نظری سرمایه فکری و عملکرد کارکنان ,

چارچوب نظری و پیشینه تحقیق سرمایه فکری و عملکرد کارکنان

در قالب word ودر69 صفحه وقابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه 14
2-2 بخش اول : مبانی نظری سرمایه های فکری 15
2-2-1 مفهوم وتعارف سرمایه های فکری .18-15
2-2-2 عناصر سرمایه های فکری23-19
2-2-3 اندازه گیری ارزش وتاثیرات سرمایه های فکری .25-23
2-3-4 مدلهای مدیریت سرمایه های فکری 38-26
2-3 بخش دوم :عملکرد کارکنان51-39
2-3-1 مدیریت عملکرد.55-52
2-3-2 عوامل تاثیر گذار در اجراء وپیاده سازی نظام مدیریت عملکرد 56-55
2-3-3 اصول مدیریت عملکرد 56
2-3-4 فرایند مدیریت عملکرد. 57-56
2-3-5 تدابیر مدیران موفق در سازمانهای ایران برای بهبود عملکرد کارکنان62-57
2-3-6مزایای مدیریت عملکرد64-62
2-3-7 معایب مدیریت عملکرد.65
2-3-8 مفهوم ارزشیابی عملکرد 66-65
2-3-9 اهداف ارزشیابی عملکرد.67-66
2-3-10 رویکردها وروشهای ارزشیابی عملکرد.68-67
2-3-11 روشهای ارزشیابی عملکرد 70-69
2-4 پیشینه تحقیق. 74
2-4-1 پیشینه خارجی 74
2-4-2 پیشینه داخلی.77

منابع

2-1 مقدمه :
درعصرحاضر با رشد اقتصاد مبتنی بر دانش یا دانش محور، دارایی های نامشهود شرکت ها و سرمایه فکری‌ آنها کلیدی برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار هستند. و به همین دلیل توجه به اقلام نامشهود در زمینه های متعددی از جمله اقتصاد، حسابداری و مدیریت استراتژیک به طور سریعی رشد یافته است. دانش یک مزیت رقابتی است که در استراتژی تجاری سازمان ها مورد توجه قرار می‌گیرد. به گونه ای که ایجاد دانش موجب نوآوری مستمر و نوآوری مستمر منجر به ایجاد مزیت رقابتی خواهد شد و این امر مستلزم تقویت و توجه به پتانسیل ها و ظرفیت های منابع انسانی است تا سازمان ها بتوانند برای دستیابی به مزیت رقابتی از طریق عملکرد و بهبود مستمر، عکس العمل سریع به تغییرات محیط تجاری و شرایط اقتصادی نشان دهند. سرمایه فکری یک مفهوم چند رشته ای است و فهم و درک آن در رشته های مرتبط با کسب و کار و تجارت متنوع است(هوانگ و لوثر، ۲۰۰۷ ،386)
در خصوص میزان شناخت ما از سرمایه های فکری توافق چندانی وجود ندارد. سرمایه های فکری اگرچه در قبل ناشناخته بود ولی اکنون به اشکال مختلف در فرآیند توسعه اقتصادی، مدیریتی، تکنولوژیکی و اجتماعی به ایفای نقش می‌پردازد. انقلاب حاصله در تکنولوژی اطلاعات، اهمیت در حال افزایش دانش و اقتصاد مبتنی بر دانش، الگو های در حال تغییر ایجاد جامعه شبکه ای و همچنین پیدایش نوآوری به عنوان مهمترین عوامل تعیین کننده مزیت رقابتی از جمله مواردی هستند که موجبات افزایش اهمیت سرمایه فکری در شرکت ها را بیش از پیش فراهم کرده است( انواری رستمی و رستمی،۱۳۸۲ ،112)
امروزه عملکرد سازمان ها را نمي توان براساس معيارهاي مالي مورد ارزيابي و قضاوت قرار داد: زيرا پژوهش ها نشان داده است ارزش بازاري شرکت ها و موسسات مالي را عمدتا دارايي هاي غيرمالي که به آنها دارايي هاي نامشهود يا سرمايه هاي فکري اطلاق مي شود تعيين مي کند اهميت سرمايه فکري به عنوان مقوله اي پژوهشي و اقتصادي مطرح شده است سرمايه فکري را اغلب تحت عنوان دارايي هاي نامشهود ي توصيف مي کنند که مي توان به عنوان منبعي براي مزيت رقابتي پايدار به کارگرفت اجزاي سرمايه ي فکري داراي اثرات متقابلي هستند که ايجاد ارزش مي کنند براين اساس پژوهش کمي حاضر با هدف بررسي تاثير اجزاي سرمايه فکري متشکل از سرمايه هاي انساني ساختاري و مشتري برعملکرد يک سازمان انجام شده است نقش و سهم سرمايه فکري در پيشرفت مديريتي فني و اجتماعي اقتصاد موضوع تحقيقات جديد قرارگرفته است به گونه اي که دانش سازماني عامل اصلي مزيت رقابتي و خلق ارزش شناخته شده ست. (همان منبع )
2-2بخش اول- مبانی نظری سرمایه های فکری
2-2-1مفهوم وتعاریف سرمایه فکری
تحقیقات در زمینه سرمایه فکری در سال ۱۹۹۰ آغاز گردید و بطور عمده به افزایش آگاهی در مورد وجود و ارزش دارایی های ناملموس در سازمان و گسترش مدل های طبقه بندی سرمایه فکری مربوط می‌شد(مار و دیگران، ۲۰۰۳ ،441)
تاکنون از سرمایه فکری تعاریف متنوعی ارائه شده است. در سال های اخیر افراد و گروههای زیادی از رشته های گوناگون سعی کرده اند تا تعریفی استاندارد از سرمایه فکری که مورد توافق همه باشد را ارائه دهند(نظری و هرمانس، ۲۰۰۷ ،596)
نکته ای که در مورد آن اتفاق نظر وجود دارد اینست که پیشگامان تحقیق و عمل در زمینه سرمایه فکری عبارتند از: سویبی، استوارت، ادوینسون و مالون، سالیوان، بروکینگ و رز(آرناس و لاواندروس، ۲۰۰۸: بیان داشته اند که بین ارزش بازاری شرکت و ارزش دفتری آن تفاوت وجود دارد، که این چیزی بیش از یک ارزش پنهان نیست، آنها بیان داشته اند که این ارزش پنهان می‌تواند به مفهوم دارایی های ناملموس شرکت تجزیه و تحلیل شود، و نام سرمایه فکری را بر آن اطلاق کردند(سولر و همکاران، ۲۰۰۷ ،)رز مسلم می‌پندارد که مفهوم سرمایه فکری فقط درک و تشخیص محض یا توضیح ارزش ضمنی یک سازمان نیست، بلکه هدف آن همچنین جابجا کردن نتایج تشخیص یا توضیح دانشی که می‌تواند به ارزش تبدیل شود.
در سال ۱۹۹۱ استوارت مفهوم سرمایه فکری را گسترش داد(جوهانسن و دیگران، ۲۰۰۵ ،۱۵۳) آنرا چنین تعریف کرد: ’مواد فکری ـ دانش، اطلاعات، دارایی فکری و تجربه ـ که می‌تواند برای ایجاد و خلق ثروت استفاده گردد(نظری و هرمانس، ۲۰۰۷ ،۵۹۶)
بروکینگ سرمایه فکری را چنین تعریف می‌کند: سرمایه فکری اصطلاحی است که به دارایی های ناملموس جمعی داده شده است که سازمان را برای عمل قادر می‌سازد(بروکینگ،۱۹۹۶ ،41)
سرمایه فکری نماینده مجموعه دارایی های ناملموسی است که همچنین بعنوان دارایی های دانش معروف اند. این دارایی ها از دارایی های فیزیکی همچون اموال، ماشین آلات و تجهیزات یا موجودی کالا و دارایی های مالی همچون مطالبات، سرمایه گذاری ها و نقدینگی متمایز است و بطور فزاینده ای بعنوان منبع کلیدی شرکت در استراتژی های رقابتی شان اهمیت می‌یابد(سودرسانام و دیگران، ۲۰۰۶، ۲۹۱)
سرمایه فکری فراهم کننده یک پایگاه منابع جدید است که از طریق آن سازمان می‌تواند به رقابت بپردازد(بونتیس به نقل از قلیچ لی و مشبکی، ۱۳۸۵، ۱۲۷)
سرمایه فکری شامل آن بخش از کل سرمایه یا دارایی شرکت است که مبتنی بر دانش بوده و شرکت دارنده و مالک آن بشمار می‌آید( انواری رستمی و رستمی، ۱۳۸۲، ۵۴ )
سرمایه فکری اصطلاحی مبهم وپیچیده است ،اما زمانیکه درک ومورد بهره برداری قرار گیرد می‌تواند یک پایگاه منابع جدید را فراهم سازد که از طریق آن سازمان بتواند رقابت کند (علی حاجی بابایی، عالم تبریزی، رجبی فرد، 1388 ،۵۴ )
در تعریف دیگر او سرمایه فکری عبارت است از تلاش برای استفاده موثر از دانش (محصول نهایی ) در مقابل اطلاعات (ماده خام ) است. (همان منبع)
سرمایه فکری یک موجودیت پیچیده وگریزان است اما زمانی که کشف شود ومورد استفاده قرار گیرد سازمان را قادر می‌سازد تا با منبعی جدید، در محیط رقابت کند. (1996، بونتیس،56 )
سرمایه فکری جستجو وپیگیری استفاده موثر از دانش (کالا ساخته شده ) در مقایسه با اطلاعات (مواد خام )است (1998،بونتیس ،56)
سرمایه های فکری به گروهی از دارایی های دانشی مربوط به یک سازمان اطلاق می‌شود که از طریق اضافه کردن ارزش برای سهامداران کلیدی در بهبود موقعیت رقابتی یک سازمان نقش دارند. Ic می‌تواند به عنوان دانش، مهارتها، شایستگی ها وتوانایی هایی که ثروت خلق کرده وکمک به ایجاد خروجی های ارزشمند می‌گردد تعریف شود. (2006، استوارت،82)
یکی از تعاریف نسبتا جامع از ic  توسط oECD ارائه شده ودر آن IC را مترادف با ارزش اقتصادی دو مقوله از دارایی های نامشهود سازمان 1- سرمایه ساختاری 2 – سرمایه انسانی دانسته است بر این اساس سرمایه ساختاری اشاره به سیستم های نرم افزاری مناسب، شبکه های توزیع، زنجیره تامین ودارد و سرمایه انسانی شامل منابع انسانی درون سازمان ومنابع خارج از سازمان مانند مشتریان، شرکاء وتامین کنندگان می‌گردد.
سرمایه فکری اصطلاحی برای ترکیب دارایی نا ملموس بازار، دارائی فکری، دارائی انسانی ودارائی زیر ساختاری است. که سازمان برای انجام ماموریتها توانمند تر می‌سازد (بروکینگ ،1996،22)
سرمایه فکری شامل همه فرایندها ودارایی هایی می‌شود که معمولا در ترازنامه نشان داده نمی‌شوند وهمچنین شامل همه دارایی های نا ملموسی می‌شود (مثل مارکهای تجاری، حق ثبت وبهره برداری محصولات ونامهای تجاری )که در روشهای حسابداری مدرن مورد توجه قرار داده می‌شوند سرمایه فکری عبارتند از جمع دانش اعضاء سازمان و کاربرد دانش آنهاست. (روس وهمکاران ،1997،52)