مقاله و مبانی نظری تاب آری سازمانی ,

مبانی نظری وپیشینه پژوهش تاب آوری سازمانی

در قالب WORD ورد 47 صفحه وقابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه

تعاریف تاب آوری

واژه تاب آوری

تاب آوری روانی

نتایج تاب آوری

تاب آوری در مطالعات خانواده

دو وجه مهم در تاب آوری

ابعاد تاب آوری

تاب آوری در مدیریت

تاب آوری سازمانی

رفتار سازمانی مثبت گرا

ابعاد تاب آوری سازمانی

تبیین تاب آوری سازمانی

حوزه های عملکردی تاب آوری

دیدگاه نان هاندرسن

دو روی سکه تاب آوری

ویژگی های افراد تاب آور

آموزش تاب آوری

تاب آوری سه پدیده را توصیف می‌کند

راه های ارتقای تاب آوری

مروری بر پیشینه­ ی پژوهش

پژوهش های داخلی

پژوهش های خارجی

      منابع

    منابع خارجی (شامل 2014 و 2015)

    منابع داخلی (شامل 93 و 94)

•    مقدمه:
انسان ها زمانی که با استرس و موقعیت های تهدیدکننده روبه رو می‌شوند احساس دلهره، بی قراری، غم و اندوه و درماندگی می‌کنند. به همین دلیل یا رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهند یا افسرده می‌شوند و اشتها و خواب خود را از دست می‌دهند. چنانچه شرایط تنش زا برای مدت طولانی در زندگی این افراد وجود داشته باشد سلامت جسمی و روانی آنان به خطر می‌افتد. این گونه افراد تاب آوری ضعیفی در مقابل استرس دارند و به طبع آسیب پذیرترند. در مقابل دسته ای دیگر وقتی با شرایط تنش زا روبه رو می‌شوند سعی می‌کنند بدون اینکه تسلیم شرایط تنش زا شوند از شرایط موجود به عنوان فرصتی برای پیشرفت خود استفاده نمایند. به دیگر سخن آنها بدون نشان دادن واکنش های هیجانی و بیمارگونه تلاش می‌کنند وضعیت موجود را بررسی و راه حل های منطقی برای حل تعارضات ناشی از موقعیت تنش زا را پیدا کنند. این مقاومت و تلاش برای پیدا کردن راه حل های منطقی در بستر شرایط تنش زا را تاب آوری می‌گویند. چرا که این گونه افراد براین باورند که لذت ها و آرامش زندگی از دل سختی ها و مشکلات گذر می‌کند(صادقی، آقایوسفی و صفاری نیا،1388)
با چنین دیدگاهی افرادی که تاب آوری بالایی دارند موقعیت تنش زا را بررسی و سپس با اتخاذ راه حل های منطقی، آن موقعیت ها را در مسیری که خود می‌خواهند هدایت می‌کنند. این افراد در چنین شرایطی احساس خشنودی و خودباوری می‌کنند(کاویانی،1393)

•    تعریف تاب آوری
گارمزی و ماستن (1991) تاب آوری را یک فرآیند توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز با شرایط تهدید کننده تعریف نموده اند. والر (2001) تاب آوری را سازگاری مثبت فرد در واکنش به شرایط ناگوار(آسیب ها و تهدیدات) می‌داند .تاب آوری به عنوان حفظ سلامتی و عملکرد موفقیت آمیز یا سازگاری با یک بافت و موقعیت تهدیدآمیز یا آزارنده تعریف می‌شود. البته تاب‌آوری، تنها پایداری در برابر آسیب‌ها یا شرایط تهدیدکننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نیست، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. در واقع، تاب‌آوری، بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر (در شرایط تهدیدکننده) است و از این رو سازگاری موفق در زندگی را فراهم می‌کند. در عین حال کامپفر نیز به این نکته اشاره می‌نماید که سازگاری مثبت با زندگی، هم می‌تواند پیامد تاب‌آوری به‌شمار رود و هم به‌عنوان پیش‌آیند، سطح بالاتری از تاب‌آوری را سبب شود. وی این مسأله را ناشی از پیچیدگی تعریف و نگاه فرآیندی به تاب‌آوری می‌داند.
تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی است(گارمزی،1991؛ ماستن،2001)
تاب آوری به فرآیند پویای انطباق مثبت با تجربه های تلخ و ناگوار اطلاق می‌شود(لاتار و چیچتی ،2000؛ ماستن ،2001) تاب آوری که مقاومت در برابر استرس یا رشد پس ضربه ای( تدشی، پارک و کالان ،1998) نیز نامیده می‌شود، در امتداد یک پیوستار با درجات متفاوت از مقاومت در برابر آسیب های روان شناختی قرار می‌گیرد(اینگرام و پرایس ،2001) این تعریف با رشد مثبت، انطباق پذیری در رسیدن به سطحی از تعادل پس از بوجود آمدن اختلال در وضعیت تعادلی پیشین، مطابقت می‌کند(ریچاردسون ،2002)
آلورد و همکاران(2005) تاب آوری را به معنای مهارت ها، خصوصیات و توانمندی هایی تعریف می‌کنند که فرد را قادر می‌کنند با سختی ها، مشکلات و چالش ها سازگار شود.
اسمیت(2006) معتقد است که تاب آوری فرآیندی است که موجب آگاهی فرد نسبت به توانمندی های خود می‌شود و تاب آوری را می‌توان به عنوان پیامد این فرآیند نیز تلقی کرد ( لایت سی و همکاران،2006) (به نقل از جمشیدی سولکمو و همکاران،92)
تاب آوری توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی – روانی در شرایط خطرناک نیز هست(کانرودیوید سون ،2003)
تاب آوری به عنوان اطمینان فرد به توانایی هایش برای غلبه بر تنش، داشتن توانایی های مقابله ای، حرمت خود، ثبات عاطفی و ویژگی های فردی که حمایت اجتماعی از طرف دیگران را افزایش می‌دهد تعریف شده است. این سازه از جمله عواملی است که از بروز مشکلات روانی در میان نوجوانان و جوانان جلوگیری به عمل می‌آورد و انها را از بروز اثرات روانی رویدادهای مشکل زا در امان نگه می‌دارد(پینگوارت ،2008)
همچنین تاب آوری به عنوان منبعی برای تسهیل غلبه بر مصایب، مشکلات، مقاومت در برابر تنش و از بین بردن اثرات روانی آن تعریف شده است(سیچتی ،1993)
در جای دیگر تاب آوری اینگونه تعریف شده است: تاب آوری به طور کلی به عنوان ایجاد سازگاری مثبت پس از یک شرایط استرس زا است و توانایی فرد برای دور شدن از یک تجربه منفی است(سیلپا ،2015)
به اعتقاد زاوترا، هال و مورای (2010) بهترین تعریفی که برای تاب آوری وجود دارد این است که آن را به عنوان سازگاری موفق باشرایط ناگوار در نظر بگیریم. ویژگی ها و موقعیت شخص می‌توانند در صورتی که بعد از شرایط تنش زا به پیامدهای سالم منجر شوند فرآیندهای تاب آوری را تعیین کنند. این پژوهشگران در بررسی های خود در مورد تاب آوری این سوال را مطرح کردند که مردم چگونه می‌توانند سلامتی و بهزیستی روانی خود را در یک محیط چالش برانگیز و پویا حفظ کنند؟
•    واژه تاب آوری:
تاب آوري معادل واژه انگليسي (Resiliency) است. در فرهنگ لغت، اين کلمه، خاصيت کشساني، بازگشت پذيري و ارتجاعي معنا شده است، ولي در متون بهداشت رواني تاب آوري معادل گوياتري است. ريشه تاب آوري ( resiliency ) از علم فيزيک گرفته شده است و به معني جهيدن به عقب است. در واقع افراد تاب آور قادر هستند به عقب بجهند. آنها توانايي زنده ماندن و حتي غلبه بر ناملايمات را دارند. تاب آوري مي تواند باعث شود که فرد پيروزمندانه از رويدادهاي ناگوار بگذرد و عليرغم قرار گرفتن در معرض تنش هاي شديد، شايستگي اجتماعي، تحصيلي و شغلي او ارتقا يابد. تاب آوري نوعي ويژگي است که از فردي به فردي متفاوت است و ميتواند به مرور زمان رشد کند يا کاستي يابد.
مفهوم تاب آوری از مشاهداتی به دست آمده است که در آن بسیاری از کودکان علیرغم تجارب ناگوار توانایی رسیدن به یک پیامد تحولی مثبت را نشان داده اند( یتس و ماستن،2004)
می توان گفت تاب آوری به عوامل و فرآیندهایی اطلاق می‌شود که خط سیر رشدی را از مسیر رفتارهای مشکل زا و آسیب های روان شناختی جدا می‌کند و با وجود شرایط ناگوار به پیامدهای سازگارانه منتهی می‌گردد(سوری و همکاران،93 به نقل از محمدی،84)
گرچه ممکن است تاب آوری تقریبا فراگیر باشد ولی احتمال اینکه همه ما به یک اندازه تاب آور باشیم و نیز عوامل محیطی که تاب آوری را در برابر استرس تقویت یا تضعیف می‌کند به طور مساوی در بین مردم تقسیم شده باشد اندک است. انسان ها از نظر توان درونی، انعطاف ناپذیری و تحمل در برابر مشکلات متفاوت اند (گالو، بوگارت، ورن سینو و ماتیوس ،2005)