مقاله و مبانی نظری مفهوم و اهمیت سرمایه روانشناختی ,

مبانی نظری و پیشینه تحقیق مفهوم و اهمیت سرمایه روانشناختی

در قالب WORD و در 44 صفحه وقابل ویرایش

فهرست مطالب
مقدمه
مفهوم سرمايه روان شناختي
اهمیت سرمایه روانشناختی
اهميت سرمايه روان شناختي در محيط کار
سیر تحول سرمایه روانشناختی
سرمایه روانشناختی سازه ای متفاوت از دیگر سرمایه ها
سرمایه روانشناختی سازه ی محوری و مرتبه دوم
سرمایه روانشناختی سازه ای متمایز و حالت گونه
سرمایه روانشناختی و پیامدهای محیط کار
سرمایه روانشناختی و قابلیت رشد پذیری آن
رابطه بين سرمايه روانشناختي و نتايج سازماني
سرمایه روانشناختی و مولفه های آن
پیشینه پژوهش
منابع
پرسشنامه استاندارد سرمایه روانشناختی لوتانز (2007)

مقدمه
محیط کسب و کار امروز دستخوش تحولات بسیاری شده که پاسخ گویی به آن مستلزم اتخاذ رویکردی جدید جهت مواجه با چالش های فعلی و آینده است.به نوعی می‌توان گفت "دیگر این افراد نیستند که به دنبال سازمان های خوب می‌گردند، بلکه این سازمان های خوب هستند که به دنبال افرادی می‌گردند که بتوانند باعث ایجاد مزیت رقابتی پایدار گردند". بنابراین سازمانها باید همواره در تلاش برای شناسایی، توسعه و نگهداری سرمایه های انسانی باشند. پارادایم های سنتی مدیریت بیشتر روی زمینه های آسیب، نقاط ضعف و بی کفایتیها تاکید داشته است به نحوی که مقالات در خصوص منفی گرایی (همچون استرس، تعارض، افسردگی، پرخاشگری و ...) به نحو قابل ملاحظه ای بر مثبت گرایی فزونی داشته است. با این حال رویکرد روانشناسی مثبت گرا پارادایم جدیدی را در عرصه مدیریت و رهبری مطرح کرده است که بیشتر روی نقاط قوت و مثبت کار و کارکنان تاکید می‌شود. درواقع، دراین رویکرد جدید ضمن اذعان و تصدیق دستاوردهای رویکردهای سنتی روی این مسئله تاکید میشود که نبود بیماری به معنای سلامتی نیست و به انتقاد از اینکه چرا به شکوفایی استعدادها و ظرفیت های افراد سالم پرداخته نمیشود می‌پردازد. در این رویکرد تاکید ویژه ای روی عملکرد فوق العاده و شناسایی، توسعه و بهره مندی از استعدادها و ظرفیت های مثبت فردی و سازمان می‌شود. درواقع، سرمایه روانشناختی که در ادامه مورد بحث قرار خواهد گرفت ریشه در چنین تصورات و تفکراتی دارد.

مفهوم سرمايه روان شناختي
سرمايه روان‌شناختي يک حالت توسعه‌اي مثبت روان‌شناختي با مشخصه‌هاي متعهد شدن و انجام تلاش لازم براي موفقيت در کارها وظايف چالش بر انگيز (اعتماد به نفس/خودکار آمدي)؛ داشتن استناد مثبت درباره موفقيت‌هاي حال و آينده (خوش بيني)؛ پايداري در راه هدف و در صورت لزوم تغيير مسير رسيدن به هدف براي دستيابي به موفقيت (اميدواري) و پايداري هنگام مواجه با سختي‌ها و مشکلات براي دست يابي به موفقيت (انعطاف پذيري) است (لوتانز و همکاران ،2007). هرچند که ممکن است از نظر لغوي اين مؤلفه‌ها بسيار شبيه به هم و قابل جايگزين به نظر بيايند اما ادبيات سرمايه روان‌شناختي و رفتار سازماني مثبت‌گرا بين مفاهيم تمايز قائل شده و تحليل‌هاي تجربي نيز از وجود اختلاف معنا‌دار بين اين مفاهيم حکايت دارند (برينت، کونگراس، 2002؛ لوتانز و يوسف، 2007). جدول زیر به بیان تفاوتهای بین این سازههای مثبت روانشناختی اشاره دارد:

سرمايه روان‌شناختي در واقع به مفهوم "چه کسي هستيد (خود واقعي) " و "چه کسي مي‌خواهيد بشويد (خود ممکن)" بر يک مبناي توسعه‌اي و رشد يا بنده باز مي‌گردد (آوولي و لوتانز، 2006). سرمايه روان‌شناختي چيزي وراي سرمايه انساني و سرمايه اجتماعي است (لوتانز، 2002؛لوتانز و همکاران، 2004 و لوتانز و همکاران، 2007) که اين مسئله در مطالعات پژوهشي نيز به اثبات رسيده است به عنوان مثال مشخص شده است که سرمايه روان شناختي ممکن است نگرش هاي بيشتري درباره نگرش مثبت شغلي نسبت به رويکردهاي شناخته شده سرمايه اجتماعي و انساني فراهم سازد، همچنين نسبت به دو سرمايه ديگر برآورده کننده بهتري از تعهد و رضايت شغلي بين کارکنان است (دونالسون و کو، 2010). امروزه اگرچه سرمايه روانشناختي اغلب مورد غفلت قرار گرفته است با اين حال اين که " چه کسي هستم " به همان اندازه " چه چيزي مي‌دانم " و " چه کساني را مي‌شناسم " اهميت دارد (انويک، 2005). لازم است به اين نکته توجه کنيم که اين چهار مؤلفه ويژگي‌هاي روان شناختي نيستند، بلکه حالت‌هاي روان شناختي هستند. خصيصه‌هايي هستند که فرد ممکن است در اختيار داشته باشد و يا اين که نداشته باشد؛ بنابراين تا حد زيادي ارثي هستند؛ در صورتي که حالت هاي روانشناختي شامل رفتارها، افکار، و اعمالي مي‌شود که قابليت رشد و توسعه را از طريق يادگيري دارند (ان ويک، 2005). حالت گونه بودن اين ظرفيت هاي مثبت، قابليت توسعه و بهبود را با استفاده از برنامه‌هاي مختصر آموزشي، فعاليت هاي ضمن کار، برنامه مداخلات بسيار متمرکز و کوتاه مدت، براي آنها فراهم ساخته است (لوتاتز و آوي و همکاران، 2006). علاوه بر اثبات وجود رابطه‌اي مثبت بين سرمايه روان‌شناختي و متغيير‌هاي مطلوب سازماني، نتايج تحققيات تجربي نشان مي‌دهد که سرمايه روان‌شناختي از طريق اجراي برنامه مداخلاتي موسوم به (PCI ) از لحاظ نظري و تجربي قابليت رشد و توسعه را دارد (لوتانز و همکاران، 2006؛ لوتانز و همکاران، 2007) همچنين برخلاف سرمايه‌هاي سنتي (انساني و سرمايه اجتماعي) و داراييهاي مشهود با سرمايه‌گذاري بسيار اندکي تحقق مي‌يابد (لوتانز و همکاران، 2007). هادگز(2010) در يک تحقيق همراه با گروه‌هاي آزمايشي نشان داد که دوره‌هاي آموزش سرمايه روان‌شناختي تاثير قابل ملاحظه‌اي بر روي مشارکت و عملکرد سازماني دارد..اين مداخلات مرتبط با توسعه سرمايه روان‌شناختي در دوره‌هاي آموزشي آنلاين نيز به طور مقدماتي آزمايش شده و به نتايج مثبتي نيز دست يافته است (لوتانز و همکاران، 2008). به عنوان مثال لوتانز و همکاران (2007) بيان مي‌دارند که مداخلات خرد سرمايه روان‌شناختي تا حداقل10درصد بر روي عملکرد تاثير مي‌گذارند.

اهمیت سرمایه روانشناختی
سرمايه روانشناختي مفهومي است که به تازگي ‌با الهام از روانشناسي مثبتگرا و در چارچوب ملاکهاي رفتار سازماني مثبت گرا مطرح شده است. سرمايه روانشناختي ايده اي فراتر از صفات شخصيتي و سرمايه هاي سنتي سازمان (سرمايه مادي، انساني و اجتماعي) بوده و به زعم نظريه پردازان و محققان مبناي نويني جهت خلق مزيت رقابتي در سازمانهاي امروزي محسوب ميشود. به همين جهت، اين مفهوم خيلي زود جايگاه و اهميت خود را در رويکردهاي مديريتي منابع انساني پيدا کرده و درواقع، مکتب جديدي را در عرصه مديريت و توسعه منابع انساني معرفي کرده است. سرمايه روان‌شناختي يک حالت قابل توسعه و مثبت روان‌شناختي با مشخصه‌هاي زير است:
1) متعهد شدن و انجام تلاش لازم براي موفقيت در کارها وظايف چالش برانگيز(اعتماد به نفس/خودکار آمدي)
2) داشتن اسناد مثبت درباره موفقيت‌هاي حال و آينده (خوش بيني)
3) پايداري در راه هدف و در صورت لزوم تغيير مسير رسيدن به هدف براي دستيابي به موفقيت(اميدواري)
4) پايداري هنگام مواجه با سختي‌ها و مشکلات براي دست يابي به موفقيت(انعطاف پذيري).

مقاله و مبانی نظری معنا و مفهموم سرمایه روانشناختی