مقاله و چارچوب نظری بررسی ناباروری ,

مبانی نظری وپیشینه تحقیق بررسی ناباروری

در قالب WORD ودر 31 صفحه وقابل ویرایش

فهرست مطالب
بررسی ناباروری
علل ناباروری
علل ناباروري در زنان
علل ناباروري در مردان
علل ناباروری ژنتیکی
عوامل ناشناخته
درمان ناباروری
انواع درمان ناباروری
ناباروری
استرس ناباروری
زنان و ناباروری
پیشینه تجربی پژوهش
منابع
پرسشنامه استاندارد سنجش استرس ناباروری نیوتن و همکاران 1999

بررسی ناباروری
تعریف: نازایی چندین تعریف دارد که ممکن است تفاوت‌هایی از نظر مدیکال و آنچه در عامه مردم استفاده می‌شود داشته باشد. که در اینجا به تعریف این واژگان می‌پردازیم.
عقیمی، به فردی اطلاق می‌گردد که دارای فاکتورهای اساسی ممانعت کننده جهت باروری است و این حالت حتی با درمان نیز غیرقابل بازگشت است.
باروری، به معنی توانایی بالقوه باردار شدن با احتمال حاملگی طی یک دوره قاعدگی است.
باروری(زایندگی)، به معنی توانایی بالفعل باردار شدن است.
ناباروری : عبارت است از یک سال نزدیکی بدون پیشگیری از بارداری و بدون حاملگی که بر دو نوع ناباروی اولیه و ناباروری پانیه است.
باروری در زنان پس از 35 سالگی کاهش می‌یابد. گاتمچر در طی مطالعه‌ای بین خانم‌های دارای همسر، گزارش کرده است:
جدول2-1
درصد ناباروری در سنین مختلف در گزارش گاتمچر
دامنه سنی    درصد ناباروری
16-20    5/4
35-40    8/31
بالای 40    70
بالای 50    نادر

جدول2-2
درصد ناباروری در سنین مختلف بر اساس گزارش بنگورتس
دامنه سنی    درصد ناباروری
20-24    4
25-29    5/5
30-34    4/9
35-39    20
2-3 علل ناباروری

علت ناباروری وابسته به سن مشخص نیست، اگرچه ممکن است نقص در تخمک سبب ناباروری گردد. با توجه به مطالعات انجام گردیده درمان ناباروری با گذشت زمان و افزایش سن کاهش می‌یابد. اما علل ناباروری بصورت کلی به شکل زیر است:
2-3-1علل ناباروري در زنان
1)اختلال در تخمک‌گذاري
اختلال در تخمک‌گذاري، علت عمده ناباروري در زنان است. به طوري که 39% علل ناباروري زنان مربوط به اين مسئله است. بدون عمل تخمک‌گذاري لقاح انجام نمي‌شود و بنابراين زن باردار نمي‌شود. بعضي از زن‌ها ممکن است تخمک‌گذاري نکنند و يا به طور نامنظم و کم تخمک‌گذاري کنند و بنابراين ممکن است يا عادت ماهيانه نداشته باشند و يا عادت ماهيانه آنها کم و نامنظم باشد و حتي بعضي خانم‌ها با آنکه داراي عادت ماهيانه منظم هستند، داراي اختلال در تخمک‌گذاري هستند.
2) اختلال در لوله‌هاي رحمي
در بعضي زنان، لوله‌هاي رحمي به طور کامل و يا ناقص بسته است. در نتيجه اسپرم به تخمک نمي‌رسد. بسته بودن لوله‌هاي رحمي مي‌تواند به دليل عفونت، آندومتريوز و يا چسبندگي‌هايي پس ازعمل جراحي باشد. همچنين ممکن است اين لوله‌ها پس از يک حاملگي خارج رحمي بسته شوند. در کشورهاي در حال توسعه نسبت به کشورهاي توسه يافته به علت شيوع بيماري‌هاي عفوني دستگاه توليد مثل، ميزان اختلال در لوله‌هاي رحمي بيشتر است. به طور کلي 30% علل ناباروري زن‌ها مربوط به اختلال در لوله‌های رحمی است.
3) آندومتريوز
آندومتريوز، حالتي است که در آن سنگفرش رحم (آندومتر)‌ رشد می‌کند و از رحم هم فراتر مي‌رود و لوله‌هاي رحمي را نيز مي‌پوشاند و حتي آنها را مي‌بندد و در عمل تخمک‌گذاري اختلال به وجودمي‌آورد. آندومتريوز علت 13% موارد ناباروري است و حدود 70% زنان داراي آندومتريوز، نابارور هستند.
4)اختلال درگردن رحم يا رحم
ناهنجاري‌هاي گردن رحم مي‌تواند سبب ناباروري شود که از آن جمله مي‌توان به مشکلات مربوط به ساختمان بدن، عفونت‌هاي گردن و رحم و يا کيفيت نامناسب ترشحات رحم اشاره کرد. از طرفي تومورهاي بدخيم رحم و يا بعضي جاي زخم‌هاي موجود در ديواره رحم مسبب ناباروري است.
5) مشکلات دستگاه ايمني بدن
مشکلات مربوط به دستگاه ايمني بدن و عوامل ايمونولوژيک نقش مهمي در ايجاد ناباروري دارند. تشخيص و درمان اينگونه بيماران مشکل است. در بعضي خانم‌ها،‌ بدن عليه اسپرم مرد ماده‌اي بنام آنتي‌بادي ترشح مي‌شود که اسپرم‌ها را از بين مي‌برد و يا آنها را غيرفعال مي‌کند و يا حتي سبب سقط خود به خود در بعضي از حاملگی‌ها می‌شود.

2-3-2علل ناباروري در مردان
1)اختلالات مربوط به اسپرم
به‌طور طبيعي، در بيضه مرد اسپرم توليد مي‌شود و به هنگام انزال از وي خارج مي‌شود. اگر در موارد زير اختلالي باشد، شانس لقاح کم شده و مرد نابارور محسوب مي‌شود.
•    ‌تعداد کم اسپرم
•    عدم بلوغ اسپرم
•    شکل غيرطبيعي اسپرم
•    عدم توانايي حرکت مناسب اسپرم
عواملي که بر تعداد، شکل،‌ بلوغ و حرکت اسپرم تأثير منفي دارند عبارتند از:
1.    بيماري‌هاي عفوني: بيماري‌هاي عفوني با شرايط التهابي نظير بيماري اوريون سبب عفونت مجاري تناسلي يا التهاب و از بين رفتن بيضه‌ها در مرد مي‌شوند. حدود 25%مرداني که بعد از بلوغ دچار اوريون مي‌شوند، نابارور خواهند بود.
2.    ‌اختلالات هورموني: اختلالات هورموني سبب حدود 5-2% مشکلات ناباروري در مردان مي‌شود. توليد نامناسب هورمون‌هايFSH و LH بر توليد هورمون مردانگي يا تستوسترون و توليد اسپرم تأثير دارند.
3.    مشکلات مربوط به دستگاه ايمني بدن: در بدن بعضي مردان عليه اسپرم خودشان ماده‌اي به نام آنتي‌بادي توليد مي‌شود که سبب کاهش حرکت اسپرم يا به هم چسبيدن آنها مي‌شود.
2) ناهنجاري‌هاي مربوط به ساختمان بدن؛ بعضي عوامل نظير بسته بودن لوله‌هاي خروج اسپرم (دفران، اپيديديم)‌ سبب ناباروري در مردان مي‌شود:
بسته شدن لوله‌هاي خروج اسپرم مي‌تواند به علل مادرزادي، نقص ژنتيکي، عفونت‌ها يا التهاب‌هاي دستگاه ادراري – تناسلي باشد. البته جاي جراحي‌هاي قبلي نيز مي‌تواند اين لوله‌ها را ببندند.
3) واریکوسل:
از جمله عوامل ديگر ناباروري در مردان واريکوسل است. در اين حالت رگهاي درون کيسه بيضه متسع مي‌شود و کيفيت اسپرم کاهش مي‌یابد.
4) عوامل ديگر:
عوامل ديگري نظير ناتواني جنسي و يا انزال زودرس نيز مي‌تواند عامل ناباروري در مردان باشد.

2-3-3علل ناباروری ژنتیکی
علل ناباروری اعم از مشکلات هورمونی و چاقی تا غیر طبیعی بودن سلول‌های جنسی (تخمک و اسپرم) همگی می‌تواند به نوعی تحت‌تاثیر عوامل ژنتیکی باشد. برای مثال استعداد چاقی، ابتلا به عفونت و حتی لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری می‌انجامد همگی هر چند کوچک می‌توانند به عوامل ژنتیکی مربوط باشند. امروزه مطالعات بر روی ژنهای خاص در انسان و مدل‌های آزمایشگاهی تا حدودی تاثیر عوامل ژنتیکی بر ناباروری را آشکار ساخته‌اند.
بعضی از عوامل ژنتیکی بر ناباروری مردان تاثیر می‌گذارند، در حالی که بعضی عوامل دیگر بر روی هر دو جنس و یا فقط بر روی زنان تاثیر گذارند. برای مثال جابجایی‌های کروموزومی می‌تواند بر روی مردان و زنان تاثیر بگذارد اما سندروم کلاین فلتر که در آن ترکیب کروموزوم‌های جنسی به صورت XXY در می‌آید تنها مختص مردان است و سندروم ترنر که در آن بیمار فقط دارای کروموزوم جنسیX است تنها مختص زنان است.

2-3-4عوامل ناشناخته
گاه ممکن است پس از يک معاينه دقيق پزشکي، زن و شوهر کاملا‌ سالم تشخيص داده شوند ولي به علل ناشناخته بارور نشوند. اگرچه معمولا بعد از دو سال تعداد زيادي از اين زوج‌ها بچه‌دار مي‌شوند، اما تعدادي از آنها حتي بعد از گذشت سه سال بدون استفاده از روش‌هاي جلوگیری بچه‌دار نمي‌شوند، در اين صورت بايد تحت درمان قرار بگيرند.

2-4 درمان ناباروری
اولین قدم مهم در بررسی ناباروری مصاحبه کامل با زوج است که در این مصاحبه هر دو زن و شوهر باید حضور داشته باشند. در این مصاحبه اطلاعاتی از قبیل: تاریخچه دقیق طبی، جراحی و مشکلات دستگاه تناسلی و کسب اطلاعاتی در خصوص عادات جنسی از زوجین توسط متخصص گرفته می‌شود. اطلاعاتی در خصوص مسائل روانشناختی و احساسی زوجین نیز کسب می‌گردد. بعد از انجام مصاحبه مرد و زن معاینه فیزیکی می‌شوند که این پروسه بین 2 تا 6 ماه کامل می‌شود.

2-4-1 انواع درمان ناباروری
2-4-1-1 تلقیح مصنوعی
یکی از قدیم‌ترین روش‌های درمان نازایی که هنوز کاربرد دارد تلقیح مصنوعی است، این روش اولین بار در سال 1790 در فردی که دچار هیپوسپادیاس شدید بود بکار رفت. به این شکل که مایع منی مرد در یک سرنگ گرم جمع‌آوری شده و بداخل واژن همسرش تزریق می‌گردد.
2-4-1-2 روشIUI
در این روش از اسپرم شسته شده استفاده می‌گردد. تئوری IUI این است که تعداد اسپرم‌هایی که در مجاورت تخمک قرار می‌گیرد را افزایش می‌دهد. زمان انجام IUI مشابه روش‌های دیگر تلقیح مصنوعی است، یعنی یک روز بعد از LH Surge.
2-4-1-3 تحریک تخمک‌گذاری
درمان تحریک‌گذاری در کنار پیشرفت علوم‌پایه در مورد محور هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان ابداع شد. درمان خانم‌هایی که فقط اختلال در تخمک‌گذاری دارند بسیار ساده و درضمن موفقیت‌آمیز است.
2-4-1-4 گنادوتروپین‌های انسانی
در سال 1958 عصاره هیپوفیز توسط جمزل برای تحریک تخمک‌گذاری بکار رفت. HMG از ادرار خانم‌های یائسه جدا و خالص گردید و برای تحریک تخمک‌گذاری بکار رفت. گنادوتروپین‌ها به هیپوتالاموس و هیپوفیز کاری ندارند و مستقیما تخمدان را تحریک می‌کنند.
2-4-1-5 هومون آزادکننده گنادوتروپین(GnRH)
این هورمون از هیپوتالاموس ترشح می‌شود و هیپوفیز را تحریک می‌کند و منجر به آزاد شدن گنادوتریپین‌ها از هیپوفیز می‌گردد. برای این کار پمپ‌های کوچکی وجود دارد که هر 60تا90 دقیقه یکبار ضربات یک دقیقه‌ای ایجاد می‌کنند.
2-4-1-6 درمان کمک باروری(ART)
در درمان کمک‌باروری گامت‌های زن و مرد درکنار یکدیگر قرار می‌گیرند و بهترین روش‌های آن، IVF و ET است.

1.     ICSI برای اولین بار در سال 1988 توسط لن زندورف و همکارانش بر روی اووسیت انسان انجام شد و در سال 1992 برای اولین بار بر روی انسان انجام گردید(اشرف معینی،1386).
2.    ET اولین بار در سال 1890 انجام شد که جنین یک خرگوش را از رحم یک خرگوش به رحم خرگوش دیگر منتقل کردند.
3.    IVF در انسان توسط روک و منکین در بیمارستان بوستون در سال 1944 انجام شد و در سال 1978 لوئیز بروان اولین نتیجه موفق IVF و ET متولد گردید، این کار توسط استپتوو ادوارد انجام شد.
مزایا و معایب IVF
در سال 2003، میزان حاملگی در هر سیکل IVF با تخمک تازه 34/. و میزان تولد زنده واقعی به‌ازای هر سیکل 28/. بوده است. سن خانمی که تحت IVF قرار می‌گیرد، اثر قابل توجهی بر پیامد آن دارد. میزان تولد زنده، در هر سال 2-6% کاهش می‌یابد به‌طوریکه میزان تولد زنده در هر سیکل در سن 43 در حدود 5% است.