مقاله و مبانی نظری خواب آلودگی رانندگان ,

مقاله و مبانی نظری خواب آلودگی رانندگان

در قالب word و در 44 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

2-1    مقدمه :
2-2    خواب آلودگی چیست ؟
2-3 پیشینه بررسی نقش خواب آلودگی رانندگان
2-3-1-پیشینه تحقیق در ایران :
پیشینه بررسی نقش خواب آلودگی راننده در وقوع تصادفات در کشورهای مختلف:
2-3-2 انگلستان :
2-3- 3 آمریکا :
2-3-4    استرالیا :
2-3-5 آلمان :
2-3-6 نیوزلند :
2-3-7    نروژ
2-3-8 اسپانیا:
2-3-9 سوئد :
2-4 خواب چیست ؟
2-4-1 اختلالات خواب
الف ) بی خوابی
ب )پرخوابی و خواب آلودگی
2-4-2 علل اصلی خواب آلودگی رانندگان
1 - ریتم سیرکادین
2 –رانندگی های طولانی
3- شیفت کاری
4- بی خوابی و بدخوابی
5-برخی شرایط فیزیولوژیک
6- مصرف دارو، الکل، مواد مخدر و داروهای تضعیف کننده سیستم مغزی
7– قطع ناگهانی داروهای محرک و کافئین
8– وقفه تنفسی در زمان خواب (آپنه خواب)
ارتباط تصادفات رانندگی و قطع تنفس هنگام خواب
9– ابتلاء به برخی بیماری های جسمی       
10– نارکولپسی (Narcolopsy)
11 – افسردگی و برخی از بیماری های روانی
2-4-3 هوشیاری چیست؟       
2-4-3-1 چه عواملی بر سطح هوشیاری رانندگان اثر می‌گذارند ؟
  1 – بی خوابی
2- بیماری ها و نقص عضوهای تاثیرگذار جسمانی
3 – تاریکی و شرایط نامساعد جوی
4 – مصرف داروهای آرام بخش و خواب آور
5 – مصرف الکل، مواد مخدر و موارد روانگردان

2-4-4 علت خواب آلودگی پس از صرف غذا
تاثیرمواد غذایی و میوه جات بر خواب
2-4-5 تدابیر رانندگان برای اجتناب از خواب رفتن
2-4-6 نقش ورزش در کاهش خواب آلودگی
2-4-7 تکنولوژی و خواب
الف ) خطوط لرزاننده:
ب ) فن آوری های درون خودرو
ج ) هشداردهنده جلوگیری از خواب آلودگی راننده
منابع و ماخذ

2-4 خواب چیست ؟
خواب همانند بیداری بخش مهمی از زندگی ما را تشکیل می‌دهد زیرا حداقل یک سوم زندگی انسانها در خواب سپری می‌شود. هنگامی که احساس به خواب رفتن به فرد دست می‌دهد و شخص در حال به خواب رفتن است افکارش دچار از هم کسیختگی شده و پیوستگی جریان تفکر در او از بین می‌رود.
به بیان دیگر پیش از آن که فرد به خواب عمیق فرود رود سطح هوشیاری او کاهش یافته و عکس العمل های او نسبت به محرک های اطراف کند می‌شود. باید یادآوری نمود آنچه که تحت عنوان هوشیاری از آن یاد می‌شود توجه و تمرکز کامل و آگاهی از رویدادهایی است که در پیرامون ما اتفاق می‌افتد و تردیدی نیست که هوشیاری کامل راننده نخستین و مهمترین شرط رانندگی ایمن است.
در یک فرد سالم که از لحاظ روحی و جسمی در شرایط طبیعی به سر می‌برد، خواب عموماً از یک
الگوی طبیعی پیروی می‌کند اما گاهی اوقات خواب الگوی طبیعی خود را از دست داده و به عبارت دیگر اختلالات خواب بروز می‌کنند .
2-4-1 اختلالات خواب
اختلالات خواب به سه گروه تقسیم می‌شوند:
– بی خوابی
– پر خوابی و خواب آلودگی
– بد خوابی
به منظوربررسی عوامل اصلی بروز تصادفات رانندگی شناخت گروه های اختلالات خواب اهمیت زیادی دارد لذا بیشتر به آن خواهیم پرداخت. { 22 }

الف ) بی خوابی
بيخوابي عبارت است از اختلال در خواب، از جمله مشکل در به خواب رفتن، مشکل در باقي ماندن در حالت خواب، بيدار شدن متناوب، بيدار شدن صبح خيلي زود، يا ترکيبي از اين حالات. بيخوابي در تمام سنين رخ ميدهد، اما در سالمندان شايعتر است. بيخوابي ممکن است موقتي باشد، مثلاً در اثر بروز کلي بحران در زندگي يا تغيير شيوه زندگي؛ يا مزمن باشد، مثلاً به علت مشکلات جسمي، رواني يا خوردن دارو

ب )پرخوابی و خواب آلودگی
پرخوابی خود بدون نوع افزایش میزان خواب در شب (پرخوابی واقعی) و خواب آلودگی روزانه دسته
بندی می‌شود. خواب آلودگی روزانه یکی از شایع ترین انواع اختلالات خواب است که 4 الی 12 درصد مردم جوامع مختلف گرفتار آن هستند. افرادی که دچار خواب آلودگی روزانه هستند در معرض استرس های روانی مختلف، کاهش میزان کارآیی و فعالیت در محیط کار، افت تحصیلی و افزایش خطر سوانح و حوادث قرار دارند مطالعات انجام شده در سراسر دنیا خصوصاً بر روی رانندگان وسیله نقلیه سنگین حاکی از آن است که خواب آلودگی روزانه یکی از مهم ترین و شایع ترین عوامل موثر در وقوع تصادفات جاده ای است. این آمار در برخی موارد بسیار وحشتناک و تکان دهنده است. به عنوان مثال مطالعه ای که در سال 2006 میلادی در امریکا بر روی رانندگان کامیون هایی که مسافت های طولانی را می‌پیمودند انجام شد نشان داد که حدود 47 درصد از آنها در زمان رانندگی در طی روز دچار خواب آلودگی شوند.

2-4-2 علل اصلی خواب آلودگی رانندگان
1 - ریتم سیرکادین
انسان همانند سایر موجودات زنده دارای ریتم بیولوژیک است. مهمترین ریتم بیولوژیک در انسان ریتم سیرکادین است که هر دوره آن 25-24 ساعت بطول می‌انجامد و همه روزه توسط نور خورشید و عوامل محیطی تنظیم می‌گردد. خواب و بیداری نیز این ریتم را تبعیت می‌کند. در این رابطه زمان اوج خواب آلودگی و میل به خواب بین ساعات 5-1 بامداد و با شدت کمتری در 16-13 بعد از ظهر است. افرادی که دچار اختلالات خواب بوده و یا کمبود خواب ( محرومیت از خواب ) را دارند مستعد خواب آلودگی هستند. یکی از عواملی که در خواب آلودگی زمینه ایجاد خطر را فراهم می‌کند، بروز حملات نا خودآگاه خواب کوتاه مدت است که (micro  sleep ) نامیده می‌شوند. این خواب کوتاه مدت حدودا 10 – 5 ثانیه طول کشیده و در هنگام فعالیتهای شغلی پر خطر همچون رانندگی باعث بروز حوادث می‌شوند. حملات نا خودآگا ه خواب در دو پیک خواب آلودگی ( 5 – 1 بامداد و 4 – 1 بعداز ظهر ) احتمال بروز بیشتری داشته و به همین علت در این زمانها خطر بروز تصادفات مرگبار بیشتر است. { 29 }

2 –رانندگی های طولانی
بررسی تصادفات و حوادث رانندگی نشان داده است که تعداد زیادی از رانندگانی که دچار سوانح رانندگی شده اند برای بیش از 10 ساعت پیاپی رانندگی کرده بودند. در واقع علت اصلی خواب آلودگی های زمان رانندگی، کم بودن ساعات خواب و بی خوابی های زیاد پیش از رانندگی است. به همین دلیل است که قانون حداکثر زمان رانندگی در طول شبانه روز برای رانندگان کامیون ها معادل 10 ساعت و برای رانندگان اتوبوس ها معادل 8 ساعت به تصویب رسیده و در مورد رانندگان وسایل حمل ونقل عمومی بار و مسافر اعمال می‌گردد.