مقاله و مبانی نظری دلزدگی زناشویی ,

مقاله و مبانی نظری دلزدگی زناشویی

در قالب word ودر 56 صفحه و قابل ویرایش

2-1- دلزدگی و دلزدگی زناشوئی.12
2-2- تعریف دلزدگی12
2-3- چگونگی پدیدآیی و تحول دلزدگی14
2-4- علائم دلزدگی15
2-5- دلزدگی زناشویی.18
2-5-1- تعریف دلزدگی زناشوئی18
2-5-2 مبانی نظری دلزدگی.19
2-5-3- دلزدگی زناشوئی از دیدگاه اصالت وجودی و روان تحلیل گری19
2-5-4- سایر دیدگاه ها دلزدگی.21
2-6- متغیرهایی که سبب تشدید دلزدگی می‌شوند.21
2-6-1- متغیرهایی که از دلزدگی پیش گیری می‌کنند.23
2-7- عوامل مرتبط با دلزدگی زناشوئی.24
2-7-1- استرس و دلزدگی زناشوئی24
2-7-2- وظایف والدینی و دلزدگی زناشوئی.26
2-7-3- دلزدگی زناشویی و طول مدت ازدواج.27
2-8- تفاوت روند طبیعی زندگی مشترک و دلزدگی زناشوئی28
2-8-1- راه های جلوگیری از دلزدگی زناشوئی29
2-9- شخصیت.31
2-10- نظریه های شخصیت34
2-10-1- رویکرد روان تحلیل گری34
2-10-2 رویکرد پدیدار شناختی35
2-10-3- رویکرد شناختی36
2-10-4- رویکرد رفتاری37
2-10-5- رویکرد یادگیری اجتماعی.37
2-10-6- نظریه کتل.39
2-10-7- نظریه بقراط.39
2-10-8- نظریه کرچمر.40
2-10-9- رویکرد صفات41
2-11- تیپ های روان شناختی یونگ42
2-12- پیشینه تاریخی مدل پنج عامل شخصیت.43
2-13- عوامل پنج گانه شخصیت.46
2-13-1- روانژندی.47
2-13-2- برون گرایی.48
2-13-3- انعطاف پذیری49
2-13-4- دلپذیر بودن.50
2-13-5- مسئولیت پذیری و با وجدان بودن.50
2-14- سبک مقابله ای51
2-14-1- طبقه بندی فرآیند مقابله ای53
2-15- پیشینه تحقیق.55

منابع

2-5 دلزدگی زناشویی :
2-5-1 تعریف دلزدگی زناشویی:
دلزدگی زناشویی وضعیت دردناک فرسودگی جسمی، عاطفی و روانی است که کسانی را که انتظار دارند عشق رویایی و ازدواج به زندگیشان معنا ببخشد را متأثر می‌سازد. دلزدگی هنگامی بروز می‌کند که آنها متوجه می‌شوند که علی رغم تمام تلاشهایشان، رابطه شان به زندگی معنا نداده و نخواهد داد( ون پلت 2004، پاینز و نانز 2003، پاینز 1996 ترجمه شاداب 1381، 22).
  دلزدگی زناشویی به علت مجموعه ای از توقعات غیر واقعی از همسر و ازدواج توأم با استرس ها، واقعیت ها وفراز و نشیب های زندگی بروز می‌کند(لینگرن 2003، پاینز 1996 ترجمه ی شاداب 1381). در واقع، هنگامی که زوجین با یکدیگر در روابط صمیمانه ادغام می‌شوند، هرکدام با مجموعه ای از رؤیاها و انتظارات وارد رابطه می‌شوند، هنگامی که این رؤیاها و انتظارات با تنبیه و تجارب استرس زا جایگزین می‌شوند، ازدواج و رابطه دچار زیان می‌شود و سرانجام با دلزدگی پایان می‌یابد( پیپل 2000). در واقع صمیمیت وعشق با هم رنگ می‌بازند و به همراه آن احساس خستگی عمومی عارض می‌شود. در شدیدترین نوع آن، دلزدگی برابر است با فروپاشی رابطه. کسی که گرفتار دلزدگی شده است، به نحوی می‌خواهد بگوید: «همین است که هست! این رابطه دیگر برایم بس است. دیگر نمی‌توانم آن را تحمل کنم» ( ون پلت 2004؛ پاینز ونانز 1996 ترجمه شاداب 1381 22).
2-5-2 مبانی نظری دلزدگی:
بررسی روانشناختی دلزدگی در روابط زناشویی، رویکردی چند جانبه است که مزایای رویکردهای روان پویایی، نظام مند و رفتاری را با مزیت های دورنمای رویکردهای روانی اجتماعی و وجودی که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، در هم می‌آمیزد. روان شناسی دلزدگی زناشویی به جای اینکه روی آسیب شناسی فرد یا زوج تکیه کند، بر روند دراز مدت و فرسایشی تضعیف روابط زناشویی متمرکز می‌شود که نتیجه تنش های تحمیلی از درون یا بیرون روابط است، به خصوص زمانی که شخص سعی می‌کند با روابط نزدیکش برای خود معنای وجودی پدید آورد( پاینز 1991).
2-5-3 دلزدگی زناشویی از دیدگاه اصالت وجودی و روان تحلیل گری:
برطبق نظر روانشناسان اصالت وجودی (یالوم 1980) اگر خودشکوفایی در زمینه شغلی به ما کمک
می کند در مقابل ترس از مرگ مقاومت کنیم، یک رابطه صمیمی و پیوستن به یک فرد دیگر به مقاومت در مقابل ترس از زندگی کمک خواهد کرد( پاینز ونانز 2003).
  بکر (1973) بر اساس کار رنک معتقد است که عشق رؤیایی افراد را قادر می‌سازد که به ویژگی خاصی که عاشق آن هستند (که در شخص دیگری بارز است) بپیوندند و آن شخص را برتر از خودشان ببینند .
اگر این فرضیه را که افراد سعی می‌کنند تا معنای اصالت وجودی را از طریق روابط صمیمی به دست آورند بپذیریم، سؤال بعدی که مطرح می‌شود این است که چرا آنها تصمیم می‌گیرند برای بدست آوردن آن عاشق یک شخص خاص شوند. تلاش های بسیاری برای پاسخ دادن به این سؤال انجام گرفته است. در اینجا پاسخ نظریه روان تحلیلی به این سؤال شرح داده می‌شود.
  نظریه روان تحلیلی از طریق اضافه نمودن جنبه ناخودآگاه انتخاب های عشق رؤیایی کمک بزرگی به نظریه ی اصالت وجودی و تحقیقات کرده است زیرا این بعد تاریخچه شخصی و خانوادگی فرد را منعکس می‌کند.
  یک فرد همسر رؤیایی را انتخاب می‌کند تا او را قادر سازد تا تجارب دوران کودکیش را تکرار کند و آن دسته از نیازهای ارضاء نشده دوران کودکیش را ارضاء نماید (پاینز 2002).
  وقتی که ارتباط عاشقانه، شامل چنین موضوعات با اهمیتی می‌شود تعجب آور نیست که افراد با امید و آرزوهای بسیار بزرگ، با تمام وجود و عشق آتشین به این رابطه بپیوندند. یک رابطه عاشقانه به درمان زخم های دوران کودکی کمک می‌کند. هرچند هنگامی که افراد احساس کنند که شکست خورده اند، وقتی که رابطه صمیمی ضربه روحی دوران کودکی اش را تکرار کند به جای آنکه آن را درمان کند، نتیجه اش دلزدگی زناشویی است (پاینز و نانز 2003).
از دیدگاه معنا درمانی، فرد دلزده احساس معنا داشتن نمی‌کند، او شکست را به عنوان یک فرد تجربه می‌کند و حس شکست و فقدان معنا مهم ترین کمک کننده ها به دلزدگی اش هستند. دلزدگی از دیدگاه معنا درمانی این گونه اثبات می‌شود که علت اصلی دلزدگی در نیاز افراد در اعتقاد به اینکه زندگیشان معنادار است، قرار می‌گیرد. ارتباط میان دلزدگی و شکست افراد که معنای وجودی را از همسرشان نتیجه بگیرند یک مفهوم ملموس دارد که به عنوان یک دیدگاه درمانی برای دلزدگی زناشویی مطرح می‌شود که شامل سه مرحله زیر است:
چرا افراد شخص خاصی را به عنوان همسر انتخاب می‌کنند و چگونه انتظار دارند که آن شخص معنای وجودی را فراهم کند.
چرا افراد حس شکست را در سؤال وجودی حس می‌کنند و چگونه این موضوع به دلزدگی ربط داده می‌شود.
چه تغییراتی برای افراد باید اتفاق بیفتد تا از آن طریق حس معنای وجودی را از همسرشان نتیجه کنند
(پاینز 2002).
2-5-4 سایر دیدگاه ها به دلزدگی:
هالستن (1993) یک چارچوب کاملتر برای فرایند دلزدگی ارائه داده است. او دلزدگی را به عنوان یک شکل از افسردگی که از فرایند از پا افتادگی نتیجه گرفته می‌شود تعریف می‌کند. بعضی تحقیقات پیشنهاد می‌کنند که دلزدگی تحت شرایط خاص در داخل افسردگی رشد می‌کند. برای مثال افراد دلزده زمانی دچار افسردگی می‌شوند که افسردگی همراه با احساسات حقارت و خود کم بینی باشد.
ادل ویچ و بروسکی (1980) دلزدگی را به عنوان سرخوردگی پیشرونده در نظر می‌گیرند که شامل چهار مرحله تصاعدی است. این مراحل شامل: 1- اشتیاق2- ایستایی و رکود3- ناامیدی 4- بی علاقگی و بی احساسی می‌شود (اسکافلی وبونک 2003).
2-6 متغییرهایی که سبب تشدید دلزدگی می‌شوند:
در اینجا سه خصیصه که که بیشترین تأثیر را بر دلزدگی دارند و سه خصیصه ای که می‌توانند آنها را خنثی کنند ذکر می‌شود. پاینز(1996) این خصایص را از طریق یک پژوهش که در آن از افراد خواسته شد تا جنبه های مختلف رابطه شان را شرح دهند و آن را با پاسخ هایی که به مقیاس دلزدگی داده اند، مرتبط کنند استخراج کرد. این مطالعه صد زوج را شامل می‌شد. متوسط طول مدت زناشویی 15 سال بود که از چند ماه تا 34 متغییر بود. تمام پژوهش هایی که در این بخش ذکر شده است از این منبع می‌باشند.
بار مسئولیت اضافی: نتایج نشان می‌دهد که هرچه بار مسئولیت اضافی بیشتر باشد، درجه دلزدگی هم بالاترمی رود(در پژوهشی که بر روی صد زوج انجام شد، ارتباط بین کار بیش از حد و دلزدگی زناشویی r=%54 و p<0/0001 بود.                                                                                         
احتمال وقوع تصادفی آن است.) این پدیده برای هر دو نوع کمی وکیفی p نمایشگر سطح دلزدگی و R که بار مسئولیت اضافی صادق است. بار اضافی کمی وقتی رخ می‌دهد که اشخاص حس می‌کنند وظایفی که به آنها محول شده است بیش از آن است که بتوانند آن را به خوبی انجام دهند یا در زمانی محدود کارهای زیادی بر دوش آنها گذاشته شده است. بار اضافی کیفی هنگامی است که فرد حس می‌کند وظیفه محول شده بیش از توانایی های اوست. چین مشکلاتی حتی با گذشت زمان ممکن است ازدواجی خوب را از بین ببرند.
مطالبات متناقض:" چند مرتبه حس کرده اید که گرفتار مطالبات متناقضی شده اید که حداقل تا حدی تقصیرهمسرتان بوده است ؟" هر چه تعداد این مطالبات بیشتر باشد، میزان دلزدگی بیشتر است (ارتباط بین خواسته های متناقض و دلزدگی زناشویی نیز سنجیده شد که نتایج میزان( r =%4 و p<0/0001 را نشان می‌دهد.) زوجین احساس می‌کنند گرفتار خواسته های یکدیگر در توجه بیشتر، امنیت مالی و تخصیص زمان بیشتر هستند. چنین خواسته هایی منطقی باشد یا خیر، واقعی باشد یا خیالی، برآورده کردن همه آنها با هم ممکن باشد یا نه، تنش زا هستند.                                                                                     
تعهدات خانوادگی: هرچه فشار تعهدات خانوادگی بیشتر باشد، میزان استیصال و دلزدگی بالاتر است (ارتباط بین فشار حاصل از تعهدات خانوادگی، و دلزدگی زناشویی). بار مسئولیت اضافی، مطالبات متناقض و تعهدات خانوادگی، وجه اشتراک مهمی دارند: هر سه بیانگر ناکامی در برابر انجام بایدها، برآورده کردن توقعات و معیارها هستند. ناکامی یا ترس از ناکامی سبب ایجاد بار اضافی، فشار و تضاد می‌شود.
  شباهت دیگر این سه عامل این است که هر سه آنها سبب تخلیه انرژی می‌شوند. در هرسه مورد، احساس غالب، حس از پاافتادگی است. احساس از پا افتادن وناکامی، عشق رؤیایی را از بین می‌برد. بعضی اشخاص مسائل بیرونی را به خاطر تضعیف عشقشان ملامت می‌کنند و برخی همسرشان را به طور ناعادلانه ملامت می‌کنند.
  سایر علل دلزدگی شامل: استرس های دیگری از قبیل خستگی، کارهای شاق خانه، لزوم همیشگی ابراز وجود، زندگی در مناطق پر ازدحام، آلودگی های هوا وآلودگی های صوتی نیز مطرح هستند.
  2-6-1متغییرهایی که از دلزدگی پیشگیری می‌کنند:
تنوع: هرچند تنوع بیشتر باشد، دلزدگی کمتر است (ارتباط بین تنوع و دلزدگی زناشویی) تنوع را
می توان جایی در میانه بار مسئولیت اضافی و خستگی یافت، با وجود مسئولیت های اضافی، تنوع زیاد ممکن است سبب استرس و اضطراب شود، در حالیکه یکنواختی می‌تواند به خستگی بینجامد و سبب رنجیدگی گردد. بدون وجود تنوع، خستگی و یکنواختی حتی ممکن است روابط زناشویی خوب را از بین ببرد (ارتباط بین یکنواختی و کسالت و دلزدگی... اشخاص هنگامی که تنوع در زندگیشان به زعم خودشان به ایده آل برسد، بهترین عملکرد را دارند. همینطور که زوج ها با هم فرق دارند، روش هایی که به زندگیشان تنوع می‌بخشند، نیز متفاوت است. تنوع به هر شکلی که باشد، اوقات خاصی را در زندگی زوجین پرشور و هیجان می‌کند و سبب برانگیختگی عاطفی می‌شود و حالت عاشقانه رابطه شان را احیا می‌کند.                     .