مقاله و مبانی نظری سرمایه گذاری و بازارهای مالی ,

مبانی نظری و پیشینه پژوهش مفاهیم و تعاریف سرمایه گذاری و بازارهای مالی (فصل دوم)

در قالب WORD ودر 59 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

-1) مقدمه    13
2-2) بخش اول: سرمایه گذاری    14
2-2-1) ماهیت سرمایه گذاری    14
2-2-2) تعاریف سرمایه گذاری    15
2-2-3) اهمیت سرمایه گذاری    16
2-2-4) سرمایه گذاران    17
2-2-4-1) اطلاعات سرمایه گذار    18
2-2-5) مراحل تصمیم گیری در فرآیند سرمایه گذاری    19
2-2-6) فرآیند تصمیم گیری سرمایه گذاری    21
2-2-6-1) عوامل موثر بر تصمیمات سرمایه گذاری    21
2-2-7) ویژگی های سرمایه گذاران    25
2-2-7-1) رفتار سرمایه گذاران    28
2-2-8) نا اطمینانی اقتصادی    30
2-2-8-1) عوامل ایجاد و تشدید کننده نا اطمینانی اقتصادی    30
2-2-8-2) تاثیر نا اطمینانی بر تصمیمات کارگزاران    31
2-2-9) خطاهای ادراکی تصمیمات سرمایه گذاری    32
2-2-9-1) خطای بیش اطمینانی    33
2-2-9-2) خطای دسترسی    33
2-2-9-3) خطای تشدید تعهد    34
2-2-9-4) خطای تصادفی بودن    34
2-2-9-5) خطای پس بینی    35
2-2-10) نقش شخصیت در تصمیمات سرمایه گذاری    35
2-2-10-1) تورش های رفتاری    36
2-3) بخش دوم: بازارهای مالی    38
2-3-1) اهمیت بازارهای مالی    38
2-3-2) توسعه بازارهای مالی    40
2-3-3) طبقه بندی بازارهای مالی    41
2-3-4) بازار سرمایه در ایران    41
2-4) بخش سوم: بورس اوراق بهادار    42
2-4-1) تاریخچه پیدایش بورس    43
2-4-2) نقش بورس اوراق بهادار در اقتصاد جامعه    44
2-4-3) تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران    46
2-4-4) دوره های فعالیت بورس در ایران    47
2-4-5) توسعه بازار اوراق بهادار و عوامل موثر بر آن    50
2-4-6) مزایای بورس برای شرکت ها    52
2-4-7) شعب منطقه ای بورس    53
2-5) بخش چهارم: پیشینه پژوهش (مروری بر مطالعات گذشته)    54
2-5-1) مروری بر مطالعات انجام شده در داخل کشور    54
2-5-2) مروری بر تحقیقات انجام شده در خارج از کشور.57
2-6) بخش پنجم: چارچوب نظری تحقیق60
خلاصه    

2-1) مقدمه:
سرمايه گذاري از اساسي ترين مباحث اقتصاد و صنعت است؛ بدون آن، توليد شکل نمي گيرد و ثروت تحقق نمي يابد. عدالت و توزيع مناسب ثروت، زماني معنا مي دهند که ثروت ايجاد شده باشد. البته توزيع منابع اوليه ثروت طبيعي بر توليد و سرمايه گذاري تقدم دارد(درویش متولی و همکاران، 1391). با توجه به تحولاتي که در جهان امروز رخ داده، خصوصاٌ در کشورهاي در حال توسعه، جهت حل مشکلات اقتصادي خود نيازمند راهکارهاي مناسبي جهت استفاده بهتر از امکانات و ثروتهاي خدادادي خود مي باشند که در اين راستا يکي از راهکارهاي مهم بسط و توسعه سرمايه گذاري است. بدیهی است که توسعه سرمایه گذاری نیازمند اطلاع رسانی به موقع است به گونه ای که می‌توان گفت اطلاعات مايه رونق و حيات سرمایه گذاری و بازار هاي سرمايه است سرمايه گذاران ريسک آوردن سرمايه هاي به زحمت به دست آمده خود را به اين بازارها پذيرفته و به اطلاعاتي که از سوي شرکتها منتشر مي شود متکي هستند ولي آيا اتکا به اين اطلاعات کافي است و يا عوامل ديگري نيز در تصميم گيري آنها موثرند؟ مطالعات نشان مي دهد که اطلاعات مالي جامع و به موقع و شفاف تاثير فراواني در امر تصميم گيري دارند ولي متغيرهاي غير مالي نيز تاثيرات ژرفي بر امر تصميم گيري مي گذارند که در اين ميان نبايد از آنها غافل بود. از آنجا که همواره سرمايه گذاران براي دريافت سود بيشتر و سرمايه گذاري بر روي سهام شرکت هايي که داراي ريسک کمتري هستند تاکيد بيشتري دارند و در اين راستا بايد عنوان کرد تا زماني که اين سرمايه گذاران، متغيرها و عوامل موثر بر فرآيند انتخاب سهام و سرمايه گذاري را شناسايي نکنند اين امر امکان پذير نخواهد شد و زماني سرمايه گذاران به اهداف خود دسترسي پيدا مي کنند که در يک بازار کارا به فعاليت بپردازند و کارايي بازار نيز به وجود اطلاعات کامل و جامع بستگي دار دکه بعضي از اين اطلاعات از سوي شرکتها منتشر مي شود ولي بعضي از اين اطلاعات از تغيير و تحولات متغيرهايي ايجاد مي شود که در کنترل شرکت ها نيست (جعفری، 1387). برای شناخت بیشتر ابعاد مساله مورد بررسی در پژوهش حاضر در این فصل به ادبیات نظری و مباحث تئوری موجود در زمینه موضوع مورد مطالعه از ابعاد گوناگون پرداخته می‌شود.
2-2) بخش اول: سرمایه گذاری
2-2-1) ماهیت سرمایهگذاری
امروزه از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد کشورها، سرمایهگذاری و موارد مرتبط آن است. این موضوع به دلیل اینکه عاملی برای تولید، اشتغال و به حرکت درآوردن چرخ-های اقتصادی هر کشوری است، از جمله موضوعات اجتناب ناپذیر است. ارزش يک شرکت، تابع سودآوري سرمايه گذاري هاي آن شرکت است؛ لذا مديران با هدف حداکثر نمودن ثروت سهامداران، بايد با شناخت عوامل موثر بر سطح سرمايه گذاري، بين انتظارات سهامداران و فرصت هاي سرمايه گذاري مطلوب شرکت، تعامل برقرارنمايند تا هم فرصت هاي سودآور سرمايه گذاري را از دست ندهند و هم رضايت سهامداران را جلب کنند(فزاری، 2000).
سرمایهگذاری از راههای مختلفی صورت میگیرد که از جملهی آنها سرمایهگذاری در سهام شرکتها از طریق بورس اوراق بهادار است. بورس اوراق بهادار با فراهم آوری ساز و کار لازم برای سرمایهگذاری، در سهام شرکتهایی که شرایط عرضه سهام خود را به مردم دارند، میتواند در پویایی شرکتها و اقتصاد نقش بزرگی ایفا نماید؛ بنابراین، شرکتها با عرضهی سهام از طریق بورس اوراق بهادار و سرمایهگذاران با خرید سهام و سرمایهگذاری در سهام شرکتها، امکان مشارکت در توسعهی اقتصادی را بهدست آورده، خود را جزئی کمک کننده به توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور میدانند. تجربه کشورهای توسعه یافته نشان میدهد که عامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی آنها سرمایهگذاری بوده است. سرمایه گذاری موجب استفاده بهتر و کارآمدتر از منایع میگردد. بعضی از مطالعات نشان دادهاند که سرمایه گذاری خصوصی نسبت به سرمایهگذاری دولتی، تأثیر قویتر و مناسب تری بر رشد اقتصادی دارد(جعفری، 1387). اما سرمایهگذاری نسبت به تغییر و تحول سیاستها بسیار حساس است و سریعاً واکنش نشان می‌دهد. عوامل زیادی بر سرمایهگذاری اثر میگذارند اما تأثیر آنها در همة زمانها و مکانها یکسان نیست (استرلی و لوین، 2001).
سرمایهگذاری، فعالیتی در قالب به کارگیری وجوهی است که بتواند یک جریان سودآور آتی ایجاد نماید. طبق این تعریف، هریک از موارد تعهد وجوه دارایی های مالی، دارایی های جنسی و فعالیت های تولیدی معنای سرمایهگذاری پیدا می‌کند. داراییهای مالی، شامل سپردههای بانکی، خرید اوراق قرضه ملی و اوراق قرضه شرکتها، خرید سهام و ...است. دارایی های جنسی، شامل فلزات قیمتی، زمین، ساختمان و هرنوع کالای بادوام دیگری است که به منظور کسب سود، خریداری شده باشند. در قالب تعریف رسمی، هر سه دسته فعالیت های مذکور، جنبه سرمایهگذاری دارند، اما در تعبیر کاربردی تنها تعهد وجوه در فعالیت های تولیدی، جنبه «مخارج سرمایهای» (اصطلاح معادل سرمایهگذاری) دارد (خورشیدی، 1375). سرمایهگذاری دولتی معمولاً مستقل از انگیزه کسب سود و درآمد صورت میگیرد؛ و حال سرمایهگذاری خصوصی تحت انگیزه کسب سود قرار دارد و نسبت به شرایط کلان، نااطمینانی و بی ثباتی سیاستها بسیار حساس است و در این شرایط جهت جبران کاهش سرمایهگذاری خصوصی، ممکن است سرمایه گذاری دولتی افزایش یابد.

2-2-2) تعاریف سرمایهگذاری
سرمایهگذاری را میتوان یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشورها دانست. تردیدی نیست افزایش تولید که یکی از نخستین گام-های فرآیند توسعه محسوب میگردد، مستلزم افزایش سرمایه-گذاری خواهد بود. به همین دلیل، نظریه هایی در علم اقتصاد مطرح است که علت توسعه نیافتگی برخی از کشورها را کمبود سرمایه و سرمایهگذاری پنداشته است (نخجوانی، 1382).
سرمایهگذاری نقش مهم و کلیدی در رشد و توسعه اقتصادی ایفا مینماید. مطالعات زیادی ارتباط رشد و توسعه اقتصادی و سرمایهگذاری را اثبات نمودهاند (نادیکومانا، 2000). از دیدگاه کلی، سرمایهگذاری به معنای مصرف پول های در دسترس برای دستیابی به پولهای بیشتر، در آینده است؛ به عبارت دیگر، سرمایهگذاری یعنی به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده. سرمایه گذاری دارای تعاریف مختلفی است که در ذیل به آنها اشاره می‌شود:
    سرمایه گذاری عبارت است از تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی که برای مدتی در زمان آتی نگهداری خواهد شود(جعفری، 1387).
    سرمایه گذاری عبارت است از صرف وجوهی در حال حاضر به امید دریافت عایدات بیشتر در آینده (یحیی زاده فر و احمدپور، 1384).
    سرمایه گذاری عبارت است از به تعویق انداختن مصرف فعلی جهت دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده است(یحیی زاده فر و احمد پور، 1384).
    سرمایه گذاری عبارت است از خرید یک قلم دارایی واقعی یا مالی که میزان بازده آن با ریسک مورد انتظار متناسب باشد که بازده سرمایه گذاری شامل سود سالانه و افزایش یا کاهش ارزش دارایی طی دوره سرمایه گذاری است(عاشوری، 1386).
بنابراین سرمایه گذاری مستلزم مطالعه فرآیند سرمایه گذاری و مدیریت ثروت سرمایه گذاران است که این ثروت شامل درآمد فعلی و ارزش فعلی درآمد های آتی است و همچنين ارزش فعلی و مفهوم بهره ء مرکب می‌تواند نقش مهمّی در فرآیند سرمایه گذاری داشته باشد.

2-2-3) اهمیت سرمایهگذاری
بیان فرآیند سرمایه گذاری در یک حالت منسجم، مستلزم تجزیه و تحلیل ماهیت اصلی تصمیمات سرمایه گذاری است. در این حالت فعالیت های مربوط به فرآیند تصمیم گیری تجزیه شده و عوامل مهم در محیط فعالیت سرمایه گذاری که بر روی تصمیم گیری آنها تاثیر می‌گذارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. بهطور کلی سرمایه گذاری به عنوان فرآیند تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی که برای مدتی در زمان آتی نگهداری خواهد شد، تعریف میشود. سرمایهگذار مستلزم مطالعه فرآیند سرمایه گذاری و مدیریت ثروت سهامداران است و فرآیند سرمایه گذاری در یک حالت منسجم، مستلزم تجزیه و تحلیل ماهیت اصلی تصمیمات سرمایه گذاری است. اهمیت سرمایهگذاری برای رشد و توسعهی اقتصادی و اجتماعی به اندازهای است که آن را یکی از اهرمهای قوی برای رسیدن به توسعه کرده است؛ اما باید به یاد داشت که به همان میزان که توجه به این امر میتواند باعث شود اقتصاد رشد یابد و شکوفا شود، توجه نکردن به آن میتواند موجب شود افت اقتصادی پیش آید؛ بنابراین باید گفت که رشد اقتصادی و افزایش رفاه عمومی، در بلندمدت، بدون توجه به سرمایه-گذاری و عوامل مهم مؤثر موجود در محیط آن ممکن نیست. مطالعهی دقیق تجزیه و تحلیل سرمایهگذاری و عوامل مهم در محیط فعالیت سرمایهگذاران میتواند ازیک طرف موجب شود حجم نقدینگیهای سرگردان و تورم کاهش یافته، اشتغال افزایش یابد و از طرف دیگر، باعث شود مدیریت بهتر شده، ثروت سرمایهگذاران افزون گردد. همه مردم به نوعی دارای ثروتی هستند که ناشی از ارائه خدمات آنان در بازار کار است. اغلب مردم در بیشتر مواقع تصمیم گیری هایی را در خصوص سرمایه گذاری در زندگی خود انجام می‌دهند. برای مثال برخی از کارگزاران راجع به اینکه آیا وجوه مربوط به بازنشستگی خود را در سهام سرمایه گذاری کنند یا در اوراق قرضه، تصمیماتی را اتخاذ کنند. برخی دیگر از افراد به دنبال حداکثر کردن بازده پس انداز خود از طریق سرمایه گذاری در گزینه های دیگر هستند. یکی از تحولاتی که از سال 1990 در زندگی مردم بیشتر به چشم می‌خورد شرکت مردم در طرح های بازنشستگی است که مردم برای اینکه مبالغی را برای دوران بازنشستگی پس انداز کنند تصمیم گیری های را در خصوص سرمایه گذاری انجام می‌دهند(جعفری، 1387).

2-2-4) سرمایهگذاران
از عناصر مهم بازار سرمايه، سرمايه گذاران هستند. هدف غائي هر سرمايه گذار از به جريان انداختن سرماية خود، کسب حداکثر سود و بازدهي از آن مي باشد. براي اينکه سرمايه گذاران به سرمايه گذاري در دارايي هاي مالي ترغيب شوند، بايد بازدهي اين دارايي ها، از ساير گزينه ها بيشتر باشد (بهرامفر و مهرانی، 1383). فرآیند سرمایه گذاری به این موضوع ارتباط دارد که یک سرمایه گذار در چه اوراق بهاداری سرمایه گذاری کند و چه مقدار، چه وقت و به چه قیمتی آن را خریداری کند(یحیی زاده فر و احمد پور، 1384). تحلیل رفتار سرمایهگذاری در ادبیات مالی مدتها براساس نظریات کلاسیک مانند نظریه مطلوبیت اقتصادی و نظریه رقابت تفسیر می‌شد. بر اساس اصول بنیادین نظریه مطلوبیت که توسط مورگنسترن (1947) توسعه داده شد، یک سرمایه گذار: 1) کاملاً عقلانی تصمیم خواهد گرفت. 2) قادر به حل مسائل پیچیده خواهد بود. 3) ریسک گریز است. 4) همواره درصدد آن است که ثروت خود را حداکثر نماید (ناگی و ابن بنگر، 1994).

2-2-4-1) اطلاعات سرمایهگذار
اطلاعات مورد نظر سرمايه گذار شامل دو قسمت عمده اطلاعات مالي و غير مالي مربوط به مؤسسات و شرکت ها مي باشد که اطلاعات مالي شامل انواع اطلاعات حاصل از صورت هاي مالي وگزارش هاي حسابداري و حسابرسي است(ارباب سليماني، 1375)؛ که اين اطلاعات به علت دسترسي سريع و آسان و سهولت در امر محاسبه در اکثر مراحل فرآيند تصميم گيري در زمينه سرمايه گذاري مورد استفاده قرار مي گيرند. ولي اطلاعات غير مالي، شامل اطلاعاتي مي باشند که از متغيرهاي درون و برون سازماني ايجاد شده و به صورت مدون و سازمان يافته وجود ندارند و فقط در اختيار بعضي افراد خاص قرار دارند که شامل اطلاعات توليد شده از تغيير و تحولات متغيرهاي اقتصادي، سياسي، درون سازماني و مولفه هاي انساني مي باشند که باعث ايجاد سود غير منتظره براي بعضي افراد و زيان براي بعضي افراد ديگر مي شود و نهايتا اين امر موجب نا کارآمدي بازار سرمايه و خصوصا بازار بورس مي شود(راعي و تلنگي، 1383).