مقاله و مبانی نظری و پیشینه تحقیق زوج درمانی ,

مقاله و مبانی نظری و پیشینه تحقیق زوج درمانی

در قالب word و در 27 صفحه و قابل ویرایش و دارای منابع 1402

فهرست مطالب

زوج درمانی
گاتمن و زوج درمانی
6 نشانه منتهی شدن یک زندگی به طلاق
نخستین نشانه: شروع تند و خشن
دومین نشانه: 4 تعامل منفی
سومین نشانه: طغیان کردن
چهارمین نشانه: زبان بدن
پنجمین نشانه: تلاش های اصلاحی شکست خورده
ششمین نشانه: خاطرات بد
نظریه زوج درمانی گاتمن
نظریه گاتمن
روش گاتمن
روش گاتمن در مورد زوج درمانی
•    اقدامات درمانی :
اهداف و اصول مربوط به روش گاتمن
چه کسانی می‌توانند از روش گاتمن منتفع شوند؟
پیشینه پژوهش
پژوهشهای داخلی
پژوهشهای خارجی

منابع فارسی

منابع لاتین

زوج درمانی
زوج درمانی روشی برای حل مشکلات و تضادهایی است که یک زوج به تنهایی نمیتواند بهطور مؤثر آن را مدیریت کرده و از پس رفع آن برآیند. در چنین موقعیتی زوج موردنظر در حضور فردی حرفهای و آموزش دیده می‌نشیند و در مورد افکار واحساسات خود با یکدیگر صحبت می‌کنند. هدف از این کار کمک به هرکدام از آنها جهت درک بهتر خود و طرف مقابلشان جهت تصمیم گیری بابت ایجاد تغییر یا چگونگی ادامه یک رفتار با ایجاد مشکل کمتر است (اشنایدر و ایتال،2006).
گاتمن و زوج درمانی
یکی از مدل هاي پیشرو در آموزش مسائل مربوط به ازدواج توسط جان ام - گاتمن، استاد بازنشسته دانشگاه واشنگتن توسعه یافته است. مدل آموزش زناشوییِ وي، خانه تاهل مستحکم )پایدار) نامیده می‌شود. به عقیده گاتمن خانه تاهل مستحکم شامل ساخت یک مبنا در دوستی، خوش گمانی نسبت به احساسات، مدیریت تعارض ها و ایجاد یک نظام از مفاهیم مشترک می‌شود. خوش گمانی نسبت به احساسات نشان می‌دهد که میان شرکاي رابطه، به اندازه کافی احساسات مثبت وجود دارد تا از تاثیرات منفی که از تعارضات نشأت می‌گیرند، جلوگیري شود.مدیریت تعارض به معنی توانایی زوج ها در تلاش هاي اصلاحی موفقیتآمیز است. علاقه و دیگر احساسات
مثبت میان زوج ها، آنها را قادر می‌سازد تا بدون صدمه زدن به رابطه، در شرایط مسموم نیز به گفتگو بپردازند، حتی اگر گفتگوها منجر به حل تعارضات میانشان نشود. عنصر آخر یعنی ایجاد مفاهیم مشترک، شامل ایجاد یک فرهنگ مشترک درازدواج می‌شود که با حمایت کردن از اهداف و رویاهاي یکدیگر همراه است(محمدی وهمکاران،79:1394).
بعد از مطالعه زندگی های مشترک زناشویی، گاتمن توانست پیش بینی کند که کدام یک از زوج ها سرانجام زندگی شان به طلاق منتهی می‌شود و کدام یک با هم باقی خواهند ماند. او توانست این پیش بینی را براساس روش هایی که زوج ها با هم بحث می‌کنند، بعد از گوش دادن بحث شان با هم برای 5 دقیقه با 94درصد دقت انجام دهد. دقت بالای این پیش بینی ها به این دلیل بود که او کشف کرد که کدام یک از رفتارها به شکست در زندگی زناشویی منجر می‌شود. او برای این پیش بینی 6 نشانه را به طور دقیق تعیین کرد که نشان می‌دهند همسران به احتمال زیاد با شکست روبه رو می‌شوند(گاتمن،1395).
6 نشانه منتهی شدن یک زندگی به طلاق
نخستین نشانه: شروع تند و خشن
نخستین نشانه که طلاق را پیش بینی می‌کند، شروع بحث است، زیرا 96 درصد از اوقات روش شروع بحث می‌تواند روشی را که بحث پایان می‌پذیرد، پیش بینی کند. موقعی که یکی از همسران بحث را با استفاده ای یک شروع تند و خشن همچون منفی بودن، اتهام یا تحقیر شروع می‌کند، بحث اساساً محکوم به شکست خواهد بود. در سوی دیگر، موقعی که یکی از همسران بحث را با استفاده از یک شروع نرم آغاز می‌کند، بحث به احتمال زیاد سرانجام مثبتی خواهد داشت(گاتمن،1395).
دومین نشانه: 4 تعامل منفی
یک شروع تند و خشن می‌تواند بحث همسران را به سقوط در یک مسیر تعامل منفی منتهی کند. این تعامل منفی می‌تواند زندگی مشترک را ویران کند. در حقیقت، چهار نوع تعامل منفی وجود دارد که برای یک زندگی زناشویی مهلک است. معمولاً این چهار نوع تعامل آرام آرام و به ترتیب وارد قلب زندگی های مشترک می‌شوند: انتقاد، تحقیر، حالت تدافعی گرفتن و اشکال تراشی(گاتمن،1395).
• عیب جویی : نخستین عامل مهلک انتقاد به معنای عیب جویی است بین عیب جویی و شکایت به معنای غرولند کردن تفاوت وجود دارد، زیرا ممکن هر یک از همسران شکایت های خاصی در مورد برخی از خصوصیات یا رفتارهای همسرش داشته باشد. غرولند کردن در مورد برخی از رفتارهای طرف مقابل عادی است، اما روشی که فرد این غرولندها را بیان می‌کند، مهم تر است. مشکل از جایی شروع می‌شود که شکایت ها به انتقاد و عیب جویی مبدل می‌شود. غرولند کردن بر یک رفتار خاص متمرکز است، در حالی که در عیب جویی به شخصیت فرد مقابل حمله می‌شود. براساس تحقیقات من، عیب جویی در روابط خیلی رایج است و اغلب وقتی استفاده می‌شود، به تعامل منفی دوم یعنی تحقیر و اهانت منجر می‌شود(گاتمن ،1395).

نظریه زوج درمانی گاتمن
زوج درمانی راهی است برای حل کردن مشکلات و کشمکش های زوج هایی که خود به تنهایی قادر به حل مشکلاتشان نیستند(حیدری وجزینی درچه،1397).
زوج درمانی امروزه با چالش های متفاوتی روبه روست.در حالیکه ضرورت وجود آن بیشتر ازهر زمان دیگری احساس می‌شود.این چالش ها عبارتند از:
الف)حوزه درمانی نیاز گسترش به سمت انواع مختلف روابط زوجی دارد مانند زوج های دارای انحراف جنسی (همجنس بازان)، زوج هایی ازاقلیت های قومی و زوج هایی که اخیراً جدا شده اند ویادرحال جدا شدن هستند.
ب) کاهش سریع مقبولیت ازدواج دربین مردم، خصوصا درکشورهای غربی و کاهش عمر ازدواجها(حیدری وجزینی درچه،1397).

پیشینه پژوهش
پژوهشهای داخلی
بابایی گرمخانی و همکاران(1396) پژوهشی با عنوان اثر زوج درمانی هیجان مدار بر کاهش استرس زناشویی زوج ها انجام دادند. نتایج حاکی از آن بود که زوج درمانی هیجان مدار موجب کاهش استرس زناشویی زوجین گروه مداخله در مرحله پس آزمون شده و نتایج کماکان در مرحله پیگیری از ثبات لازم برخوردار بوده ست.
عبادی راد وکریمی نژاد(1396) مطالعه ای با عنوان اثربخشی زوج درمانی شناختی - سیستمی گاتمنی بر تعهد زناشویی زوجین شهر مشهد انجام دادند، جامعه آماری در برگیرنده کلیه زوج های متعارض مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر مشهد بود که تعداد 32 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 2 ساعته تحت آموزش زوج درمانی گاتمنی قرار گرفتند، نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که زوج درمانی سیستمی – شناختی گاتمن تاثیرمعنا دار بر تعهد زناشویی دارد و باعث افزایش تعهد می‌ شود و همچنین زوج درمانی گاتمنی به شیوه غیر مستقیم و از راه بهبود کارکرد زوجین در باور های ارتباطی بر تعهد زناشویی تاثیر گذار است.

پژوهشهای خارجی
پاول(2015)در پژوهشی به تلفیق رویکرد هیجان مدار جانسون و رویکرد گاتمنی پرداخت و نتایج نشان داد که با توجه به نقاط قوت و ضعف هر کدام از رویکرد ها به این نتیجه دست یافت که با ادغام این دو رویکرد به صورت یکپارچه می‌ توان یک درمان برای زوج های در پنج مرحله در نظر گرفته شود.
اتکینز، کریستنسن، سوییر، داس و سام(2015) پژوهش خود مبنی براثر بخشی زوج درمانی هیجان مدار بر کارکرد خانواده نشان دادند که زوج درمانی هیجان مدار سبب بهبود الگوهاي ارتباطی زوجین گردید و از آنجایی که ارتباط، یکی از مولفه هاي اصلی در بهبود کارایی خانواده است اصلاح و بهبود ارتباط زناشویی باعث بهبود کارایی خانواده شد.

قسمتی از منابع
ابوالقاسمی، فرحناز.(1382).هنجاريابی عاطفه مثبت و منفی و اعتباريابی همزمان آن با مقايسه سلامت ذهن و سرزندگی در دانشجويان دانشگاه اصفهان. پايان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان.
احدی، حسن؛ بنی جمالی، شکوه السادات. (1379). روانشناسی رشد: مفاهیم بنیادی در روانشناسی کودک. تهران: نشر بنیاد.
احمدی خدابخش، فتحی آشتیانی علی و عرب نیا علی رضا. (1385) بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی سال دوم شماره 5 .
از کمپ. (1369)روانشناسی اجتماعی کاربردی، مترجم: فرهاد ماهر. مشهد: ناشر معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی .
اسپنسر ،ا، راتوس. (1381). روانشناسی عمومی (ج 1). ترجمه حمزه گنجی، تهران، موسسه نشر ویرایش.
استافورد، لورابه یر، چری (1377)، تعامل والدین و کودکان(ترجمه محمد دهگانپور و مهرداد خرازچی) تهران: انتشارات رشد.
اسدپور اسماعیل، نظری علی محمد، ثنائی ذاکر باقر، شقاقی شهرزاد (1391). بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان – محور بر افزایش صمیمیت زناشویی زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران، مجله پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره، سال دوم، شماره 4.
اسدپور، اسماعیل؛ نظری، علی محمد؛ ثنائی ذاکر، باقر؛ شقاقی، شهرزاد (1390). بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان- محور بر افزایش صمیمیت زناشویی زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران. رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
اسماعیلی فارسانی، بهمن(1374)، بررسی ارتباط خویشتن پنداری و رضایت از زندگی زناشویی دانشجویان دانشگاه های دولتی و آزاد، اصفهان: پایان نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده، دانشگاه تربیت معلم.
اسماعیلی، لیلا؛ آقایی، اصغر؛ عابدی، محمدرضا؛ اسماعیلی، مریم (1390). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر سلامت روان دختران مصروع. اندیشه و رفتار، دوره ی پنجم، شماره ی 20 ص: 42-31.
افروز، غلامعلی (1385) مقدمه ای بر روانشناسی آموزشی و پرورشی کودکان استثنایی، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم .
ای. جری فیرس – تیموتی جی. ترال(1382) روانشناسی بالینی، ترجمه ی مهردادفیروز بخت و همکاری دکتر سیف اله بهاری – تهران : رشد
ایمان،محمدتقی،احمدی،حبیب و مجیدی، مریم (1389) بررسی عامل های اقتصادی اجتماعی مرتبط با رضایتمندی زناشویی مهاجرین در مناطق نفت خیز جنوب .
بابایی گرمخانی، محسن،رسولی، محسن، داور نیا، رضا.(1396). اثر زوج درمانی هیجان مدار بر کاهش استرس زناشویی زوج ها، مجله علوم پزشکی زانکو/ دانشگاه علوم پزشکی کردستان، بهار1396،61-66.
بخشی پور رودسری، عباس و دزکام، محمود (1384). تحلیل عاملی تاییدی مقیاس عاطفه مثبت و منفی.مجله روانشناسی، سال نهمف شماره 4 (پیاپی 36):351-365.
برادشاو، جان، (1372) خانواده:تحلیل سیستمی خانواده،(ترجمه مهدی قراچه داغی) تهران: نشر البرز.
براطی، ط، (1375). تاثیر تعارضات زناشویی بر روابط متقابل زن و شوهر، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره، دانشکاه ازاد اسلامی واحد رودهن
بنی اسدی حسن (1370). بررسی و مقایسه عوامل موثراجتماعی فردی و شخصیتی زوجهای ناسازگار در شهر کرمان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران.
بیابانگرد، اسماعیل (1384). رابطه میان عزت نفس، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال سوم دبیرستان های تهران، مجله مطالعات روانشناختی ؛ 131-144
بیابانگرد، اسماعیل (1384).روشهای پیشگیری از افت تحصیلی، تهران، انتشارات سازمان انجمن اولیاء و مربیان .
بیرامی، منصور ،(1378) خانواده و آسیب شناسی آن، تبریز: انتشارات آیدین.