مقاله و مبانی نظری ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ,

مقاله و مبانی نظری ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ

در قالب word و در 16 صفحه و دارای منابع سال 1395

فهرست مطالب
ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ
ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ
اﻟﮕﻮيﻫﺎي ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ
اﻟﮕﻮي آﺑﺮاﻫﺎم ﻣﺰﻟﻮ
اﻟﮕﻮي ﻛﺎرل راﺟﺮز
وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻓﺮاد ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎ
دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺰﻟﻮ
دﻳﺪﮔﺎه راﺟﺮز
ﻣﻮاﻧﻊ ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ
ﻧﻘﺎﻳﺺ اﻓﺮاد ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎ
ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮآورده ﺷﺪن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ
منابع

در واﻗﻊ، اﺻﻄﻼح ﻧﻴﺮوي ﺳﻮم ﺑﻪ ﻫﻤﺔ ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎﻳﻲ اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫـﺎي ﺧـﻮد را ﺑـﺮ ﻣﺤـﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ. اﻳﻦ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻮﺿـﻮﻋﺎﺗﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﻧﻈـﺎمﻫـﺎ و ﻧﻈﺮﻳـﻪﻫـﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺟﺎي ﻛﻤﻲ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ: ﻋﺸﻖ، ﺧﻼﻗﻴﺖ، ﻣﻔﻬﻮمﺧﻮد، ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ، ﺧﻮﻳﺸﺘﻦﺳﺎزي، ﺗﻌـﺎﻟﻲ-ﻣﻦ و ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ دﻳﮕﺮ(ﺷﻜﺮﺷﻜﻦ و ﻫﻤﻜﺎران، ١٣٨٢، ص ٤٣٦ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻇﻬﻴﺮي ﻧﺎو ١٣٩٥).
ﺷﻮﻟﺘﺲ روانﺷﻨﺎﺳﺎن ﻧﻴﺮوي ﺳﻮم را روانﺷﻨﺎﺳﺎن ﻛﻤﺎل داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ روانﻛـﺎوي و ﻧﻪ رﻓﺘﺎرﮔﺮاﻳﻲ از اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﺎﻟﻘﻮة آدﻣﻲ ﺑﺮاي ﻛﻤﺎل و آرزوي او ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪن از آﻧﭽـﻪ ﻫﺴـﺖ، ﺑﺤﺜـﻲ ﻧﻜﺮده اﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ روانﺷﻨﺎﺳﺎن ﻛﻤﺎل ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﮔﺴﺘﺮش، ﭘﺮورش، ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ و ﻛﻤﺎلﺧﻮد و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷـﺪن ﺑـﻪ آﻧﭽﻪ در ﺗﻮان آدﻣﻲ اﺳﺖ اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ و آنرا ﺿﺮوري ﻣﻲداﻧﻨﺪ(ﻇﻬﻴﺮي ﻧﺎو و ﻫﻤﻜﺎران ١٣٩٥).

اﻟﮕﻮي ﻛﺎرل راﺟﺮز
راﺟﺮز دﻳﺪي ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻬﺎد اﻧﺴﺎن و آﻓﺮﻳﻨﺶ او داﺷﺖ. او اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻄﺮي داراي ﺗﻮﻧﺎﻳﻲﻫـﺎ و ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺳـﺎﻟﻢ، ﭘـﺮ اﻧـﺮژي و ﻣﻨﺎﺳـﺐ، ﺑـﺮاي ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪن اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي او ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ او ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ آدمﻫﺎ از ﻗﻴﺪ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺤـﺪود و ﺗﺒﺎه ﻛﻨﻨﺪه رﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در رواﺑﻂ ﺷﺨﺼﻲ و درونﻓﺮدي ﺑﻪ ﻣﺪارج ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮﺳﻨﺪ و از ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖﻫـﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ رﺷﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ (ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ) ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﻣﻲﺷﻮد، اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﻨﺪ (دي ﻧﺎي، ١٣٨١، ص ١٢٧ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻇﻬﻴﺮي ﻧﺎو و ﻫﻤﻜﺎران، ١٣٩٥).
راﺟﺮز ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﻓﻄﺮي ﺑـﻪ ﺷـﻜﻮﻓﺎ ﻛـﺮدن، ﺣﻔـﻆ ﻛـﺮدن و ﺑﻬﺒـﻮد ﺑﺨﺸـﻴﺪن ﺧـﻮد ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.او ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮة ﺧﻮﻳﺶ را ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺳـﺎزد و ﺑﻄـﻮر ﻛﻠـﻲ اﺻﻮل ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي او ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺻﻞ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ و ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ را ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ روان درﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻗﺮار داد. ﻫﺪف زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ درﻣﺎن، ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ ﺗﺎ »اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﻨﺶ ﻛﺎﻣﻞ« ﺷﻮد. ﻓﺮدي ﻛﻪ وارد ﻛـﺎر درﻣـﺎن ﻣـﻲ-ﺷﻮد، در ﺟﻬﺖ ﺧﻮد ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪن ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود.
وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻓﺮاد ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎ
دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺰﻟﻮ
ﻣﺰﻟﻮ ﺗﻼش و ﻛﻮﺷﺶ زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﻳﻒ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي اﺻـﻠﻲ ﺧﻮدﺷـﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﺻـﺮف ﻛـﺮد. او ﻧﺘﻴﺠـﺔ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ ﺧﻮد را روي آﺷﻨﺎﻳﺎن، دوﺳﺘﺎن و ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر و ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ (ﻟﻴﻨﻜﻦ و ﺟﻔﺮﺳﻮن ﻗﺮار داد. آزﻣﻮدﻧﻲﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ او داراي ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ اﻳﺠﺎﺑﻲ و ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ ﺳﻠﺒﻲ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻓﻘـﺪان روانﻧﮋﻧـﺪي و ﺷﺨﺼـﻴﺖ داراي اﺧﺘﻼل رواﻧﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺳﻠﺒﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ. ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي اﻳﺠﺎﺑﻲ ﻫﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ از: ﻧﺸﺎﻧﻪ-ﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ، ﻛﻪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻛﺎﻣﻞ اﺳـﺘﻌﺪادﻫﺎ، ﻇﺮﻓﻴـﺖﻫـﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي اﻓﺮاد ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد(ﭘﺘﺮي، ١٣٩٢، ص٦).ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻓﺮاد ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎ، ﻛﻪ ﻣﺰﻟـﻮ ﺗﺸـﺨﻴﺺ داده ﺑﻪ ﻗﺮار ذﻳﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
✓    درک روﺷﻦ وﻛﺎرآﻣﺪ واﻗﻌﻴﺖ: اﻓﺮاد ﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎ، دﻧﻴﺎي ﺧﻮد؛ از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ روﺷﻨﻲ و واﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ؛ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻌﺼﺒﺎت و ﭘﻴﺶﭘﻨﺪاﺷﺖﻫﺎ آﻧﻬﺎ را ﻣﻨﺤﺮف ﻛﻨﻨﺪ، درک ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(ﺷﻮﻟﺘﺰ، ﺷﻮﻟﺘﺰ، ١٣٩٢، ص ٤٠٢-٤٠٤). ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ وﺧﻮدﺷﻜﻮﻓﺎ ﻗﺎدرﻧﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ و ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ از دﻳﮕﺮان واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﻣﻐﺸﻮش را در ﻫﻨﺮ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ، اﻣﻮرﻋﻘﻠﻲ، ﻣﻮﺿﻮﻋﺎتﻋﻠﻤﻲ و اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ادراک ﻛﻨﻨﺪ.
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ آنﻫﺎ از آﻳﻨﺪه اﻏﻠﺐ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ زﻳﺮا ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺮ آرزو، ﻣﻴﻞ، ﻧﮕﺮاﻧﻲ و ﺗﺮس، ﺧﻮشﺑﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﺑﺪﺑﻴﻨﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ (ﻣﺰﻟﻮ، ١٩٧٠، ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺣﻤﺪ رﺿﻮاﻧﻲ ١٣٦٧، ص ٢١٦).