مقاله و مبانی نظری ذهن آگاهی ,

مبانی نظری و پیشینه تحقیق ذهنآگاهی

در قالب WORD و در 49صفحه مقابل ویرایش

ذهن آگاهی
1-5-2-2-تعریف ذهن آگاهی
2-5-2-2-کاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهی
پیشینه ادبیات
منابع
الف- منابع فارسی
ب- منابع لاتین

ذهن آگاهی
 

اگرچه ذهن آگاهی توسط روان درمانگر غربی مورد قبول واقع شد، اگر چه ذهن اگاهي از لحاظ معناومفهوم ورويکردها رشد يافته ولي ریشه در آموزه هاي کهن اش دارد. مخصوصاً، کیفیت های ذهنی ماورای ساتی(آگاهی، توجه و به خاطر آوردن ) در ذهن آگاهی است که باعث شد آن را برای ايجاد ارامش در شرایط کلینیکی بپذیرفتیم. این کیفیت ها شامل عدم قضاوت، پذیرش و همدلي است (ديدونا، 2009).
ذهن آگاهي يعني بودن در لحظه با هر آنچه اکنون هست، بدون قضاوت و بدون اظهارنظر درباره آنچه اتفاق مي افتد؛ يعني تجربه واقعيت محض بدون توضيح (سگال، تيزديل و ويليامز، 2002). اساس ذهن آگاهي از تمرين هاي مراقبه بودائيسم گرفته شده است که ظرفيت توجه و آگاهي پيگير و هوشمندانه را (که فراتر از فکر است) افزايش مي دهد. تمرين هاي مراقبه و ذهن آگاهي به افزايش توانايي خودآگاهي و پذيرش خود در بيماران منجر مي شود. ذهن آگاهي يک روش يا فن نيست، اگرچه در انجام آن روش ها و فنون مختلف زيادي به کار رفته است. ذهن آگاهي را مي توان به عنوان يک شيوة "بودن" يا يک شيوه "فهميدن" توصيف کرد که مستلزم درک کردن احساسات شخصي است(بائر، 2003). ذهن‏آگاهی با وجودی که هم اکنون در دانشگاه های معتبر جهان به عنوان یک روش کارآمد و بی‏نظیر جهت بازیابی شخصیت‏های آسیب دیده و سالم سازی و برگرداندن روح و ذهن به حالت طبیعی شناخته شده است، اما در عین حال روشی است تجربی و فوق العاده ساده و عملی که هر فردی بدون نیاز به سواد و دانشی خاص، می‌تواند به راحتی آن را در زندگی خود تجربه کند (کوثری، 1390).
بیر (2003) به عنوان مشاهدة فاقد قضاوت نسبت به جریان در حال پیشرفت درونی و بیرونی محرک ها و بروز آنها تعریف کرد. قضاوت نکردن، ذهن آگاهی را پرورش می‌دهد وقتی شما با وضعیت هیجانی یا فیزیکی سختی روبه رو می‌شوید، قضاوت نکردن دربارة تجربیات، بیشتراز آن چه که می‌بینید و هستید و چیزي که باید باشید، آگاه می‌شوید. البته این از پذیرش تجربیات لذت آور و دردناک ناشی می‌شود. پذیرش این نیست که دوباره چیزهایی که از نظر اخلاقی قابل قبول نیست را تصدیق کنیم، بلکه پذیرش در مورد رفتارها متفاوت است. به عبارت دیگر تغییر همسان پذیرش است اگر چه سریعتر اتفاق می‌افتد.
ذهن آگاهی واژه ای است که اشاره به یک توانایی بالقوه انسانی برای آگاهی غیر مفهومی، بدون قضاوت و متمرکز در زمان حال دارد. این آگاهی از توجه عمدی به آنچه که از درون و بیرون فرد در حال وقوع است، با یک نگرش دوستانه و پذیرش نسبت به آنچه که در حال وقوع است، نشأت میگیرد.
انسان ها ذهن آگاهی را با بهره گیری از از مراقبه در اشکال مختلف در طی هزاران سال پرورش وگسترش داده اند.
کارلن و لانگر (2006) از ذهن آگاهی به عنوان وضعیت شناختی یاد کردند و با صراحت بیان نمودند که بین ذهن آگاهی و مراقبۀ ذهن آگاهی بودائی تمایز وجود دارد البته نباید منکر شباهت هاي آنها شد. همچنین بین ذهن آگاهی و درمان عقلانی-عاطفی الیس شباهت هایی وجود دارد(نقل از بيرامي و عبدی، 1388).
علاقه به ذهن آگاهی در دو دهه گذشته رشد یافته و اثر بخشی آن در افراد زیادی از قبیل بیماران سرطانی، افسردگی، بیماران قلبی و همچنین کارمندان بخش مراقبت های سلامتی بررسی شده است. (بیدو و مورفی، 2004؛ پریس و داویز، 2005؛ گازلا، 2005؛ اسمیت و ریچاردسون، هافمن و گتون، 2005؛ تکن و دیگران، 2003؛ نقل از پریسمان، 2009).
کريستلر و هالت (1999) ادعا مي کنند که توسعة مهارت هاي مشاهدة خود در طي آموزش هاي ذهن آگاهی باعث بهبود شناخت سرنخ هاي سيري در پرخورها مي گردد، به همين ترتيب توانايي مشاهدة کشش هاي مربوط به پرخوري را افزايش مي دهد. مارلات (1994) اثرات مشابهي را در معتادان رو به بهبود بيان مي کند. لينهان (1993) مطرح مي سازد که مشاهدة بدون قضاوت، فرصت شناخت پيامدهاي يک رفتار را ممکن ميسازد (نظير عصباني کردن رئيس با تأخيرهاي مکرر خود). اين شناخت، تغييرات رفتاري مؤثرتري را به دنبال خواهد داشت.
ذهن آگاهی گرچه از شرق نشات گرفته است. اما امروزه در غرب جایگاه ویژه ای یافته است. برای مثال کابات زین برنامه ای تحت عنوان " کاهش استرس بر مبنای ذهن آگاهی " یا MBSR را در غرب توسعه داده که یکی از شیوه های طب مکمل بوده و در حال حاظر در بیش از 200 بیمارستان امریکایی ارایه شده و موضوع بسیاری از پژوهش های دانشگاهی در طب مکمل و جایگزین است. این رویکرد در بعضی از روش های روان درمانی جدید به خصوص برای ترک اعتیاد و رفع استرس و وسواس ذهنی و افزایش تمرکز در دانشجویان و آرام سازی بیماران مصیبت زده استفاده می‌شود که می‌توان از جمله به " شناخت درمانی بر مبنای ذهن آگاهی " اشاره کرد که جزو موضوعات داغ روان درمانی مدرن است. درست است که در شرق دور موضوع ذهن آگاهی کشف شد، اما در حال حاظر در سراسر جهان به عنوان یک رویکرد فوق العاده موثر و کارآمد برای مقابله با مشکلات روز افزون روانی قرن بیست و یک مطرح است. اما اگر بخواهیم از منظر تحقیقات علمی به ذهن آگاهی نگاه کنیم باید بگوییم که در حال حاظر بسیاری از روانشناسان بالینی از ذهن آگاهی به عنوان یک ابزار غیر دارویی بسیار کارآمد، برای کاهش استرس و اضطراب استفاده می‌کنند.

1-5-2-2-تعریف ذهن آگاهی
« ذهن آگاهی » یک ترجمه انگلیسی از کلمه پالی، ساتی است که آگاهی، توجه و به خاطر سپردن از آن استنباط می‌شود (پالی زبانی است که از همان ابتدا در آموزش های بودا کاربرد داشت و ضبط می‌شد).
اولین ترجمه لغت ساتی از ذهن اگاهی به سال 1921 بر می‌گردد (واستد، 2001) واکنون یک گسترده وسیعی از نظرات و تمرین ها را شامل می‌گردد(نقل از دیدونا، 2009)
کابات زین مهم ترین پیشگام در کابرد درمانی، ذهن آگاهی است و آن را به عنوان « آگاهی که از طریق توجه کردن به هدف در زمان و عدم قضاوت و تحلیل لحظه به لحظه تجربه است تعریف کرد(کابات زین، 2003). در سال 2004، بیشاپ و همکارانش، 2004؛ نقل از ديدونا، 2009) یک تعریف را با اتفاق آراء در باره تعریف ذهن آگاهی ارائه کردند : ذهن آگاهی کنترل شخصی از توجه است که بر تجربه آنی باقی می‌ماند در نتیجه اجازه می‌دهد که تشخیص و درک رویدادهای ذهنی در زمان کنونی افزایش یابد.
یک تعریف روشن از ذهن اگاهی، آگاهی از تجربیات کنونی، با پذیرش است(حرمر، سگال و خاتون، 2005؛ نقل از ديدونا، 2009).
شايد متداولترين تعريف ها تعريفي باشد که توسط کابات زين (1994) ارائه شد: ذهن آگاهی عبارتست از توجه به شيوه اي خاص: روي يک هدف، در زمان حال و بدون قضاوت. چندين تعريف ديگر نيز با اين تعريف مشابه اند. به عنوان مثال، مارلت و کريستلر (1999) ذهن آگاهی رابه عنوان اختصاص توجه کامل فرد به تجربه فعلي به صورت لحظه به لحظه تعريف کرد ه اند و براون و رايان (2003) از آن به عنوان حالت توجه داشتن يا آگاه بودن از آنچه در حال اتفاق مي افتد تعريف کرده اند. برخي تعاريف ديگر تا حدي جزئي ترند. طبق تعريف بيشاب (2004) ذهن آگاهی عبارتست از فرايند تنظيم توجه به منظور اختصاص کيفيت آگاهي غير مشروح به تجربه فعلي و حاضر و اختصاص کيفيت مرتبط با تجربه فرد از طريق کنجکاوي،صراحت تجربي و پذیرش.
از نظر سگال، ویلیامز و تیزدل (2002) در تمرينات ذهن آگاهی، تمرکز فرد به سمت تجربياتي است که به وجود مي آيند، در حالي که بطور همزمان، موقعيت کنجکاوي به فرد اجازه مي دهد که آن چه اتفاق مي افتد را بدون افتادن در دام قضاوت ها يا عکس العمل هاي ناگهاني کشف نمايد. اين نويسندگان همچنين بيان مي کنند که ذهن آگاهی با رفتارهای خودکار و اعمال بدون هو شیاری و رفتارهایی که خودکار هستند متضاد است. کابات زين (2003) مطرح می‌سازد ذهن آگاهی شامل کيفيت و ويژگي مهربانانه و دلسوزانه از طريق توجه، حس علاقه و باور دوستانه و صميمي است. به طور مشابه مارلت و کريستلر (1999) بر اين باورند که ذهن آگاهی عبارتست از مشاهده تجربيات فرد با نگرش به پذیرش و عشق ورزیدن به هم نوع. در 25تا30 سال گذشته علوم پزشکی غربی توجه زیادی به ارتباطات جسمی و روان شناختی تمرینات مراقبه و ذهن آگاهی از خود نشان داده است (والش و شاپیرو، 2006)