مقاله و مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی ,

مقاله و مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی

در قالب word و در 45 صفحه و قابل ویرایش و دارای منابع 1402 و 2023

فهرست مطالب
2-3-کیفیت زندگی 
2-3-1-مفهوم کیفیت زندگی 
2-3-2-دیدگاه های کیفیت زندگی 
2-3-3-نظریه های کیفیت زندگی 
2-3-4-ابعاد کیفیت زندگی 
2-3-5-عوامل موثر بر کیفیت زندگی 

2-3-6-مدل های کیفیت زندگی 
پیشینه تحقیق
منابع

2-3-کیفیت زندگی
2-3-1-مفهوم کیفیت زندگی
تحقیقات کیفیت زندگی شامل مطالعه سطوح رفاه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و روانی ناشی از سیستم‌های مختلف دولتی و اقتصادی و همچنین سیاست‌ها و برنامه‌های عمومی مرتبط با سلامت است. شوسلر و فیشر (1985) نوشتند که تحقیقات کیفیت زندگی در دهه 1960 با گزارش کمیسیون رئیس جمهور در مورد اهداف ملی در ایالات متحده آغاز شد. اکثر متخصصان موافق هستند که اصطلاح "کیفیت" همان معنای "درجه" یا "رتبه" است که می‌تواند از بالا تا پایین یا بهترین تا بدترین متغیر باشد.
چه عناصری از زندگی را باید تا این حد درجه بندی کرد؟ واحدهای تحلیل می‌توانند به اندازه یک ملت باشند. کشورها را می‌توان بر اساس سیستم‌های اقتصادی و انواع و مبالغی که دولت‌ها برای برنامه‌های اجتماعی هزینه می‌کنند نسبت به هزینه‌های صنعت و ارتش رتبه‌بندی کرد. در سطح فرد، عناصر می‌توانند عینی (مثلاً شغل، درآمد، سرپناه و غذا) یا ذهنی (شادی، احساس رفاه، خودآگاهی و درک ارزش و ارزش زندگی باشند.
شناخته شدهترین مطالعات در مورد کیفیت زندگی افراد، مطالعات اندروز، ویتنی و اندرسون (1976) و کمبل و همکاران (1976، 1980) در موسسه تحقیقات اجتماعی در دانشگاه میشیگان است. هر دو تیم از محققین سوالاتی در مورد حوزههای رضایت از زندگی، از جمله کار، ازدواج، فعالیتهای اوقات فراغت، خانواده، مسکن و محله پرسیدند. آنها با ترکیب نمرات در یک معیار کلی، یک مقیاس جهانی از رضایت را ایجاد کردند.
مطالعات کیفیت زندگی در بخش سلامت از نظر دامنه محدودتر است. در علوم بهداشتی، وظیفه مورد نظر ارزیابی تأثیر بیماری و مدیریت آن، از جمله مداخلات، بر رفاه بیمار است. وضعیت سلامت افراد ممکن است کیفیت زندگی آنها را بدون تعیین آن تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که ور (1987) خاطرنشان کرد: "شغل، مسکن، مدارس و محله ویژگیهای سلامت فرد نیستند و به خوبی خارج از حیطه اختیارات سیستم مراقبتهای بهداشتی هستند."
محققان مراقبت‌های بهداشتی معیارهای متعددی را برای کیفیت زندگی در دو دهه گذشته ایجاد کرده‌اند و چندین مقاله مروری در مورد آن‌هایی که تاکنون در دسترس است، اظهار نظر کرده‌اند. استفاده از آنها در ارزیابی نتیجه مداخلات مراقبتهای بهداشتی رایج شده است. همانطور که در فصل 2 دیدیم، مطالعات اخیر در مورد کیفیت زندگی مردان مبتلا به فشار خون خفیف تا متوسط تحت درمان ضد فشار خون، زنان مبتلا به سرطان پستان پیشرفته تحت شیمی درمانی و بیماران سرطانی در برنامههای آسایشگاهی گزارش شده است. اگرچه مطالعات گوناگونی مد نظر ارزیابی کیفیت زندگی هستند، توافق بسیار کمی در مورد مفاهیم اساسی یا چارچوب نظری که معیارها نشان میدهند وجود دارد. این اقدامات ممکن است شامل علائم بالینی (به عنوان مثال، درد، تهوع، استفراغ)، ناتوانی عملکردی (فعالیت‌های زندگی روزانه کاتز)، معیارهای وضعیت سلامت، و معیارهای رضایت از زندگی و سلامت روانی باشد (بابیکی، پیوتروسکی و ماستالرز-میگاس، 2023).
سازمان جهانی بهداشت (WHO) سلامت را به عنوان «وضعیت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه صرفاً عدم وجود بیماری یا ناتوانی» تعریف کرده است. ور (1987) استدلال میکند که پنج مفهوم سلامت در این تعریف ذاتی هستند: سلامتجسمانی، سلامتروان، عملکرد اجتماعی، عملکرد نقش و رفاه عمومی. او رویکردی محافظهکارانه برای مطالعه کیفیت زندگی در علوم بهداشتی دارد.
اسپیتزر (1987) بار علائم را در تعریف عملیاتی خود از سلامت گنجانده است. او ارزیابی ویژگیهای سلامتی را به کسانی که قطعاً بیمار هستند محدود میکند. او بسط مطالعات کیفیت زندگی در مراقبت‌های بهداشتی به افراد ظاهراً سالم را فایده چندانی نمی‌داند، اما تعداد کمی از نویسندگان در این زمینه با این دیدگاه موافق هستند.
ونگر و همکاران (1984)، مکداول و نیول (1987)، و کین و کین (1981) مروری سیستماتیک از تعدادی از معیارهای مورد استفاده در مطالعات کیفیت زندگی، از جمله شاخص‌های ناتوانی عملکردی، مقیاس‌های وضعیت سلامت، و معیارهای رضایت از زندگی ارائه می‌کنند.
بطور کلی کیفیت زندگی، از عوامل بسیاری مانند سلامت-روان، سلامتجسمانی، روابطاجتماعی، وضعیتاقتصادی و غیره تشکیل شده است (بابیکی، پیوتروسکی و ماستالرز-میگاس، 2023). بنابراین با توجه به آنجه که در تعریف سازمان بهداشت جهانی از کیفیت زندگی آمده، این موضوع کاملاً ذهنی بوده و توسط دیگران قابل مشاهده ناست و بر درک افراد از جنبههای مختلف زندگی استوار است. به عبارت دیگر، به بعد ذهنی بهزیستی، کیفیت زندگی اطلاق میگردد و این امر بیانگر وجود شباهات متعددی در تعریف مفاهیم سلامتی و کیفیت زندگی است، گرچه ذهنی بودن ابعاد کیفیت زندگی از دیدگاه برخی صاحبنظران کافی نیست، چناچه مطابق با استدلال این گروه، کیفیت زندگی باید این قابلیت را دارا باشد که هم بصورت ذهنی و هم بصورت عینی قابل اندازهگیری باشد. سه مؤلفه اصلی این رویکرد، نیازهای انسان، فرصتها و خط مشی یک جامعه است. مهمترین مؤلفه و مرحله در تعیین کیفیت زندگی، شناخت نیازهای انسان است. با این حال به نظر میرسد که پارهای از نیازها، در اکثر طبقهبندیها، مشترک بوده و از سوی صاحبنظران به عنوان نیازهای اساسی انسان-هاپذیرفته شدهاند (کاستزا و همکاران، 2007).
2-3-2-دیدگاههای کیفیت زندگی
1. رویکرد زیستشناختی مفهوم کیفیت زندگی
برخی از آسیبشناسان اجتماعی به بررسی انواع علل کج-روی از جمله اضافات موجود در کالبد افراد، نارساییهای جسمی و غیره میپردازند که میتواند زمینهساز زیستی این گونه رفتارها باشد و بعدها در خلال کنشهای متقابل محیطی و اجتماعی دراز مدت به گونههایی خاص از رفتار کجروانه بدل شود. یکی از نظریاتی که در قرن 20 تحت تأثیر آثار لمبروز پدید آمد و به نوعی بار دیگر اندیشه ارتباط میان ساختمان زیستی و تبهکاری را احیا کرد، نظریه ویلیام شلدن و ارنست کرچمر است. شلدون تحت تأثیر کرچمر سه نوع تیپ بدنی (چاق، عضلانی و استخوانی) را معتقد است، شخصیت رفتار افراد به این تیپ-های بدنی مرتبط است، مشخص میکند که عبارتند از:
اندومورفیک: شخصی چاق با بدنی نرم و گرد
مزومورفیک: شخصی با بدنی عضلانی و سخت
اکتومورفیک: شخصی لاغر با بدنی نازک و شکننده
او پس از تحقیق و بررسی به این نتایج دست یافت که هر یک از افراد خلقوخوی خاص خود را دارند، بهطوری که اولی آرام و عاشق راحتی و برونگراست. دومی خشونتگرا و فعال و سومی درونگرا و مهارکننده خواستههای خود می-باشد. از میان این سه تیپ مورد مزوفیک بیشترین گرایش به کجروی و تبهکاری را دارد. با خواندن این نظریه شاید این سؤال مطرح شود که این نظریه زیستشناختی چگونه میتواند رابطهای با کیفیت زندگی داشته باشد؟ در پاسخ باید گفت که کیفیت زندگی انسان تحت تأثیر عواملی چون نقص جسمی، عیوب ظاهری اندام، افکار، جنس، سن، وضع مزاج، ضعف، قدرت، سوابق بیماری و غیره است (طاهرپور و عبدالحسینی، 1399).

قسمتی از منابع

1.    ابراهیمی، امرالله و موسوی، غفور. (1392). تهیه و اعتباریابی نسخه 26 گویهای مقیاس نگرشهای ناکارآمد ساختار عاملی، پایایی و روایی در بیماران سرپایی روانپزشکی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، شماره 21(5)، صص 20-28.
2.    احمدی. طلعت. (1399). تأثیر شادکامی بر سلامت روان و کیفیت زندگی میان دانشآموزان متوسطه اول ناحیه یک شهرستان سنندج. روانشناسی و علوم رفتاری ایران، شماره 23(2)، صص 95-102.
3.    اختریان، شیوا؛ سلیمی، مسعود و شاهنده، مریم. (1401). تأثیر آموزش شادکامی شناختی رفتاری بر امید زندگی و انگیزه پیشرفت دانشآموزان دختر دارای نارضایتی تصویر بدنی مقطع نهم متوسطه شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، شماره 23(4/90)، صص 194-204.
4.    امیرفخرایی، آزیتا و صالح، مریم. السادات. (1397). اثربخشی رفتار درمانی دیالتیکی بر نگرشهای ناکارآمد و تابآوری نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی. پایاننامه کارشناسی ارشد. در رشته علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی بندرعباس.
5.    اونقناز، محمد. (1384). بررسی رابطهی بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی. پایاننامه کارشناسی ارشد، در رشته علوم اجتماعی. دانشگاه تهران.
6.    ایراندوست، محمدحسین. (1400). شادی و اندوه از نگاه اسلام. انتشارات اسماعیلیان، قم، 21.
7.    بارانی، حمید؛ فولادچنگ، محبوبه و درخشان، معراج. (1398). رابطهی ذهنآگاهی و بیصداقتی تحصیلی: نقش واسطهگری امید تحصیلی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، شماره 11(2/77)، صص 50-70.
8.    بشیری، حسین؛ دهقان، فاطمه؛ سعیدی، سانا؛ محرابی، پری؛ شفیعیکهنهشهری، شیدا و عباسزاده، مریم. (1396). رابطه سبک تفکر تحریف شده با نگرشهای ناکرآمد در مبتلایان به سرطان. مجله سلامت و مراقبت، شماره 19(4)، صص 242-250.
9.    پوررحیمی مرنی، مریم؛ احدی، حسن؛ عسگری، پرویز و بختیارپور، سعید. (1394). اثربخشی آموزش شادکامی فوردایس بر راهبردهای مقابلهای، کیفیت زندگی و خوشبینی دانشجویان دختر. فصلنامهی علمی-پژوهشی زن و جامعه، شماره 6(3)، صص 25-40.
10.    تمناییفر، محمد رضا؛ سلامی محمد آبادی، فاطمه و دشتبانزاده، سمیه. (1392). بررسی بهداشت روانی با حمایت اجتماعی و شادکامی. علوم رفتاری، شماره 5(18)، صص 53-74.
11.    جباری، مهسا؛ شهیدی، شهریار و موتابی، فرشته. (1393). اثربخشی مداخلهای مثبت گروهی در کاهش نگرشهای ناکارآمد و افزایش میزان شادکامی دختران نوجوان. مجله روانشناسی بالینی، شماره 6(2/22)، صص 65-73.
12.    حسینی، حمید؛ خادم، فاطمه و عبدالهی، فاطمه. (1400). بررسی رابطه ناگویی هیجانی و ویژگیهای شخصیتی با شادکامی در زنان شیراز. پژوهشهای میان رشتهای زنان، شماره 2(3)، صص 33-41.