تحقیق و مبانی نظری برنامه‌ریزی منابع سازمانی(ERP) ,

ادبیات نظری و پیشینه پژوهش برنامه‌ریزی منابع سازمانی(ERP)

در قالب WORD ودر 66 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

2. فصل دوم    21
2-1. مقدمه    21
2-2. تاريخچه و سيرتکامل سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان    22
2-3. معرفي سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان    24
معماري سيستم ERP    30
اجزاي تشکيل دهنده سيستم هاي ERP    32
2-4. ضرورت استقرار ERPدر سازمان    34
2-5. مزاياي پياده سازي ERP    36
استراتژي هاي بهره گيري از سيستم ERP    38
انتخاب بسته نرم افزاري ERP    39
سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته    42
معيارهاي انتخاب بسته نرم افزاري ERP    60
2-6. عوامل آمادگی بکارگیری راه حل سازمانی    63
- ERP و فرهنگ سازمانی    63
ERP و فرآیندهای سازمانی    63
ERP و تکنولوژی    64
ERP و تصمیم گیری مدیریت    65
2-7. استفاده از ERP درايران    70
تقسيم بندي بازار ERP ايران    72
2-8.مدل مفهومي تحقيق    75
2-9.جمع بندی فصل    76

 

1-1. مقدمه :
مهمترين دغدغه مديران پيشرفت در يک محيط متلاطم و پويا ست ولي آنها ميدانند بااينکه تمامي منابع چهارگانه نيروي انساني مواد تجهيزات وماشين آلات و سرمايه رادارند وبراي رسيدن به اهداف خودازتمامي فعاليت هاي اصلي و پشتيباني استفاده ميکنندوهميشه به دنبال توسعه و پيشرفت از سه بعد استراتژي کسب وکار طراحي ساختار سازماني وتوسعه سيستم هاي اطلاعاتي هستند اما نميتواند به يک انسجام و يکپارچگي درتمامي ابعاددرون سازماني وبرون سازماني برسند که کليدحل مشکلات آنها در محيط رقابتي امروزه برنامه ريزي منابع سارمان (ERP) است تا با حذف هرگونه فعاليت بي ارزش کسب وکار خود را رونق بخشند( شفيعي نيک ابادي ،1386)
سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان يکي از پرکاربرد ترين راه حل هاي فناوري اطلاعات است و بکارگيري آن علاوه بر سازمان هاي بزرگ توجه شرکت هاي متوسط و کوچک رانيز به خود جلب نموده است. زماني که سازمانهاتصميم ميگيرند ERP راپياده کنند با کار ساده اي روبرو نيستندو با تنوع گسترده نرم افزارهاي دردسترس ERPمشخص کردن بهترين سيستم که مطابق با خواسته هاي سازمان باشد کار سختي است و ممکن است فرايند ارزيابي وانتخاب سيستم برنامه ريزي منابع سازمان زماني زيادي را به اختصاص دهد ( نيکجو ،1386)
انتخاب معيارهاي مناسب که تصوير کاملي از کل سازمان رانشان دهد ازاهميت زيادي برخوردار است در چارچوب هاي ارائه شده اوليه درمطالعات پيشين فقط برروي معيار هزينه تاکيد فراوان شده است. روش کارت امتيازي متوازن علاوه بر در نظر گرفتن معيارهاي مالي معيارهاي ديگري رااز سه ديدگاه مشتري فرايندهاي داخلي و نوآوري و يادگيري براي اندازه گيري عملکرد سازمان استخراج مينمايد درنتيجه ديد کلي تري در اختيارمدير قرار مي دهد. همچنين اين چارچوب به برقراي تناسب در تعداد معيارها کمک ميکندومانع ازدياد تعدادمعيارها مي شود (Cebeci ,2009)
درادامه اين فصل به معرفي بيشتر سيستم ERP وهمچنين بررسي و ارزيابي انتخاب اين سيستم در ادبيات تحقيق پرداخته مي شود .در ادامه توضيحاتي درمورد کار امتيازي متوازن و بکارگيري آن در انتخاب سيستم ERPمناسب ارائه مي شود .همچنين به معرفي بيشتر مدلهاي تصميم گيري چندمعياره بويژه روش فرايند تحليل شبکه اي پرداخته مي شودودرمورد بکارگيري رويکرد تصميم گيري چندمعياره براي انتخاب سيستم ERPدر پيشينه توضيحاتي ارائه مي شود.
1-2. تاريخچه و سيرتکامل سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان
سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان براساس يک روند تکاملي شکل گرفته اند. توسعه فناوري هاي رايانه شکل گيري بازارهاي جهاني واهميت يافتن زنجيره تامين و ظهور سيستم هاي يکپارچه در سازمان هاي توليدي مهمترين روندهاي شکل گيري سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان هستند. شکل گيري سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان يک فرايند تکاملي بوده است. اين سيستم ها درواقع کامل يافته سيستم ها ي عملياتي هستند که دردهه هاي 1960 تا 1970 ميلادي توسعه يافتند. دردهه60 ميلادي بود که سيستم هايي به نام سيستم هاي کنترل موجودي ايجادشد و هدف از اين سيستم دادن اطلاعات لحظه اي مواد اوليه قطعات محصول نيم ساخته و نهايي بود.
بعد از اين دوره و رشد صنعت کامپيوتر دردهه 70 سيستمي به نام برنامه ريزي احتياجات مواد ايجاد شد که علاوه بر مجموعه فعاليتهايي که در سيستم کنترل موجودي انجام ميشد عمل برنامه ريزي تامين منابع را نيز به صورت مکانيزه وسيستمي انجام ميداد که داراي سه بخش عمده به نام هاي برنامه اصلي توليد ليست موادو قطعات لازم و پرونده ثبت موجودي يا صورت موجودي انبار است ومهمترين خروجي هاي حاصل از آن مجموعه اي از گزارشات اوليه ( مانند جداول سفارشات برنامه ريزي شده، تغيير در تاريخ هاي سررسيد، اطلاعات مربوط به وضعيت موجودي و ...) وگزارشات ثانويه ( مانند گزارشات برنامه ريزي اجرایي و استثنايي ) مي باشند.
دردهه 80 باتوسعه مکانيزاسيون در کسب و کار سيستم هاي برنامه ريزي احتياجات مواد متحول شده و سيستم هاي برنامه ريزي منابع توليد MRPII به وجود آمدند. اين سيستم ها به منظور برنامه ريزي تمامي منابع مورد نياز براي توليد مورداستفاده قرارمي گرفت. با شکل گيري اين سيستم ها بخش عمده اي از فرآيندهاي کسب و کار از جمله برنامه ريزي کسب وکار، برنامه ريزي عمياتي، برنامه ريزي فروش، برنامه ريزي توليد، زمانبندي توليد و برنامه ريزي ظرفيت به صورت يکپارچه مکانيزه شدند.اين سيستم ها به منظور تهيه گزارش مالي ،گزاش هاي بودجه، گزارش هاي فروش باسيستم هاي مالي و حسابداري نيز مرتبط شدند.(F.Robert Jacobs ,2006)
سيستم هاي برنامه ريزي منابع توليد روشي براي برنامه ريزي تمام منابع براي يک سازنده مي باشد که در آن برنامه ريزي تمام منابع در کل سازمان يکي ميگرد. MRPII داراي قابليت تطبيق و يکپارچه سازي عملکردهاي اصل يک شرکت همانند توليد، بازاريابي، فروش ومالي مي باشد (Barker 2001). علت ظهور ERPII عدم توانايي سيستم ERPدر پاسخ گويي به تغييرات سريع محيطي بود به اين معنا که زمان زيادي صرف عملکرد هاي مکانيکي سيستم هاي ERP مي شد، واحدهاي کسب و کار با يکديگر ارتباط نداشتندوهمچنين اين سيستم ها روي پردازنده مرکزي اجرا مي شدند(Muscatello,2002) .
دردهه 90 بودجه هاي it به صورت ناگهاني، سريع وچشمگيري افزايش يافت و سيستم برنامه ريزي به نام برنامه ريزي منابع سازمان ايجاد شد که حالت توسعه يافته ERPII بوده و به دنبال پوشش سيستم هاي مديريت منابع مالي سازمان جهت پاسخگويي به شرايط خاص و پيچيده بازار در توليدات مي بود سپس ERP بوجود آمد که علاوه بر موجودي اقلام، جريانات مالي و حسابداري، مديريت منابع انساني، مديريت بازاريابي و سيستمهاي پشتيبان جهت تصميم گيري براي سيستم برنامه ريزي منابع توليدو ساخت را شامل مي شد (Muscatello,2002)
باگذر زمان و آشکار شدن مزاياي عمده، نصب و پياده سازي ERP بسيار رايج گرديد و باايجاد قابليت هاي اضافي در آن، اين سيستم درون سازماني را به يک سيستم بين سازماني تبديل کردندو از سال 2000 به بعد بااوج گفتن اين موج جديد به مديريت سازمان هاوميل مديران به استفاده ازا ين سيستم مواردي همچون مديريت زنجيره تامين، مديريت روابط بامشتريان، مديريت داده هاي توليد، سيستم هاي اجراي توليد هوش کسب و کار، ذخيره سازي ومبادلات الکترونيکي داده ها به اين سيستم اضافه شد تا حرکت سيستم ها به سمت تجارت الکترونيک از نوع کسب بامشتري سرعت يابدو در آينده اي نزديک منتظر کاربرد هوش مصنوعي و پشتيباني از طريق مستندسازي چند رسانه اي در اين سيستم ها هستيم که رونق جديدي به بازار اين سيستمهاو تحولي بزرگ در مديريت سازمان هاايجاد ميکند ( شفيعي نيک آبادي ،1386).
بسياري از افرادمعتقد هستند که يکپارچگي سيستم هاي کسب و کار در قالب سيستم    برنامه ريزي منابع توليدي سرآغازي براي شکل گيري سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان مي باشد.به عنوان مثال مانتي سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان را روشي براي برنامه ريزي و کنترل موثر تمامي منابع مورد نياز براي تهيه، توليد، بازگيري و ارائه سفارشات مشتري تعريف نموده است(Manetti,2001) .
اولين سيستم برنامه ريزي منابع سازمان توسط شرکت هاي نرم افزاري بزرگ در آمريکاواروپا از جمله شرکت هاي SAP و Peoplesoft توسعه يافتند. شرکت SAP سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان خود را حول محور فعاليتهاي توليدي ويکپارچگي اين فعاليتهابا فرايندهاي مالي و حسابداري ايجاد نمود. ساير توليد کنندگان نيز محصولات خود را با تمرکز بر بخش هاي خاصي از کسب و کار توسعه دادند. به عنوان مثال Peoplesoft اولين محصولات خود را با تمرکز برمديريت نيروي انساني ارائه نمود که بامرور زمان ساير ماژول هاي کسب وکار نيز به اين محصول افزوده شد. شرکت ORACLE نيز قبل از ورود به عرصه سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان توليد کننده و عرضه کننده سيستم هاي مديريت پايگاه DBMS داده بود ( جلالي ريا،1385)
1-3. معرفي سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان
فناوري اطلاعات و ارتباطات را ميتوان به عنوان مجموعه اي از اجزا جهت جمع آوري، پردازش و تبادل وانتقال داده و اطلاعات در قبال سخت افزار، نرم افزار، مغز افزارو سازمان افزار تعريف کرد. فناوري اطلاعات وارتباطات به عنوان جزء اساسي و پايه توسعه اقتصادي يک کشور چه در بعد خرد و چه در بعد کلان شناخته مي شود و پديده جهاني سازي بطور وسيعي توسط ICT حمايت و پشتيباني مي شود.
درکشورهايي که قصد پيوستن به سازمان تجارت جهاني (WTO) رادارند استفاده از سيستم هاي جديد فناوري اطلاعات وارتباطات سرعت چشمگيري به خود گرفته است. يکي از جديد ترين ابزارهاي مديريتي در سازمانهاسيستم هاي برنامه ريزي منابع هستند (Yiannis ,2002)
برنامه ريزي منابع سازماني عبارتي متشکل از سه واژه است که از لحاظ لغوي به صورت زير بيان مي شود :
Enterprise : يک سازمان بسيار گسترده .
Resources : همه منابع در دسترس براي يک سازمان
Planning : نگاه به آينده با يک ديد بلند مدت به جاي نگاه کردن به وضعيت جاري
پس از لحاظ لغوي عبارت است از برنامه ريزي با يک ديد بلندمدت براي تمامي منابع در دسترس در کل گستره يک سازمان ( شفيعي نيک آبادي 1386)
سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان ERP راميتوان به عنوان نرم افزار يکپارچه اي تعريف نمود که داراي اجزا ويا ماژول هاي مختلفي در حوزه ها ي عملياتي سازمانها مانند برنامه ريزي توليد، فروش، بازاريابي، توزيع، حسابداري مديريت، منابع انساني، مديريت پروژه، مديريت موجودي، مديريت حدمات و نگهدار ي و تعميرات، مديريت حمل و نقل و تجارت الکترونيک هستند. معماري و ساختار سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان به گونه اي است که يکپارچگي و جامعيت اطلاعات سطح سازمان را فراهم نموده و جريان روان اطلاعات بين بخش هاي مختلف سازمان را فراهم مي آورد.
سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان در واقع تکامل يافته سيستم هاي اطلاعاتي جامع هستند.تفاوت عمده اين سيستم ها با سيستم هاي اطلاعات مديريت و سيستم هاي جامع سازماني در رويکرد فرايندگرا و يکپارچگي عملياتي فرآيندي و داده اي سازمان ها است. اين سيستم ها به گونه اي توسعه مي يابند که تمامي منابع اطلاعاتي سازمان با يکديگر يکپارچه شده و بتوان در راستاي انجام ماموريت هاي سازمان از اين سيستم بهره جست .اين سيستم ها يک راه حل سيستمي مبتني بر فناوري اطلاعات است که منابع سازمان را توسط يک سيستم يکپارچه به سرعت و با دقت و کيفيت بالا در کنترل مديران سطوح مختلف سازمان قرار ميدهد تا به طور مناسب فرايند برنامه ريزي وعمليات سازمان را مديريت نمايد.اين سيستم ميتواند به صورت داخلي و درون سازماني توسعه يابد اما به خاطر پيچيدگي هاي موجود در اين حوزه بسياري ازسازمان ها راه اندازي اين سيستم ها رابه فروشندگان وتوليد کنندگان خارج از سازمان واگذار نموده ا ند ( نيکجو ،1386)
هنگامي که صحبت تعريف از سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان مي آيد اکثر نويسندگان مشخصه عملکردي اين سيستم ها را به عنوان تعريفي از سيستم هاي برنامه ريزي منابع سازمان بکار برده اند زيرا هيچ تعريف پذيرفته شده يکساني براي اين گونه سيستم ها وجود ندارد .مثال هاي بي شماري از اين گونه تعريف ها در مرور ادبيات موضوع ديده مي شود که به عنوان مثال چندنمونه اي از آنها ذکر ميگردد:
-    ERP : يک بسته نرم افزاري تجاري است که هدف آن يکپارچگي اطلاعات و جريان اطلاعات بين تمامي بخشهاي سازمان از جمله مالي، حسابداري منابع انساني، زنجيره عرضه ومديريت مشتريان مي باشد (Davenport 1998)
-    ERP يک پايگاه داده، يک برنامه کاربردي و يک واسط يکپارچه درتمامي سازمان است (Tadjer 1998)