مقاله و مبانی نظری مدیریت دانش و خلاقیت ,

ادبیات نظری و پیشینه تحقیق مفاهیم و ابعاد مدیریت دانش و خلاقیت (فصل دوم)

در قالب word در 73 صفحه وقابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه.20
2-2 مبانی نظری پژوهش:
تاریخچه.20
مدیریت دانش .21
اهداف مدیریت دانش .25
تعاریف مدیریت دانش 25
انواع دانش 27
تفاوت بین داده، اطلاعات و دانش .29
روابط میان داده، اطلاعات و دانش.31
تفاوت مدیریت اطلاعات با مدیریت دانش 33
مدل پايه هاي ساختمان مديريت دانش (پروست) 34
مهارت هاي اوليه براي استقرار مديريت دانش43
عوامل موثر بر موفقيت و شکست مديريت دانش در سازما ن ها44
منافع و مزایا49
پيامد هاي عدم پياده سازي مديريت دانش50
خلاقیت 51
تعاریف خلاقیت 54
تفاوت خلاقیت و نوآوری 55
موانع و راهکارهای بروز خلاقیت 56
ویژگی های افراد خلاق .60
آثار و نتایج خلاقیت .61
رابطه بین مدیریت دانش با خلاقیت .62

2-3 مروری بر مطالعات انجام یافته:
2-3-1مطالعات انجام شده در ایران.66
2-3-2مطالعات انجام شده در جهان .69

منابع

2-1 مقدمه
در این فصل به بررسی چارچوب نظری پژوهش در قالب مباحثی نظیر تاریخچه مختصری از مدیریت دانش، تعاریف صاحب نظران، مدل مدیریت دانش استفاده شده در این پژوهش، نتایج وجود یا عدم وجود مدیریت دانش و خلاقیت و پرداخته شده است. همچنین در آخر اشاره ای به برخی از مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور شده است.
2-2 مبانی نظري پژوهش
تاریخچه
مطالعه دانش به زمان افلاطون و ارسطو باز مى گردد. با اين حال توجه به مديريت دانش در درون يک سازمان، اولين بار توسط فيلسوفى بنام ميشل پولانى در سال 1965 مشاهده گرديد. او دانش را به عنوان چيزى که به خودى خود داراى ارزش ذاتى است معرفى نمود(هاشمی 1389). در اواسط دهه 1980 و آشکار شدن جايگاه دانش و تأثير آن بر قدرت رقابت در بازارهاي اقتصادي اهميت آن مضاعف شد[38]. اين شاخه از مديريت از اوايل دهه 90 بصورت يک رشته مديريتي در استراتژي کسب و کار سازمان ها براي پاسخگويي به تغييرات محيط کسب و کاري که در آن اغلب شرکت ها جهاني شده بودند پديدار شد. قبل از اين تاريخ روش هايي مانند مديريت کيفيت فراگير (TQM) و مهندسي مجدد فرآيندها (BPR) از روش هايي بودند که سازمان ها براي بهبود عملکرد و مديريت بر توليدات و فرآيندهاي توليد استفاده مي کردند. با توسعه سيستم هاي خبره و سيستم هاي تصميم ساز (DSS) و توسعه فناوري اطلاعات در جهت اشتراک دانش و تجربيات، کم کم ادبيات مديريت دانش مطرح شد(رفعتی شالدهی و همکاران 1387). در همين دوران اولين کتاب هاي مربوط به اين حوزه منتشر شد. در آغاز دهه 1990 فعاليت گسترده شرکت هاي آمريکايي، اروپايي و ژاپني در حوزه مديريت دانش به نحو چشمگيري افزايش يافت. ظهور وب جهاني در اواسط دهه 1990 تحرک تازه اي به حوزه مديريت دانش بخشيد. شبکه بين المللي مديريت دانش در اروپا، مجمع مديريت دانش ايالات متحده فعاليت هاي خود را در اينترنت گسترش دادند. در سال 1995، اتحاديه اروپا طي برنامه اي به نام اسپريت، بودجه قابل ملاحظه اي را براي اجراي طرح هاي مديريت دانش اختصاص مي داد. در حال حاضر مديريت دانش براي بسياري از کشورهاي پيشرفته به عنوان نماد رقابت و عامل دستيابي به قدرت و توسعه است .
شرکت هاي بزرگ اروپايي از سال 2000 به بعد حدود 55 % درآمد خود را به مديريت دانش اختصاص داده اند که حاکي از اهميت دانش و مديريت آن در عصر حاضر است(حسن زاده 1386).
موضوع مديريت دانش سابقه چنداني در ايران ندارد لذا در داخل کشور تاکنون کار علمي و آکادميک انجام نشده است(رفعتی شالدهی و همکاران 1387).
مدیریت دانش
دنياي موجود با استانداردهاي متنوع خود همواره درمعرض تحولات و تغييرات غير قابل پيش بيني است(صادقی و همکاران 1390). در اعصار قبلی، کلید اصلی تولید ثروت، مالکیت و دسترسی به سرمایه و منابع طبیعی بود؛ در حالی که امروز، کلید اصلی ثروت، به میزان دسترسی به ایجاد دانش است(عباسی 1386). امروزه دانش و اطلاعات به عامل تعیین کننده ای در موفقیت و قدرت رقابت پذیری سازمان ها تبدیل شده است(تولایی 1388).
جوامع به طور کلی از اواسط دهه ی 1970 اطلاعات و دانش محور شدند و به دنبال آن منابع اطلاعات و دانش جای صنایع تولیدی را به عنوان خلق کنندگان اصلی سرمایه گرفتند(عباسی 1386). تئوري پردازان بزرگ اقتصادي و تجاري دانش را به عنوان مزيت رقابتي نهايي براي سازمان هاي جديد و کليد پيروزي آنها بيان کرده اند و استدلال مي کنند که دانش تنها منبعي است که مشکل يا حتي غيرممکن است که تقليد و کپي شود و مالک آن داراي يک کالاي منحصر به فرد و في نفسه است(عدلی 1384). طي دو دهه اخير افزايش حجم اطلاعات در سازمان ها و لزوم استفاده مؤثر از آنها در تصميم هاي سازماني، باعث ظهور پديده اي به نام مديريت دانش شده است(پیری و آصف زاده 1385). زمانی، سازمان ها به دنبال کسب و یافتن اطلاعات و دانش بودند، اما امروزه با حجم انبوهی از اطلاعات و داده هاي گوناگون رو به رو هستند که در بسیاري موارد، طبقه بندي، تلخیص و بهره برداري صحیح از آنها نیازمند اتخاذ تدابیر و تجهیزات مغزافزاري، سخت افزاري و نرم افزاري مرتبط است. شاید به همین دلیل است که "مدیریت دانش" جاي ویژه اي در متون و ادبیات مدیریت براي خود باز کرده وصاحبنظران امر را به توسعه فنون و راهکارهاي مرتبط به سوي خود کشانده است(صادقی و همکاران 1390).
در کل چهار عامل عمده و موثر در ظهور مديريت دانش عبارتند از: 1) گذر از عصر سلطه سرمايه هاي مادي به سلطه سرمايه هاي فکري، 2) افزايش خارق العاده در حجم اطلاعات، ذخيره الکترونيکي آن و افزايش دسترسي به اطلاعات، 3) تغيير هرم سني جمعيت و خطر از دست دادن دانش سازماني به واسطه بازنشستگي کارکنان، 4) تخصصي تر شدن فعاليت ها(پیری و آصف زاده 1385).
مدیریت دانش تلاش راهبردی سازمان است که طی آن تلاش می‌شود از طریق مهار و استفاده ار دارایی های فکری که در نزد کارکنان و مشتریان سازمان وجود دارد، در رقابت به برتری دست یابند(پوراصغر 1387). مديريت دانش کمک مي کند تا سازمان ها از دانش موجود و دانش هاي جديدي که ايجاد مي شود بهره جويند(رفعتی شالدهی و همکاران 1387) و تضمین کننده برتری های بلند مدت برای سازمان ها و جوامع و میزان بهره گیری آنها از سرمایه های انسانی، فکری و اطلاعاتی است(حمزه ایی 1391). سازمان دانشى به توانمندى هايى دست مى يابد که قادر است از نيروى اندک، قدرتى عظيم بسازد(الوانی و دانایی فرد 1380).