مقاله و مبانی نظری رفتار شهروندی سازمانی ,

دانلود مبانی نظری و سوابق پژوهشی تعاریف و دیدگاه های رفتار شهروندی سازمانی

در قالب WORD ودر 61 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

3 رفتار شهروندی سازمانی45
2-3-1 تعریف شهروندی50
2-3-2 دیدگاه های نظریه پردازان درباره مفهوم رفتار شهروندی سازمانی51
2-3-2-1 دیدگاه چستر بارنارد در رفتار شهروندی سازمانی.51
2-3-2-2 دیدگاه کاتز و کاهن در رفتار شهروندی سازمانی51
2-3-2-3 دیدگاه اسمیت.52
2-3-2-4 دیدگاه گراهام53
2-3-2-5 دیدگاه کوپمن54
2-3-2-6 دیدگاه پودساکف و همکاران55
2-3-2-7 دیدگاه اسپکتور و فوکس.55
2-3-3 رفتار شهروندی سازمانی و همبسته های آن در سازمان.56
2-3-3-1 رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی56
2-3-3-2 نقش عدالت سازمانی در بروز رفتار شهروندی سازمانی57
2-3-3-3 فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی.57
2-3-3-4 ویژگی های شغلی و رفتار شهروندی سازمانی57
2-3-3-5 جنسیت و رفتار شهروندی سازمانی.58
2-3-3-6 سن و رفتار شهروندی سازمانی.58
2-3-3-7 تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی58
2-3-3-8 سبک رهبری و رفتار شهروندی سازمانی60
2-3-3-9 رابطه ارتباط فرافردی و رفتار شهروندی سازمانی60
2-3-3-10 دینداری و رفتار شهروندی سازمانی61
2-3-3-11 ارتباط عدالت سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی.61
2-3-3-12 رابطه¬ی سلامت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی62
2-3-3-13 نقش رهبری تحولی در رفتار شهروندی سازمانی62
2-3-3-14 رابطه رفتار شهروندی سازمانی و توانمند سازی کارکنان64
2-3-3-15 دینداری و تعهد سازمانی64
2-3-4 دو رویکرد اصلی رفتار شهروندی سازمانی.64
2-3-4-1 رفتار شهروندی سازمانی در قالب تمایز بین رفتارهایی در نقش و فرانقش64
2-3-4-2 تمام رفتارهای مثبت در داخل سازمان65
2-3-5 ابعاد رفتار شهروندی سازمانی65
2-3-5-1 ابعاد جهانی رفتار شهروندی سازمانی.65
2-3-5-2 ابعاد محلی رفتار شهروندی سازمانی65
2-3-6 عوامل تاثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی.66
2-3-7 مولفه های رفتار شهروندی سازمانی. 68
2-3-7-1 آداب اجتماعی.69
2-3-7-2 وجدان کاری69
2-3-7-3 نوع دوستی69
2-3-7-4 جوانمردی70
2-3-7-5 نزاکت (احترام و تکریم)70
2-3-8 پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی70

منابع

2-3 رفتار شهروندی سازمانی
امروزه سنجش رفتار افراد در محیط کار و سازمان با هدف دستیابی به نوعی از رفتار فردی که به کارایی و اثربخشی سازمانی کمک دهد، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است زیرا سازمان ها بدون تمایل کارکنان به همکاری، قادر به توسعه¬ی اثربخشی خود نیستند. سازمان ها نیازمند کارکنانی می‌باشند که فراتر از الزامات رسمی و قانونی شغل خود تلاش کنند. در ادبیات نوین مدیریت از انجام ارادی و خودجوش وظایف فرانقش، تحت عنوان رفتار شهروندی سازمانی یاد شده است.
در دهه¬ی اخیر، بررسی رفتار افراد در محیط کار، توجه محققان را بیش از پیش به خود جلب کرده است. هدف مشترک آنها تعریف نوعی رفتار فردی است که به موفقیت بلند مدت سازمان، کمک می‌کند (کاسترو و همکاران ،2004). سازمان ها بدون تمایل کارکنان به همکاری، قادر به توسعه¬ی اثربخشی خود نیستند. تفاوت همکاری خودجوش با اجباری، اهمیتی فوق العاده داشته، زیرا در حالت اجبار، فرد وظایف خود را در راستای مقررات، قوانین و استانداردهای تعیین شده سازمانی و صرفا در حد رعایت الزامات قانونی انجام می‌دهد. در حالی که در همکاری خودجوش و آگاهانه، افراد کوشش، انرژی و بصیرت خود را در جهت شکوفایی توانایی های شخصی و حتی به نفع سازمان به کار می‌گیرند. در ادبیات نوین مدیریت به انجام خودجوش و آگاهانه وظایف فراقانونی توسط کارکنان رفتار شهروندی سازمانی گفته شده است (زارعی متین و همکاران، 1385).
بقاء در محیط نامطمئن و پر رقابت کنونی، سازمان ها را به داشتن نیروهایی متخصص و ماهر ملزم ساخته است، نیروهایی که فراتر از وظایف تکلیفی خود عمل نمایند، زیرا موفقیت سازمان ها به وجود این نیروها بستگی زیادی دارد. شهروند سازمانی کسی است که عادت دارد رفتارهایش فراتر از نقش، وظایف سازمانی و شرح شغل باشد. یک شهروند سازمانی به دنبال این نیست که رفتارهای شایسته اش منتج به پاداش های سازمانی شود. در واقع ریشه¬ی این رفتارها در از خود گذشتگی شغلی نهفته است. با این باور که رفتارهای شایسته¬ی وی به پیشرفت سازمان کمک می‌کند. عملکرد سازمانی برجسته از طریق تلاش های کارکنان معمولی حاصل نمی‌شود. یکی از دلایل موفقیت سازمان های بزرگ، داشتن کارکنانی است که فراتر از وظایف رسمی خود تلاش می‌کنند. مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، تحولی در حوزه¬ی رفتار سازمانی ایجاد کرده است. این مفهوم باعث شده تا سازمان های نوآور، منعطف، موفق در برابر بقا و موفقیتشان مسئول باشند. مطالعات اخیر، ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی و رفتار اخلاقی نشان می‌دهد. رفتار شهروندی سازمانی موجب افزایش عملکرد کارکنان می‌شود. افزون بر این، مفهوم رفتار شهروندی سازمانی در بخش خدماتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در بیمارستان ها، هتل ها و بسیاری از سازمان های دیگر به اجرا در آمده است. بسیاری از سازمان ها بمنظور افزایش کارایی خود مفهوم رفتار شهروندی سازمانی را به اجرا گذاشته اند و چنین رفتاری را در سازمان های خصوصی و دولتی افزایش داده اند. اما در ایران مفهوم رفتار شهروندی سازمانی هنوز مفهومی ناآشنا محسوب می‌شود (ابراهیم پور و همکاران، 1390: ص93).
رفتار شهروندی سازمانی رفتار فرانقشی است که کارکنان در سازمان ها علاوه بر وظایف اصلی خود به انجام آن مبادرت می‌ورزند. در نتیجه¬ی پژوهش های انجام شده، این نوع رفتارها دو پیامد مهم در سطح فردی و سازمانی دارند. در سطح فردی باعث بهبود عملکرد و تعهد فرد به سازمان و در سطح سازمانی باعث ارتقای بهره وری می‌شود. در نتیجه¬ی این پژوهش های مشخص شده، چهار عامل شخصیتی، ویژگی های سمت راست پنج عامل مهم شخصیتی، در رابطه با عوامل فرهنگی، چهار بعد فرآیندگرایی، کارمندمداری، درمورد عامل ارزشی، دو بعد ارتباطی و ساختاری از سرمایه¬ی اجتماعی، عدالت مراوده ای و اطلاعاتی از زیرمجموعه عدالت سازمانی بیشترین تاثیر را بر بروز رفتار شهروندی سازمانی دارند (زارعی متین و همکاران، 1389).
مفهوم رفتار شهروندی سازمانی (OCB)اولین بار توسط باتمن و ارگان در اوایل دهه¬ی 1980 میلادی به دنیای علم ارائه شده است.پژوهشهای اولیه ای که در زمینه¬ی رفتار شهروندی سازمانی انجام گرفت، بیشتر برای شناسایی مسئولیتها و یا رفتارهایی بود که کارکنان در سازمان داشتند اما اغلب نادیده گرفته می‌شدند. این رفتارها با وجود اینکه در ارزیابی های سنتی عملکرد شغلی بطور ناقص اندازه گیری می‌شدند و یا گاهی اوقات مورد غفلت قرار گرفتند، اما در بهبود اثربخشی سازمانی موثر بودند.از انسان انتظار می‌رود بیش از الزامات نقش خود، در خدمت اهداف سازمان فعالیت کند. بعبارتی، ساختار رفتار شهروندی سازمانی به دنبال شناسایی، اداره و ارزیابی رفتارهای فرانقش کارکنانی است که در سازمان فعالیت می‌کنند و باعث اثربخشی سازمان می‌شوند ( بینستوک و همکاران، 2003).