مقاله و مبانی نظری سیستم های اطلاعاتی استراتژیک ,

مقاله و مبانی نظری سیستم های اطلاعاتی استراتژیک

در قالب word و در 105 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه    14
سیستمهای اطلاعاتی    15
معرفی انواع سیستمهای اطلاعاتی و سیستمهای اطلاعات مدیریت    17
سیر تحول کاربرد سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات    19
سیر تحول در نقش واحد سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات    23
سیر تحول سازمان در به کارگیری سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات    25
سطوح بلوغ فناوری اطلاعات    28
سیستم های اطلاعاتی به عنوان سیستم های اجتماعی    30
سیستم های اجتماعی    31
تئوری سیستم های اجتماعی، سیستم های اطلاعاتی و استراتژی    32
چارچوبی انتقادی برای استراتژی سیستم های اطلاعاتی    34
طبقه بندی ناکامی سیستم های اطلاعاتی    36
مشارکت و نقش کاربر در موفقیت سیستم های اطلاعاتی    40
نگرش استراتژیک به سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات    43
تعریف مدیریت استراتژیک    44
برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات    45
دستاورهای برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات    53
ضرورت تدوین برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات    54
مزایای تدوین برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات    56
فرآیند برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات    57
گونه شناسی استراتژی سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات    60
شبکه استراتژیک    60
استراتژی عمومی فناوری اطلاعات    63
مزیت رقابتی ثمره تکنولوژی اطلاعات    69
چارچوبی برای تجزیعه و تحلیل مزیت رقابتی    73
تجزیه و تحلیل صنعتی    74
موقعیت یابی سازمان در صنعت    74
اطلاعات به عنوان منبع استراتژیک    76
تغییر استراتژیک و سیستم های اطلاعاتی    77
چارچوبی برای مدیریت تغییر سیستم های اطلاعاتی    79
پیشینه تحقیق    84

 
2-1 سیستمهای اطلاعاتی
يک سيستم اطلاعاتي مديريت نوعي سيستم اطلاعاتي موجود در سطح مديريت يک سازمان است که در وظايف برنامه ريزي، کنترل و تصميم گيري با فراهم آوردن گزارش هاي خلاصه و ويژه، مديران را ياري مي رساند. نيازهاي اطلاعاتي مديران، بر حسب ماهيت کار و سطح سازماني آنها و هدفي که دنبال مي کنند، متفاوت است. به طور کلي، مديران سطوح بالاتر، کمتر از مديران سطوح پايين تر يا کارشناسان به جزئيات موضوع توجه و نظر دارند. به عبارت بهتر افق ديد و نگرش مديران سطوح فوقاني نسبت به سازمان و مأموريت هايش به مراتب وسيع تر از مديران ساير سطوح است. بنا بر اين، اطلاعاتي که در اختيار اين دسته از مديران قرار مي گيرد، بايد متناسب با چنين وسعت نظر و کل نگري باشد. از طرفي بايد به وضوح معلوم گردد که چگونه سيستم هاي اطلاعات مديريت جديد مي تواند ساختار سازماني و مسؤوليت هاي اجرايي را تغيير دهند و چگونه سيستم جديد  در شغل هر يک از کارکنان تأثير خواهد گذاشت. مديران اجرايي برنامه اي معين و مشخص در دست دارند ولي مديران عالي سازمان درگير با مسائل و موقعيت هاي مبهم و نامطمئن هستند که ضروري است سطح مديريت از تکنولوژي اطلاعات مناسب بهره مند شود. ساختار سازماني نيز بايد به گونه اي طراحي شود که اطلاعات مناسب و به موقع در اختيار مديران قرار گيرد. سيستم اطلاعات مديريت و سيستم پشتيباني تصميمات چنين نقشي را ايفا مي کنند. نظام اداري فعلي به علت نارسايي ها و ابهامات موجود در سيستم ها، فرآيندها و رو شهاي انجام کار، غيرمدون بودن روابط و رفتارها و غير شفاف بودن عمليات و نيز تنوع و تعدد قوانين و مقررات سنتي و ناکارآمد حاکم، همچنين حاکميت عادات و سلايق مجريان به گونه اي است که ضرورت تدوين و بهبود فرآيندها و رو شهاي انجام کار و اتوماسيون فعاليت ها و بهره گيري از
فن آوري هاي مناسب را اجتناب ناپذير مي سازد( نکویی و دیگران،1387: 2).
     اگر نقش سيستم هاي اطلاعاتي را تامين اطلاعات مورد نياز کاربران، بخصوص مديران بدانيم، بايد در نظر داشت که نياز اطلاعاتي مديران در سطوح مختلف متفاوت است. به سخن ديگر، در طراحي سيستم هاي اطلاعاتي بايد سطوح مختلف مديران را در نظر داشته باشيم، زيرا اين امر هم بر منابع اطلاعات و هم بر نحوه ارائه آن تاثير گذار است. سطوح مديريت عبارتند از: ۱) مديريت عملياتي؛ ۲) مديريت مياني؛ و ۳) مديريت ارشد (کونتز و همکاران، ۱۳8۰: 5). مديران ارشد نسبت به مديران سطوح پائين تر تاکيد بيشتري بر اطلاعات بيروني سازمان دارند، در حالي که مديران سطوح اجرائي بيشتر به اطلاعات داخلي توجه دارند (رهنورد و دیگران، ۱۳۸۲ : 49). مديران ارشد با توجه به ماهيت شغل آنها ترجيح مي دهند که اطلاعات به طور خلاصه باشد، در حالي که مديران اجرائي به اطلاعات کامل و دقيق احتياج دارند

2-10چارچوبی انتقادی برای استراتژی سیستم های اطلاعاتی
یک چارچوب نظری و عملی برای استراتژی سیستم های اطلاعاتی باید مسائل زیادی را مورد توجه قرار بدهد و در بر بگیرد. اولاً، هر تحقیق و بررسی باید با مقاصد و روش های سخت افزاری، نرم افزاری و انتقادی انجام گیرد. قصد و روش انتقادی شامل مطالعه و بررسی مجدد فرضیات و شرایط مادی (شرایطی که مطابق آن، فرضیات ساخته شده است) موجود در یک چارچوب آزاد می‌گردد. این بررسی باید نسبت به جو سازمانی حساس باشد و نیازمند بهره¬گیری از روش های مختلف خواهد بود. تمام این کارها باید درون
چرخه ای از عمل و آموزش انجام شود، چرخه ای که در آن به همه کسانی که درگیر در سیستم موردنظر بوده یا از آن متأثرند، توجه شده است. اولین مسئله¬ای که هنگام استفاده از این چارچوب انتقادی باید مورد توجه قرار داد عبارت از ضرورت تعیین محدوده و مرزی برای هر بررسی است. از آن جا که قرار است سیستم استراتژیک از زاویه مسائل و شرایط اجتماعی مورد بررسی قرار بگیرد، این محدوده باید در ابتدا به آن دسته از افرادی توجه کند که در سیستم مشارکت دارند و درگیرند یا از آن تأثیر می‌پذیرند. سپس هسته مطالعات استراتژیک با توجه به «چرخه انتقادی آموزش و عمل تعیین می‌شود»، که به وسیله آن آمیزه¬ای از تجزیه و تحلیل تفسیری و ساختاریافته درون محدوده تعیین شده قابل اجراست. من معتقدم که ما نباید درباره نوع نگرش به این مسئله و روش مورد استفاده، توصیه ای بکنیم، اما مطالعات و تحقیقات انجام شده به تعدادی از روش های مختلف اشاره می‌کنند. اولاً، شکل هایی از تحقیق عملی، به ویژه بررسی مشارکتی (ریزن و هرون، 1995)، یک چرخه آموزش عملی پیشنهاد و ارائه می‌کنند که هدف اصلی آن فراهم کردن مشارکت باز و شفاف است. هدف اولیه، بررسی سیستم است به نحوی خلاقانه و از طریق تجزیه و تحلیل تفسیری آن با قصدی انتقادی. روش های موجود برای تسهیل این کار عبارت اند از: توفان مغزی، تفکر جانبی، استفاده از استعاره، طراحی ایده آل ایکاف، مراحل یک تا پنج روش شناسی سیستم های نرم افزاری چکلند .
در هر مرحله از یک مداخله، انتخاب روش هایی برای آن مرحله یا مرحله بعدی، ضروری است. تحقیقات جکسون و کیز (1984)، نقطه¬ی عطفی بود در طراحی و توسعه و نگرشی به این مسئله، در قالب چارچوبی انتقادی. جکسون و کیز با بررسی طیفی از بافت های مشکل و بررسی روش شناسی سیستم های موجود با هدف بررسی این بافت ها، روشی بی¬نظیر خلق کردند که به جای پرداختن به این که کدام روش از همه بهتر است، روی نقاط قوت روش شناسی ها و روش های مربوط تمرکز می‌کرد و این که کدام روش را باید در مورد کدام بافت استفاده کرد. روش ابداعی آنها توسط «سیستم روش شناسی های سیستم» کنترل
می شد. به دنبال این تحول، تحولات دیگری روی داد، که از میان آنها میدگلی (1995)، روش های کلیدی را که به نظر می‌رسید از پایه تئوریک قوی و توان عملی کافی برخوردارند خلاصه می‌کند: مداخله جامع سیستم به همراه سیستم روش شناسی سیستم ها، طرح خلاق روش ها، شناسایی انتقادی و مداخله جامع سیستم های احیا شده .
 
2-11طبقه بندی ناکامی سیستم های اطلاعاتی
از هر کس که بپرسید که آیا تا به حال دیده است یک سیستم اطلاعاتی شکست بخورد یا خیر، انواع پاسخ ها را دریافت خواهید کرد، که نشان می‌دهد هر کس درک متفاوتی از معنای «ناکامی» دارد. به عنوان مثال می‌توان به سیستم هایی اشاره کرد که نمی‌توانند یک هدف از پیش تعیین شده را محقق سازند، اصلاً تکمیل نمی‌شوند، به موقع تکمیل نمی‌شوند، یا تکمیل می‌شوند ولی قابل استفاده نیستند.