تحقیق و مبانی نظری ارزیابی عملکرد کارکنان ,

ادبیات نظری و سوابق پژوهشی تعاریف و مفاهیم ارزیابی عملکرد کارکنان (فصل2)

در قالب WORD ودر 139 صفحه و قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه  10
2-1- مفهوم ارزیابی عملکرد. 11
2-1-1- تعریف ارزیابی عملکرد. 11 2-1-2- تعریف ارزیابی عملکرد کارکنان. 11
2-2- تاریخچه ارزیابی عملکرد. 13
2-2-1- اهمیت ارزیابی عملکرد کارکنان  16
2-2-2- ارزیابی عملکرد از نظر اسلام  18
2-3- اهداف ارزیابی عملکرد کارکنان  20
2-4- معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان  24
2-4-1- تعریف معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان. 24
2-4-2- اهمیت و ضرورت معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان  26
2-5- شاخصهای ارزیابی عملکرد کارکنان. 26
2-6- رویکردهای ارزیابی عملکرد کارکنان. 28
2-7- روشها و فنون ارزیابی عملکرد کارکنان  29
2-8- مدیریت عملکرد  41
2-9- مدلهای ارزیابی عملکرد کارکنان  44
2-10- ارزیابی عملکرد کارکنان در ارتش جمهوری اسلامی ایران. 91
2-10-1- اهداف ارزیابی عملکرد کارکنان در ارتش جمهوری اسلامی ایران. 92
2-11- ارزیابی عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی ارتش  94
2-11-1- اهمیت و ضرورت ارزیابی عملکرد  94
2-11-2- ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی  96
2-12- پیشینه تحقیق. 97
2-12-1- تحقیقات در داخل کشور. 97
2-12-2- تحقیقات در خارج از کشور. 102
2-13- بازنگری ادبیات و پیشینه تحقیق و ارائه الگوی نظری و تحلیلی تحقیق. 109
2-14- خلاصه فصل  114

منابع

مقدمه:
ارزيابي عملکرد در تسهيل اثربخشي سازماني يک وظيفه مهم مديريت منابع انساني تلقي مي‌شود. در سالهاي اخير به نقش ارزیابی عملکرد کارکنان توجه زيادي معطوف شده است. به عقيده صاحبنظران يک سيستم اثربخش ارزیابی عملکرد مي‌تواند انبوهي از مزيت‌ها را براي سازمان‌ها و کارکنان آنها ارزاني دارد. سازمانها اصولا به منظور رسیدن به هدفهایی ایجاد گردیدهاند که میزان موفقیت آنها در دستیابی به این هدفها ارتباط مستقیم با نحوه عملکرد کارکنان دارد، بنابراین ارزیابی عملکرد کارکنان و عملکردشان در مدیریت منابع انسانی، از جایگاه مهمی برخوردار است(ابطحی،1389،266). ارزیابی عملکرد به دلیل ارتباطش با انتخاب کارکنان، جبران خدمات، آموزش پرسنل و سایر موضوعات حوزه منابع انسانی، یکی از کلیدیترین رویههای سازمان به شمار میآید(فریس و دیگران، 2008). ارزیابی عملکرد کارکنان تحت عناوین نظام ترفعیات، تعیین شایستگی و ارزشیابی عملکرد و نظایر اینها در اغلب سازمانها و شرکتهای دولتی و خصوصی مطرح است. ارزیابی عملکرد ابزار موثری در مدیریت منابع انسانی است که با انجام صحیح و منطقی آن، ضمن آنکه سازمانها با کارایی به اهداف خود می-رسند، منافع کارکنان نیز تامین میگردد. در جریان ارزیابی عملکرد کارکنان، یک مدیر، رفتارهای کاری کارکنان را از طریق سنجش و مقایسه آنها با معیارهای از پیش تعیین شده ارزیابی میکند و نتایج حاصله را ثبت کرده و آنها را به اطلاع کارکنان میرساند. در عين حال، امروزه بسياري از نظام‌هاي ارزیابی عملکرد منابع انساني و مديريت معمول، مناسب به نظر نمي‌رسند و الگوهاي قديمي ناکارآمد تلقي مي‌شوند. طي دهه اخير، بسياري از سازمانها دريافته‌اند که در عمل فاقد نظام ارزشيابي عملکردي که بتوان از طريق آن اولويت‌ها و اهداف خود را به کارکنان انتقال داد و بهسازي آنها را پي گرفت، هستند. انسان به دليل گستردگي حيطه‌هاي شناختي و استفاده از ابزار‌هاي مختلفي نظير احساس، مشاهده، ادراک، تجربه و قدرت تعلق و تفکر در موضوعات مختلف بويژه در ارزيابي و تفسير رفتار و عملکرد کارکنان حساس بوده و مجموعه اين عوامل کار دستيابي مديران به ارزيابي عملکرد مؤثر را تحت الشعاع قرار داده است(استردويک ،2005).
مسئله ارزیابی عملکرد از دیرباز به عنوان یکی از عوامل مهم موفقیت در نظامهای مختلف به خصوص ارگانهای نظامی مطرح بوده است. از جمله مهمترین مسائل در برنامه ارزیابی عملکرد کارکنان، تعیین معیارهای شایستگی و مکانیزم سنجش آنهاست. برای این منظور عموما معیارهای مختلف در رابطه با صفات افراد، ویژگیهای رفتاری آنان و نتایج کار، تعیین شده و برای سنجش آنها مقیاسهای متعدد مورد استفاده قرار گرفتهاند. این معیارها و مقیاسهای بکار رفته هر کدام، فواید و مضرات خاص خود را داشتهاند و متاسفانه هیچ یک از آنها تا به حال نتوانسته است به تنهایی، حد قابل قبولی از اثربخشی را نشان دهد و رضایت سازمانها را در برنامه-های ارزیابی کسب کند.
در این فصل مبانی نظر پژوهش و مروری بر تحقیقات پیشین موضوع تحقیق ارائه خواهد شد. برای این منظور در ابتدا کلیات و مفاهیم اولیه، اهمیت و ضرورت، اهداف ارزیابی، معیارها و شاخصهای ارزیابی، رویکردهای ارزیابی، فنون و روشهای ارزیابی و ارزیابی عملکرد کارکنان در ارتش جمهوری اسلامی ایران و دانشگاه علوم پزشکی ارتش، مدلهای ارزیابی عملکرد کارکنان و مقایسه مدلها مورد بحث قرار خواهد گرفت و سپس تحقیقات پیشین انجام شده در خصوص موضوع تحقیق ارائه میگردد. در انتهای فصل پس از جمع بندی ادبیات تحقیق الگوی مفهومی و الگوی تحلیلی تحقیق بیان شده است.

2-1- مفهوم ارزیابی عملکرد
2-1-1- تعریف ارزیابی عملکرد
- ارزيابي عملکرد عبارتست از فرآيند سنجش و اندازهگيري عملکرد در دستگاههاي اجرايي در چارچوب اصول و
مفاهيم علمي مديريت براي تحقق اهداف و وظايف سازماني و در قالب برنامههاي اجرايی(هینگفت 2000 و پادوک 1997).
- ارزیابی عملکرد به عنوان فرایندی است برای سنجش اثربخشی سازمانی(جزایری، 1385،4).
- ارزیابی عملکرد به مجموعه اقدامات و اطلاعاتی اطلاق میگردد که بمنظور افزایش سطح استفاده بهینه از امکانات و منابع جهت دست-یابی به اهداف به شیوهای اقتصادی توأم با کارایی، اثربخشی صورت میگیرد، بطوری که ارزیابی در "بعد سازمانی" معمولا اثربخشی فعالیتها است. منظور از اثربخشی، میزان دستیابی به اهداف و برنامهها با ویژگی کارا بودن فعالیتها و عملیات است(رفیع زاده،1392،285)

2-1-2- تعریف ارزیابی عملکرد کارکنان
واژههای ارزیابی، ارزیابی لیاقت، ارزشیابی کار، ارزیابی عملکرد، ارزشیابی کارکنان همگی در مبحث ارزیابی منابع انسانی به کار برده میشوند و تعاریف مختلف و متنوعی از سوی صاحبنظران بیان شده است(دعائی،1374،200).
تعاریف زیر دقیقاً از زبان صاحب نظران مطرح میشوند:
- سنجش سیستماتیک و منظم کار افراد در رابطه با نحوه انجام وظیفه آنها در مشاغل محوله و تعیین پتانسیل موجود در آنها برای رشد و بهبود(میرسپاسی،1369،89).
- تشویقات و تنبیهات از مبانی موثق و قابل دفاع برخوردار میشوند و در نتیجه ضابطه شایستگی در وضعیت خدمتی و سرنوشت اداری کارکنان بکار گرفته شده و کلا مناسبات منطقی و عاقلانه در سازمانها حاکم خواهد شد(مهدویان،1370،150).
- ارزیابی عبارتست از سنجش نسبی عملکرد انسانی در رابطه با نحوه انجام کار و همچنین تعیین استعداد و ظرفیتهای بالقوه به منظور برنامهریزی در جهت فعلیت در آوردن آنها(حاجی شریف،1371،93).
- سینگر ارزیابی عملکرد را فرایند رسمی فراهم آوردن بازخورد تشخیص مثبت یا منفی از نتایج عملکرد کارکنان می-داند(سینگر، 1990).
- ارزیابی عبارتست از فرایند جمع آوری و تفسیر سیستماتیک شواهدی که در نهایت به قضاوت ارزشی یا چشمداشت به اقدامی بیانجامد(اردبیلی،1376،15).
- فرایند مطلع کردن افراد از چگونگی انجام کارشان را ارزشیابی عملکرد مینامند. فرایند رسمی آگاه کردن کارکنان در تشخیص نتایج مثبت و منفی عملکردشان را ارزشیابی می-نامند(جزنی،1378، 68).
- فرایندی است که بوسیله آن کار کارکنان در فواصل معین و بطور رسمی مورد بررسی و سنجش قرار میگیرد(سعادت،1383، 214).

- فرایند رسمی برای سنجش و ارائه بازخورد به کارکنان در مورد خصوصیات و نحوه انجام فعالیتهایشان و همچنین شناخت استعدادهای بالقوه آنان به منظور شکوفایی آنها در آینده(فوت و هوک ،1999).
- ارزيابي عملکرد فرآيندي استراتژيک و يکپارچه است که با بهبود عملکرد افرادي که در سازمانها کار ميکنند و با توسعه قابليتهاي فردي و گروهي، موفقيت پايدار سازمانها را فراهم مينمايد(آرمسترانگ، 1384).